Экспедицияға қатысушылар қазақ халқының бірегей тұлғасы Мұқали батырға (Мұқылай) қатысты көптеген тарихи орынды аралайды. Ғылыми топта «Жалын» баспа үйінің директоры, жазушы Бексұлтан Нұржекеев, белгілі қазақстандық суретші Жанұзақ Мүсәпір, ҚР халық артисі, әнші, профессор Нұрғали Нүсіпжанов, Еуразия заң академиясының ректоры, заңгер, профессор Жалаири Өмірәли, ҚР Академиясының академигі Марат Нүсіпов, жазушы, журналист Ырым Кененбаев, қоғам қайраткері, Алматы облысының құрметті азаматы Наурыз Қылышбаев, облыстық «Жетісу» газетінің бас редакторы, ҚР еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, жазушы Әміре Әрін, Алматы облысының сәулетшілер одағының төрағасы Қаби Баулықов, сценаристер, режиссерлар мен фотографтар қатысады.
Экспедиция Ұлы Қытай қорғаны, Терракота армиясы, Сиань Үлкен мешіті, Шэньси провинциясының тарихи мұражайы, Тыйым салынған қала, Қытай ұлттық мұражайы және Нюцзе мешіті сияқты туризм нысандарына да саяхат жасайды.
«Сапардың мақсаты — қазақ халқының ұлы Мұқали жүрген, өмір сүрген жерлермен танысу және тарихи естеліктер жинақтау. Ол 1170-1223 жылдар аралығында өмір сүрген, Жалайыр руының қолбасшысы болған. Мұқали — Шыңғыс хан әскерінің төрт басты қолбасшысының бірі. Бүгінге дейін Мұқалидің өмірі туралы тарихи дерек мардымсыз. Тарихшылардың арасында әскери қолбасшының өмірін зерттеуге қызығушылық бар. Біз жергілікті тарихшылармен кездесіп, батыр туралы сұрастырамыз. Бізге осындай маңызды экспедиция ұйымдастырғаны үшін Алматы облысының басшылығына делегация атынан алғысымды білдіремін», — деді ҚР еңбек сіңірген қайраткері Жалаири Өмірәли.
«Жетісу» газетінің бас редакторы Әміре Әрін тарихи мәлімет бойынша Мұқали Цзинь империясына қарсы соғысқа басқарғанын атап өтті. Шыңғыс ханның Орталық Азиядағы үгіт-насихат жұмысы кезінде Мұқали оның бас қолбасшысы болған. Шыңғыс ханның басты өкілі ретінде өңірді басқарған. Әміре Әріннің айтуынша, Шыңғыс хан Мұқалиға бағынышты адамы ретінде емес, досы ретінде қараған. Екеуі 13 жасынан бірге өскен.
«Бізге жеткен мәлімет бойынша Мұқали төрт тіл білген. Қытайдың билеушісі болған кезінде ол төрт руды біріктіріп, Шыңғыс ханның алтын тағы секілді айдаһар түріндегі күміс таққа отырды. Осы тақты өз көзіммен көретініме қуаныштымын. Алматы облысының әкімдігіне осындай керемет мүмкіндік үшін алғыс айтамын. Экспедициядан келген соң біз ұлы ата-бабамыз туралы кітап шығармақпыз және бұқаралық ақпарат құралдарына тапқан деректерімізді жариялауды жоспарлап отырмыз», — деді Алматы облысының ішкі саясат басқармасының басшысы Рустам Алпысбаев.
Шығармашылық өкілдерінен тұратын делегация Қытай аумағындағы алты күндік экспедиция кезінде тарихи орындарға зерттеу жүргізетінін де айтты.
«Делегация ҚХР астанасы Бейжіңге, Сиань ескі қаласындағы Цинь Шихуандидің терракота армиясымен танымал кесенесіне, Шыңғыс хан жаулап алған және Мұқали басқарған қалаларға барады. Біздің мақсатымыз — қазақстандықтарға ақпаратты жаңа форматта жеткізу. Ең бастысы, жаңа материалдарды меңгеру, архивтерді және білімімізді толықтыру», — деді Рустам Әлиұлы.
