Тест: Рахмет әлде рақмет? Грамматиканы қаншалықты білесіз?

Рақмет пе, рахмет пе? Көкейкесті немесе көкейтесті? Бұл сөздерді күнделікті тілдік қолданыста дұрыс пайдаланып жүрміз бе? Грамматиканы "беске" білесіз бе? Тест арқылы анықтап көріңіз.

0%

Орфографиялық нормаға сай жазылған қатарды көрсетіңіз

Дұрыс! Қате!

Орфографиялық ережеде цифр арқылы жазылатын есептік саннан кейін ешқандай белгі қойылмайды, ал реттік сан араб цифры арқылы жазылса, саннан кейін (-) қойылады

Қосымша дұрыс жалғанбаған сөзді көрсетіңіз

Дұрыс! Қате!

ск, кс, кт, нг, лк, нкт, кль, брь, бль сияқты дауыссыздар тізбегіне аяқталған сөздерге де, соңғы буынның жуан не жіңішкелігіне қарамастан, қосымша жіңішке жалғанады. Мұнда бұл дыбыс қатарларының ішіндегі к, г дыбыстарының жіңішкелігі де әсер етеді.

Әдеби тілде бір түбірден тараған мына сөздердің қайсысы қолданылмайды: Риза, ырза, разы

Дұрыс! Қате!

Бір сөздің екі не одан да көп болып келетін нұсқалары болады. Табиғаты жағынан мұндай қатарлардың біркелкі емес екенін ескеру қажет. Кейбір вариант қатарларының екеуі де (кейде үшеуі, төртеуі де) қолданыла беруі мүмкін. Мысалы, әдеби тілдің өзінде бір түбірден өрбіген разы, риза, ырза деген үш түрлі тұлғаның үшеуі де жұмсалады

Жоғары немесе жоғарғы оқу орны, тілдік қолданыстағы қай нұсқа дұрыс?

Дұрыс! Қате!

«Жоғары оқу орны» болуы тиіс. Өйткені «жоғарғы» дегенде, ол анықтауыштық-анықтағыштық мағына күшейтіп, «-ғы» деген қосымша күшейтіп тұр. «Жоғарғы сөре» болуы мүмкін, «жоғарғы жақ» болуы мүмкін, «жоғарғы сот» болуы мүмкін. Ал оқу орны «жоғары» сөзімен тіркесіп қолданылуы керек.

Ауыс-түйіс vs ауыс-күйіс, қайсысын қолдану керек?

Дұрыс! Қате!

«Ауыс-түйіс» деген әдеби нормада бекітілген. Ал «ауыс-күйіс» деген қолданыс жоқ. Сондықтан, абай болған абзал. Ауызша сөзде де, жазбаша сөзде де «ауыс-түйісті» қолдануға дағдылану керек.

Мекен-жай немесе мекенжай? Дефис қойыла ма?

Дұрыс! Қате!

Дұрыс нұсқасы - мекенжай. Біріккен сөздің арасына дефис қойып, бірлікті бұзудың қажеті жоқ.

Дұрыс жазылған сөзді табыңыз

Дұрыс! Қате!

1988 жылы жарық көрген орфографиялық сөздікте және соңғы сөздіктерде таңғалу, таңғалушылық, таңғажайып болып көрсетілген. Орфографиялық ереже бойынша осылай жазылу керек.

Рақмет әлде рахмет, қай нұсқа дұрыс?

Дұрыс! Қате!

Тіл комитетінің басшылығымен 2007 жылы шыққан «Орфографиялық сөздігінің 331-бетінде бұл сөз «рақмет» деп жазылған.

Қосымша дұрыс жалғанған нұсқаны табыңыз

Дұрыс! Қате!

Қосымшалардың ішінде түбірдің соңғы буынына тәуелді болмай, әрқашан өз қалпын сақтап тұратын қосымшалар да кездеседі

Қай формадағы сөз дұрыс?

Дұрыс! Қате!

Әдеби тілде бекітілген норма бойынша "немқұрайды" деген форма дұрыс.

Тест: Рахмет әлде рақмет? Грамматиканы қаншалықты білесіз?
WOW! Керемет көрсеткіш!

Жарайсыз! Сіз өте сауатты екенсіз.
Жаман емес!

Жақсы көрсеткіш! "Бестікке" сәл жетпей қалдыңыз)
Сізге грамматиканы оқу керек!

Уақытыңыз болса, тағы бір қайталап шығыңыз!

Әлеуметтік желіде бөлісу:

82 пікір

  1. Сауаттылықты тексеруге арналған жақсы тест

  2. Мекен-жәй дұрыс, бұл біріккен сөз емес қос сөз,

  3. Крилцадан құтылмай тіліміз тазармасы анық! Бұл жердегінің көбі дыбыс үндестігіне қайшы, былайша айтқанда бағынбайды. Латынға көшсек өзгеріп, тіліміз тазарып, орысша аксентен құтылармыз!

  4. Рахмет дұрыс болу керек. Ал «жоғарғы оқу орны» дұрыс шығар, өйткені жоғарғы деген сөз қандай? деген сұраққа жауап береді емес пе? Высшее учебное заведение — қандай оқу орны деген сұрақ қойылады емес пе? Жоғары шық, Жоғары деген сөз қайда деген сұраққа жауап береді!!! Жоғары деген сөз вверх деп аударылады!!!

  5. Негізі: рахмет деп жазылу керек, ақымақ деген сөзде «қ» әріпі жазылады, Ахмет деген сөзді Ақмет демейсіз ғой… рахат деген сөзде де «х» жазылады ғой… сондықтан қайта жөндеу керек энциклопедияны… РАХМЕТ деп айтылуы да жазылуы да дұрыс болады!!!

  6. Негізі,рақым ет деген сөзден шыққан деп ойлаймын!

  7. Сонгы сөздік бойынша «рақмет». Негізі бұл сөз рақым ет , рақымшылық ету деген мағынада шыққан

  8. рахмет болып жазылады. Рақым ет деген созден алынган. бирак солай жазылады.

  9. Дұрысы «рақмет», бұл соңғы сөздікке енген, рақымшылық ету деген мағынаны білдіреді

  10. Рақмет болады,рақым ет,рақымшылық жаса деген сөзден шыққан

  11. Рақмет болуы керек. Себебі рақмет деген сөз Аллаһ саған рақым етсін рақымын төксін деген мағынада қысқаша Рақмет

  12. рақмет қыздар әр нәрсені осылай еске түсіріп отырсақ нұр үстіне нұр болар еді!

  13. Сіздің есіміңізді қалай түсіну керек екен?

  14. рақмет , мекенжай бірге жазылған Орфографиялық сөздік -2007жыл .Алматы

  15. Сөз сапталғанда «рахмет» болып естілгенмен бұл «раһым» және «ет» сеген создерден құралған. Жазылғанда «рахымет» болым жазылады. Ал мекен-жай екі мағына береді. «Мекен-жай елді мекендеодің жалпы айтылуы. «Мекенжай» бұл орысша адрестің қазақшасы

  16. Менимше рахмет себеби бизде х арипи бар ал ол болмаганда рақмет болар еди

  17. аң-таң болдым, таң қалдым, таңым бар дер едім. Таңғалма деді ғой. Қызықсыңдар

  18. Рахмет, мекен-жай, немқұрайлы сияқты. Осылай дұрыс.

  19. Жоғарыда асығыстықпен грамматикалық қателер кетіпті. сегенді «деген», болымды «болып», мекендеодіңді «мекендердің деп оқуларыңызды өтінемін

  20. Ежелден- ақ «рахмет» деп жазылған, айтылып жүрген сөзді өзгертудің керегі аз.
    «Мекен- жәй» қос сөз.

  21. Мен де осы сөздің әр кім әр түрлі жазып жургенін көріп қалай дұрыс екендігі ойландырып жүр еді? Мен де дұрысын білгім келеді.

  22. Рахмет дұрыс сияқты.Рахым қыл деген сөзден алынып тұр.жазылуы рахмет, айтылуы рақмет деп ойлаймын

  23. Рахмет болады, дыбысталуы солай. Қ әріпін қолдансаңыз сүрініп қайта тұрғандай болады.

  24. Латын тілі қазақ тілін тұбімен жоқ қылады білсеңіз!Кирилица жайында қалады сонда.

  25. рақмет сөзі рақым деген сөзден шыққан. ал қ-ның х-ға айналуы орыс тілділерден шығарылған

  26. Рахмет болады.Ал,айтылған кезде біз рақмет деп қатаң айтып жібереміз

  27. Рахмет болу керек ,ал Ракмет деген адамнын аты, ойткены сондай адамнын есымдеры бар гой

  28. Дастархан деп айтып ДастарҚан
    Махаббат деп айтып Мақаббат деп жазайық онда

  29. Рахмет деген сөз жұмсақ естіледі, жұмсақ нарселер адамға жағымды болады, мысалыға өзіңізге жағымды сөз айтса кішкене болса да мархайып қаласыз, сол үшін РАҚМЕТ емес РАХМЕТ сөзін қолдаймын.

  30. Рақмет дұрыс болады себебі,тестте келгенде рахмет емес рақмет дұрыс вариант болды

  31. Қазақ тілін әлі де. жақсылап үйренген. жөн

  32. Меніңше Рахмет дұрыс. Кітапта солай жазылады. Көкейтесті. Риза немесе разы деп жазылады. Ырза деп айтылады бірақ жазылмайды.

Пікір қосу

Қалдыратын пікіріңізді осында жазыңыз!
Есіміңізді жазыңыз!