Алматының жер қатынастары басқармасы 2 000 орындық мектеп салу жобасына қатысты алынатын пәтерлер мен жер учаскелерінің құнын төмендету туралы БАҚ-та тараған ақпараттың жалған екенін хабарлайды.
Мемлекет үшін алынатын мүліктің құны қалай есептеледі?
Таугүл шағынауданындағы Сүлейменов – Талдықорған көшелерінің қиылысында орналасқан мектеп 360 оқушыға есептелген, бірақ мұнда шын мәнісіеде 494 оқушы білім алып жатыр. Бүгінгі таңда Таугүл шағынауданында 560 оқушы орны жетіспейді. «Асыл Тас» тұрғын үй кешенінің құрылысын жүргізу, тозығы жеткен тұрғын үйлерді жаңарту бағдарламасы бойынша пайда болатын жаңа құрылыстарды есепке алғанда мұнда алдын ала жасалған болжам бойынша 2 000 оқушы орны жетіспейді.
Осыған байланысты әкімдік № 72 мектептің қуатын арттыру жобасына бастамашылық жасап, оның аумағын кеңейтуді көздейді. 1950 және 2000 жылдары салынған барак үлгісіндегі 15 үй орналасқан учаскелер алып қоюға жатады. Олардың барлығының 49 иесі бар.
Бүгінгі таңда «Бағалаус эксперт» ЖШС бағалау компаниясы 40 меншік иесінің жылжымайтын мүлкіне тексеру жүргізді. Бағалауға сәйкес, жер учаскесінің нарықтық құны 100 шаршы метрге 9 927 139 теңгені, тұрғын үй құрылысы жылына және қабырға материалына байланысты 1 шаршы метрге 96 мыңнан 120 мың теңгеге дейін болады.
Айта кетейік, бағалау компаниясы осы аудандағы учаскенің нарықтық құнын, үйдың қай жылы салынғанын, оның жай-күйін және құрылыста қолданылатын материалдардың сапасын ескере отырып, сатып алудың есептік құнының әдістемесін қолданады.
Бағалау нарықтық бағаларды ескере отырып, нарықтық бағаларды аспай немесе төмендемей жүргізіледі. Бұл ретте, сатып алу құнын бағаны асыра бағалайтын коммерциялық объектілерді салушылар ұсынатын құнмен келісуге болмайды, өйткені олар кететін шығындарды салынған үйлердің бағасына қосады.
Жылжымайтын мүліктің нарықтық құнын есептеу әдістемесі ҚР азаматтық кодексіне және ҚР қаржы министрлігі бекіткен «Жылжымайтын мүліктің құнын бағалау» стандартына сәйкес айқындалады. Жылжымайтын мүлікті бағалау кезінде бағаланатын объектімен салыстырылатын ұқсас объектілер нарығындағы соңғы сатылымдар мен баға ұсыныстарына талдау жасалады.
Осылайша, бағалау жер учаскесінің құнынан, үйдің, шаруашылықтың құнынан және учаскедегі ғимараттар мен жасыл желектерден қалыптасады. Мұндай бағалау бағаланатын жылжымайтын мүліктің дұрыс нарықтық құнын анықтауға мүмкіндік береді. Мемлекет әлеуметтік объектілерді салу үшін сатып алатын барлық жер учаскелері қолданыстағы заңнама мен стандарттар негізінде бағаланады. Бағалауды тәуелсіз бағалаушылар жүргізетінін ескеру маңызды.
Нарықты зерттеу, оның ішінде «Крыша» ақпараттық порталында берілген ауданда қойылған объектілерді сату туралы хабарландырулар бойынша жүргізіледі. Бірақ, портал әрдайым нақты құнын көрсете бермейді, өйткені меншік иелері әдетте жарнамада одан әрі сауда-саттық үшін артық құнды көрсетеді. Порталды қолдана отырып, бағаны манипуляциялау фактілері орын алады. Мысалы, меншік иелері коммерциялық және мемлекеттік жобалар үшін жер учаскелерін сатып алу туралы біліп, мүлікті жоғары бағамен сату туралы хабарландырулар орналастыра бастайды. Осылайша, жоқ баға нарығын жасанды түрде қолдан жасайды.
Жер қатынастары басқармасы қолданыстағы заңнама нормаларын қатаң қолдануды және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген азаматтарымыздың барлық құқықтарының сақталуын, сонымен қатар бюджет қаражатының мақсатқа сай жұмсалуын қамтамасыз етеді.
Ұсынылған құнмен келіспеген жағдайда меншік иесі бағалауға сот тәртібімен дауласуға құқылы.
Ескі тұрғын үйлерде «бизнес» қалай жасалады?
«Алматы Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы» АҚ деректері бойынша аталған аудан тұрғындарының өтініштерін ұйымдастырушы Ернар Рахымжанов түрлі инстанцияларға бірнеше рет шағымдармен және аталған ауданда реновация жүргізудің баяу қарқынына, сонымен қатар инвестордың, құрылыс салушы – «UAR Group» ЖШС-нің қызметіне шағымданды. «Алматы әкімдігінің күрделі құрылыс кәсіпорны» ЖШС ағымдағы жылдың басында онымен шартты бұзды.
Аталған ауданда ескі үйлерді жаңарту жобасы жүзеге асырылуда. Осы жоба бойынша 2021 жылдың қазан айында бірінші кезектің басталуымен және 2028 жылдың желтоқсанында аяқталуымен құрылыстың сегіз кезегі қарастырылған. Басқа ескі үйлермен қатар Е. Рахымжанов пен оның туыстарының пәтерлері құрылыстың жетінші кезегінде тұр. Кезектің басталуы-2023 жылғы мамыры, аяқталуы – 2026 жылғы мамыр.
Е. Рахымжанов 2021-2024 жылдары Сүлейменов көшесіндегі реновация бағдарламасы бойынша №4 және №10 үйлерден екі пәтер алды. Сонымен қатар оның әпкесі мен анасына осы учаскеде екі бөлмелі және үш бөлмелі пәтерлер тіркелген. Ол шаршы метріне 1,257 миллион теңге есебінен әрқайсысы 45 миллион теңгеден екі екі бөлмелі пәтер сатуды, ал ауданы 45 ш.м үш бөлмелі пәтердің орнына жаңа үйде кемінде 130 ш. м үш бөлмелі пәтер алуды көздеп отыр. Әйтпесе, ол барлық төрт пәтерді (бір бөлмелі 24 шаршы метр, екі екі бөлмелі 35,8 және 37,4 шаршы метр, үш бөлмелі 44,1 шаршы метр) 200 миллион теңгеге сатқысы келеді.
Жетінші кезектегі ескі үйлердің тұрғындарын көшіру барысында 18 меншік иесі, оның ішінде Е. Рахымжанов тұрғындарды көшіру шарттарынан бас тартты. 2024 жылғы 14 шілдедегі жағдай бойынша 64 меншік иесінің 45-і қоныс аударды.
Өткен жылы «Алматы қаласы әкімдігінің күрделі құрылыс кәсіпорны» ЖШС қоныс аудару департаментінің өкілдері Е. Рахымжановқа жоғарыда көрсетілген ескі үйлерден 600 метр қашықтықта орналасқан Жандосов көшесіндегі жаңа пәтерлерді тексеріп, тұрақты немесе уақытша тұру үшін таңдау жасауды ұсынды. Атап айтқанда, оған екі қабатта алаңы 84,6 шаршы метр екі бөлмелі пәтер, 10 қабатта алаңы 87,7 шаршы метр екі бөлмелі пәтер көрсетілді. Е. Рахымжанов ұсынылған нұсқалардан және басқа пәтерлерді тексеруден бас тартты. Қазіргі уақытта ол өз пәтерлерін қолма-қол ақшаға сату үшін инвесторды анықтауды талап етеді және тіпті екі есе ұлғайған аумақта да айырбастауға мүлдем келіспейді.
Е. Рахымжановтың өзі аталған ескі тұрғын үйде тұрмайды, ал пәтерлерді реновациялау бағдарламасын іске асыру кезінде инвесторларға одан әрі қайта сату үшін сатып алған.
