Комитеттің мәліметінше, рәсімдердің 3 түрін енгізу ұсынылады: соттан тыс банкроттық, сот банкроттығы және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру.
Барлық үш процедураны тек борышкердің өзі бастайды, яғни несие берушінің борышкерге қатысты аталған процедураларды қолдануға құқығы жоқ, — делінген хабарламада.
Бұдан басқа, қаржы басқарушылары үшін сот банкроттығы және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімдерін жүргізу тәртібін бұзғаны үшін жауапкершілік енгізіледі — 15-тен 100 АЕК-ке дейін.
Соттан тыс банкроттықтың шарттары:
- берешектің 4,9 миллион теңгеден (1 600 АЕК) аспауы;
- борышкерде ресми кірістің болмауы;
- мүліктің болмауы;
- қарыз бойынша банкпен тиісті рәсімдерді жүргізу.
Соттан тыс банкроттық тек банктер, микроқаржылық ұйымдар және коллекторлық агенттіктер алдындағы қарыздар бойынша қолданылуы мүмкін. Соттан тыс банкроттық «Электронды үкімет» веб-порталында басталады. Содан кейін ақпараттық жүйе арқылы борышкердің кіру критерийлеріне сәйкестігін анықтау мақсатында мүдделі мемлекеттік және басқа органдардың деректерімен автоматты түрде салыстыру жүргізіледі, — деп атап өтті министр.
Ал сот арқылы банкроттық қарыздың сомасы 4,9 миллион теңгеден асқан жағдайда қолданылады. Бұл рәсім барысында борышкердің мүлкі сатылады. Түскен қаражат белгіленген кезекпен кредиторлар алдындағы қарыздарды өтеуге жұмсалады. Егер жалғыз тұрғын үй кепіл заты болып табылса, онда кредитор оны соттың банкроттық рәсімі кезінде алуға құқылы. Жалғыз баспана кепіл болмаса, кредиторлар оны талап ете алмайды.
Сот банкроттығын қаржы басқарушылары жүзеге асырады. Олар:
- заңды тұлғаларды және жеке кәсіпкерлерді банкроттық рәсімін жүзеге асыратын әкімшілер;
- кәсіби бухгалтерлер;
- заң консультанттары;
- аудиторлар.
Заң бойынша банкрот деп жарияланған адам борышкердің міндеттемелерін орындаудан босатылады. Айыппұлдар мен өсімпұлдарды есептеу тоқтатылады. 5 жылға кредит алуға тыйым салынады.
Үшінші рәсім – ол төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Банкрот адамның тұрақты табысқа қол жеткізгеннен кейін қарызды қайтару жоспары жасалады. Соның нәтижесінде «банкрот» деген мәртебесінен айырылады. Кредит алмау және тағы басқа шектеулерден құтылады.
