«Коронавирусқа қарсы дезинфекция жасаушылар, тікұшақтар халықты улап жатыр» — ЖАЛҒАН
Бірнеше күн бұрын ережесіз жекпе-жек шебері, «Найман» лақап атымен танымал Қуат Хамитов Instagram парақшасындағы 312 мың оқырманын коронавирусқа қарсы дезинфекциялап жүргендерді соққыға жығып, қала үстімен ұшып жүрген тікұшақтарды атып түсіруге шақырды.
Кеше адамдар тағы да дезинфекция жасай бастады. Халықты улап жатыр. Бұл адамдарды көрсеңіздер тепкінің астына алыңдар, таспен, таяқпен ұрыңдар. Халықты улауын доғарсын. Ал тозаң шашып жүрген тікұшақ көрсеңдер, автоматпен атып түсіріңдер. Бәрі соғыстағыдай: біреулерді тоқтатсақ, мың адамды құтқарамыз, – деді ол.
Осы жазбасы үшін Қуат Хамитов Алматы полиция департаментінде қылмыстық кодекстің 272 бабы, 3-тармағы бойынша тергеуге алынды. Қылмыстық іс дәлелденсе, ол 3 жыл бас бостандығынан айырылуы мүмкін.
Тергеуден босаған соң Қуат Хамитов әлеуметтік желідегі видеосын өшіріп, халықтан кешірім сұрап, ешкімді ұрудың қажеті жоқ екенін айтты. Дегенмен елдегі дезинфекторлардың коронавирус инфекциясымен күресіп жатқанына әлі де сенбейтінін жасырмады.
Жекпе-жек шебері дезинфекция қызметкерлерін ұрып-соғуға, тікұшақтарды құлатуға қатысты сөзін қайта алғанымен біраз адамға кері ой салып үлгерді.
Қуат Хамитовтен бөлек Say Mo лақап атымен белгілі әнші Мөлдір Есембек те «тікұшақ арқылы вирус шашып, халықты улап жатыр» деген мәлімдеме жасаған болатын. Оны Say Mo әлеуметтік желідегі оқыраманына жазған пікірінен байқауға болады.
Сондай-ақ бүгін сағат 23.00-ден 05.00-ке дейін тікұшақтар дезинфекцияға арналған дәрі-дәрмектерді шашады, терезелер мен балкондар жабық болуы керек, ал 23.00-ден кейін көшеге шығуға болмайды. Бұл туралы әскери бөлімнен хабарлады, — делінген хабарлама да Whatsapp желісінде тарап кетті.
Неге бұл ақпарат жалған?
Біріншіден, Денсаулық сақтау министрлігі Тауарлар мен қызметтердің сапасын бақылау және қауіпсіздік комитеті бұл ақпараттың жалған екенін 17 наурызда ресми түрде мәлімдеген болатын.
Екіншіден, Factchek.kz сайты «қала үстінен тікұшақпен дәрі немесе вирус шашады» делінген хабарламаның түрлі тілде Ресей, Украина, Өзбекстан, Тәжікстан, Грузия, Біріккен Араб Әмірлігі, Грузия, Перу елдерінде де тарағанын айтады. Алайда бұл мемлекеттердің басшылығы ақпараттың жалған екенін мәлімдеді.
Үшіншіден, Халықаралық тікұшақ қауымдастығының өкілі Дэн Свит қоғамның фэйк ақпаратқа сенуіне мына бір мэм себеп болуы мүмкін дейді.
Меніңше, бұл су шашып жатқан өрт сөндіру тікұшағына Lysol (дезинфекция арналған құрал — ред.) логотипін «жапсырып» жариялаған мемнен туған ақпарат сияқты, — деді Дэн Свит.
«5G желісі арқылы вирус таратып жатыр» — ЖАЛҒАН
Алматыдағы «Сана» медицина орталығының төбесіне орнатылған антенадан «5G желісі арқылы вирус тарап, халыққа эксперимент жүргізіліп жатыр» деп айтылған видео WhatsApp желісі арқылы тарады.
Әнші Say Mo, блогер Малика Ибраими кезінде Қазақстанда 5G орнатуын күмәнді санап, ол арқылы вирус тарауы мүмкін деген ой тастады.
Неге бұл ақпарат жалған?
Дүнежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы 5G мобайл желілері коронавирус инфекциясының таралуына әсер етпейтінін ресми мәлімдеген.
Вирустар радио сигналдары немесе жылжымалы толқын арқылы тарамайды. Пандемия 5G желісін қолданбайтын елдерде де таралып жатыр. COVID-19 ауа тамшыларымен, яғни науқастың тыныс жолдарынан шыққан тамшылар сау адамның тыныс жолдарына түскенде, мысалы, жөтелгенде, түшкіргенде немесе сөйлескенде жұғуы мүмкін. Сонымен бірге, адам инфекцияны қолын бетіне, көзіне, аузына немесе мұрнына тигізу кезінде жұқтыруы мүмкін, — деп ДДҰ-ның ресми сайтында.
Сонымен қатар Қазақстанда 5G мобайл желісі әлі іске қосылған жоқ. Осы уақытқа дейін Нұр-Сұлтан, Шымкент, Алматыда арнайы экспримент жүргізілген.
«Міндетті вакцинация балалар чип енгізу үшін жасалады» — ЖАЛҒАН
Денсаулық сақтау министрлігінде міндетті вакцинация мәселесі талқыланғалы бері ол туралы көптеген жалған ақпарат желі де тарады. «All давай» тобының солисті Шоқан Маратұлы міндетті екпе арқылы балаларға чип енгізуі мүмкін деп есептеп, халықты вакцинацияға қарсы болуға үгіттеді.
Неге бұл ақпарат жалған?
Жұқпалы ауруларды эпидемиологиялық қадағалау департаментінің бас сарапшысы Нұршай Әзімбаева бұл ақпаратқа түсініктеме берді.
Вакцинацияны балаларға, оқушыларға чип енгізу үшін ойлап тапты деген ақпарат жалған. Ол туралы тарап жатқан видео мен хабарламалар ешқандай шындыққа жанаспайды. Адамдардан жалған мәлімет таратпауын сұраймыз, — деді брифингте.
Сонымен қатар, әнші Шоқан Маратұлы «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» жаңа кодекстің халыққа қарсы, фашистік заң екенін айтып, оның күшін жоюды талап етіп отыр.
Factchek.kz Шоқан Маратұлының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» жаңа кодекс туралы жазған жазбасындағы фэйк ақпараттарға тоқталды. Редакциясының айтуынша, әншінің кәмелетке толмағандардың ата-аналарының келісімінсіз медицина қызметтерін алуына қатысты барлық мәлімдемесі манипуляция немесе шындыққа жанаспайды.
Әнші Дильназ Ахмадиева да дүниежүзіне коронавирустың жаппай таралуында саяси астар, діни мәселе, лаборатория эксперименттері болуы мүмкін екенін болжады. Бірақ әншінің бөліскен жазбалары — жалған.
МАРАЗМ КРЕПЧАЛ ??? Ёбаный стыд ? pic.twitter.com/2rfL7tXSMh
— Шайтанбала (@shafigov) July 6, 2020
Қазақстанда жалған ақпарат таратқан адамға 20 АЕК сомасындағы айыппұл төлеуден бастап, 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасы қолданылады.
