— Атамұра, бұған дейін жоғары оқу орнын журналистика мамандығы бойынша бітіріп, неге киноға кеттіңіз?
— Кішкентайымнан кино саласында жұмыс істегім келетін, бірақ ол кезде Қазақстанда бұл сала қатты дами қоймаған еді. Сол себепті тек Америка киноларын көріп өстік. Елде жүргенде бұл арманым орындалмайтын сияқты көрінетін. Ал Америкаға барып, білім алуды ойлаудың өзі қорқынышты еді.
Журналистиканы таңдауымның да бір себебі – камераның алдында жүру. Сол кезде қолым жеткені осы болды. Есейген соң Талдықорғанда бірнеше киноға түстім. Кейін кәсіби білігі жоғары мықты актер мен режиссерлардың жұмысын көріп, осы салаға құштарлығым артты.
Қазақстанда бұл мамандық бойынша оқығым келмеді. Журналистикадағы жұмысымды тастап, ағылшын тілін меңгердім. Себебі магистратураны шет елде оқимын деген мақсатым болды.
— Неге New York Film Academy?
— Басқа университетке тапсырғым келген, бірақ пандемияға байланысты кейбір ел жабық болды. Зерттей келе, осы жаққа оқуға түсу өзге оқу орындарына қарағанда оңай екенін түсіндім. Әуеліде академияның соншалықты танымал екенін білмедім.
Біріншіден, дәл осы академияда шетел студенттеріне өте жақсы көзқарасты байқадым. Айта кетейін, бұл жақта бакалавриатта оқитын шетел студенттеріне арналған арнайы ағылшын тілі сабағы бар. Оларға мамандығына қатысты терминдер үйретеді.
Екіншіден, тек кино саласына бағытталған және сол салада жұмыс істейтін мамандарды (режиссер, оператор, актер, фотограф) даярлайды. Бәрі бір-бірімен тығыз байланыста. Сабақтан тыс уақытта бірінің киносына түсіп, бірінің сценарийіне кейіпкер ретінде таңдалып, бірінің фотосына модель боламыз.
— Оқуға түсу оңай деп қалдыңыз, нақтырақ айтып берсеңіз…
— Ең әуелі IELTS тапсырдым. Ағылшын тілін жақсы білмейтінмін. Соның кесірінен бірінші тапсырғанда тиісті балл жинай алмадым, екінші рет тапсырғанда жолым болды.
Бұл жақта ағылшын тілін еркін меңгеру — өте маңызды. Актерлық шеберлігің жақсы болғанымен, тілді нашар білсең, оқуға қабылдамайды.
Екінші кезеңде шығармашылық емтихан тапсырдым. Қазақстанда түсірген видеоларымды жібердім. Қазақша болған соң жарамайтынын айтты. Ағылшынша монолог жіберуімді сұрады. Осы уақытқа дейін қазақша монолог оқып көрмеппін. Әйтеуір бірдеңе тауып оқыдым. Қосымша видеолар жібердім. Содан соң «Сізді қабылдаймыз, бірақ ағылшын деңгейіңізді көтеріңіз» деген жауап келді.
— Осы сұхбатқа дейін түсіріліміңіз көп екенін айттыңыз. New York Film Academy болашақ актерларды қалай дайындайды?
— Күніне екі-үш сабақ болады. Бір сабақтың ұзақтығы — 2,5-3 сағат. 08.50-де басталып, 18.30-да аяқталады. Мұндағы сабақтар бой жазу жаттығуынан басталады. Бүкіл бұлшық етімізді оятамыз. Әртүрлі ойын ойнаймыз.
Acting for film – актерлық шеберлік туралы пән, Film craft сабағы фильм саласын толық қамтиды, қалай түсу керек, оператор, режиссер не істейді деген сұрақтарға жауап береді, Acting techniques дәрістерінде кино саласында қолтаңбасы бар мықты оқытушылар әдісін үйретеді.
— Оқытушылардың студенттерге қоятын талабы қандай?
— Мүлдем ұялмау керек деп үйретеді. Мұндағылар қысылмай сөйлейді, өзін еркін ұстайды және өзгенің де сондай болғанын қалайды. Көп фильм көру, кітап оқу, музыканың мағынасына мән беріп тыңдау да маңызды. Әуеннің өзін үй жинап, тамақ пісіріп жүріп тыңдауға болмайды. Ең қызығы, кез келген жаратылыстың қимыл-қозғалысын зерттеуің керек. Актер үшін көшедегі көлік қозғалысы, шөп қалай қимылдайтыны, теңіз суы жағаға қалай ұратыны – бәрі маңызды.
Бір жолы бір роль сомдадым. Жағажайдың жанында тұрмыз. Кітаптағы сценарий бойынша айырылысқалы жатқан қызды қайтарып алуым керек. Сол кезде жанымдағы әріптесімді айтпағанда, теңіз жағасында тұрғанымызды сезіне алуымның өзі ойынның шынайы болуына әсер ететінін түсіндім. Профессорымыз айналадағы құбылыстарға мән беру керек екенін жиі айтады. Мысалы, терезе қарап жасыл түсті, бөлменің ішінен қызыл түсті заттарды табыңыздар дейді.
Соңғысы — саяхат. Мүмкіндігің жетсе, көп саяхаттап, жаңа нәрсені тану, білу, тағы да зерттеу.
Оқытушылар «Hello, how are you?» деп кіріп келгенде бәрін ұмыттырып жібереді. Ұйықтап жатқан адамның өзі оянып кетеді. Орындарында тұра салып, бізбен бірге жаттығу жасайды. Өз мамандығын жақсы көретін жандар.
Бұл жақта оқудың тағы бір артықшылығы — осында оқитын режиссерлардың киносына түсе аламыз. Сабақтан бөлек уақытта көп түсірілімде боламыз. Жылдың басында кастинг болады. Олар өздері ұнатқан студенттердің Instagram-дағы парақшасын жазып алады. Кейіннен сценарийге сай келсеңіз шақырады. Бұл үшін балл қоймайды. Ақша төлемейді. Ең бастысы – үлкен тәжірибе.
Кейіпкерімнің айтатын бір ауыз сөзі үшін бүкіл сценарийді бірнеше рет оқуға тура келеді. Өзің ойнайтын кейіпкер образын құрастырып, оның тілін, дінін, мінезін, ата-анасын біліп, сол адамның кейпіне еніп кетуің керек.
— Актер болғысы келетіндерге не айтасыз?
— Ағылшын тілін үйреніңіз дер едім. Бар күшіңізді осы тілді меңгеруге арнаңыз. Тіл білсеңіз жетістік те, табыс та өзі келеді. Дүниежүзі деңгейіндегі білімді меңгере аласыз. Өзім мүмкіндігінше жақсы деңгейде білім алып жатырмын деп айта аламын.
Көп зерттеңіз. Айналаңызға көп мән беріңіз. Барлық заттың қалай қозғалып тұрғанын біліңіз. Мақсатыңыз нақты болса, сол бағытта іздене беріңіз. Мектеп кезінен бастап драмаға қатысыңыз, киноға түсіңіз, кастинг, фестивальдерге барыңыз. Актер үшін портфолио да маңызды.
Есте сақтау қабілетіңізді жақсартыңыз. Көп өлең, жыр жаттай беріңіз.
— Жоспарыңыз қандай?
— Қазақстанда кино саласы жақсы дамып жатыр. Елге оралған соң фестиваль, кастингілерге қатысуға тырысамын. Дәл қазір өзімнің ағылшын тілін білуімді артықшылығым деп есептеймін. Болашақта осыны пайдаланып эксперименттер жасап, режиссер ретінде фильм түсіргім келеді.
— Соңғы сұрақ, актер деген кім?
— Өресі биік, өз сезімін оята білген және өзгені соған сендіре алатын адам.