Офлайн подкаста ChocoFamily компаниясының басшысы Рамиль Мухоряповтың қазақша сервиске қатысты даулы пікірі әңгіме болды. Мухоряпов Қазақстанға келген Ресей азаматтары алдында сөйлеген сөзінде орыс тілін біле тұра қазақша жауап қайтару биік мәдениет белгісі емес деген еді.
«Осы уақытқа дейін адамдар қазақша түсінбесе, жағдайды ушықтырмай орысша сөйлейтін едім. Кейінгі жағдайдан кейін енді олай болмайды. Қызмет көрсету саласында жұмыс істейтіндердің көпшілігі – қазақ. Сөйте тұра бір-бірімен орысша сөйлеседі. Германияда немісше, Францияда французша сөйлейді. Тіл білмей қиналып тұрғанынды көрсе ғана ағылшын тілінде жауап қайтарады. Ал қазақтар әуелі қазақша сұрап, қазақша талап ете алмай отыр. ChocoFamily-ге қатысты болған жағдай өзге бизнес өкілдеріне сабақ болады деген ойдамын», — деді Назгүл Қожабек.
Көрермен арасынан сұрақ қойған адвокат Аида Өтесін құқықтық істерді қазақша жүргізу мәселесін көтерді. Тағы бір көрермен бизнестің ішкі тілін қалай қазақшаландыруға болатынын сұрады.
«Ең әуелі қызметкерлер қазақша білуі керек. Тіл туралы заңға енгізілген өзгертулер бойынша тараптар арасында құжат алмасу екі тілде жүруі керек. Көп мекеме қолданатын бухгалтерлік 1С бағдарламасы құжаттарды орыс тілінде шығарады. Adilet.zan.kz сайтында көрсетілген қызметті қабылдап алу актісі, ақылы қызмет көрсету шарты, еңбек шартының ең соңында бұл шарт екі тарапқа қазақ және орыс тілдерінде бір-бір данадан беріледі және «Қандай да бір түсініспеушіліктер туындаған жағдайда орыс тіліндегі нұсқасы басшылыққа алынады» делінген. Осы сөйлем өзгермейінше қазақ тіліндегі құжат қағаз жүзінде ғана керек болып қалады», — деді OY-DETOX TALQY спикері.
Назгүл Қожабектің айтуынша, алғашқыда онлайн кеңістікте қазақ тілінің орны болмады. Бүгінде қазақша контент ақырындап көбейіп келеді. Басқосуға жиналғандар қазақ тілінің мәртебесін көтеру үшін әрқайсымыз күнде қазақша сөйлеп, қазақ тіліндегі контентті қолдауымыз керек деген қорытындыға келді.
Жүргізуші Әйнел Әмірхан бұрын өзі туып-өскен ауылда халық этносына қарамастан түгел қазақша сөйлейтіндіктен мемлекеттік тіл жөнінде мәселе барын білмегенін айтты. Алматыға оқуға түсіп, жұмысқа орналаспақ болғанда ғана еңбек нарығында орысша сауатты сөйлеу мен жазу талап етілетінін көреді. Бұл проблеманы ол подкасының көпшілік көрерменді қатыстырып жасаған алғашқы жобасына тақырып қылған. Подкастың мұндай нұсқасында талқыланып жатқан мәселе жайында көрермен де ойын айта алады.
Әйнел Әмірхан 2019 жылдан бері OY-DETOX подкасының 40-тан астам эпизодын жарыққа шығарды. Онда жаңа этика, психология, денсаулық сақтау, жоғары білім, тәуелсіз журналистика, құқық, басқа да салалардың қазіргі заман адамына қажет маңызды тұстары әңгіме болады.