Барлық физиологиялық, химиялықпроцестер белгілі – бір температура шамасында болады. Соның үшін ыстықтық факторы өсімдіктердің географиялық тарқалуына үлкен әсер етеі. Ыстықтық үш бірлік: радиация, ыстықтық алмасуы, және конвенция түрінде таралған.
Радиация деп – күн немесе күн сәулесінен ысыған дененің әр түрлі ұзындықтағы толқындар таралуын түсінуге болады. Атмосфера күн радиациясының белгілі-бір бөлімін ұстап қалады қалған бөлігі жерге түсіп, оны ысытады.
Өсімдіктердің ыстықтық режимі үшін белгілі-бір мөлшерге түскен жылулықтың энергиясын одан қайтқан жылулықты энергиясына салыстырмалы бөлігі түсініледі. Бұл бөлікті процессі есебіндегі көлемі “альбедо” деп аталады.
Ыстықтық энергиясының өлшем бірлігі Джоуль Ж мен белгіленеді. 1 каллория 4,86 ж-ге тең.
Температура термині (заттың ысығандық дәрежесін) заттардың мокуляр активтілігін белгілейді. Температура сипат, ыстықтық көлем көрсеткіші есептелінеді. Жер шарындағы кездесетін барлық өсімдіктер әр түрлі температурада тіршілік етуге бейімделген.
Жер шарында ыстықтық көлемінің түрлі дәрежеде болуына байланысты, қазіргі уақытта 6 климаттың зонаға: арктикалық, тундра, орман, сахара, субтропикалық, 6 тропикалық зоналарға ажыратылады.
Өсімдіктерде белгілі климаттық зонаға бліп үйреніледі. Экватордан Солтүстікке қарай әр 100 км ұзындықта температура 0,5 – 0,60С – ға төмендейді. Жер шарының барлық тегістік және таулы жерлерінде температура бір сындырғы болмағандығы себепті өсімдіктер бір мөлшердегі ыстықтықпен қамтамасыз етіле алмайды.
Өсімдіктер тіршілігі түрлі мөлшердегі температура әеріне өтеді. Жалпы алғанда өсімдіктер тіршілігі 00 дан 1000 С өтуі мүмкін. Температура 00 дан төмен және 1000 С дан жоғары болғанда өсімдік денесіндегі су қатары немесе газ түрінде буланады.
Нәтижеде өсімдік өледі. Көпшілік өсімдіктерде тіршілік 00 дан 45-500 С ортасында актив өтеді. Өсімдіктер жер шарының климаттық жағдайы температура әсерінде өмір сүруге бейімделген. Бұл бейімдеулер ұзақ эволюцион даму нәтижесінде пайда болған. Мысалы жоғарғы градустарға бейімделген өсімдіктерде
- суды өзінен буландыру күштілігі;
- қорғаныш органдары мүктер, еріндерінің терең жайласуы, жапырақтарының тікенге айналуы, жапырақ пластинкасының кіші болуы, тамыр системасының ұзын болуы;
Төменгі температураға бейімделуі үшін оларда жер бауырлап, розетка түрінде өсуі, өсу денесінің шар тәрізді домалақ тәрізді жапырақтарының майда кесілуі клетка шіресінде қант мөлшерінің арту ерекшеліктері пайда болған.
Өсімдіктер тіршілігі үшін жылдың ең ыстық және суық айларындағы орташа оқтайлы темпертура жиындысы түрлі нүктелерде түрліше мыс: Малай архипилагінде 95000, Ташкентте 50000, Астраханда 40000, жаңа жер аралында 4000, мәденилескен өсімдіктерді жер шарының бір бұрышынан, екінші бұрышына өсіру үшін ол жерлердің жылдық оңтайлы ыстықтық мөлшерін есепке алу температураның минимал, оптимал, максимал нүктелері жыл мезгілдерінде қалай өзгеріп тұруын білу керек. Мұның үшін бірнеше жыл деңгейінде бір географикалық пункт деңгейінде бақылаулар алып барылады. Оған өсімдіктердің өсуі, жапырақ пайда етуі, гүлденуі т.б. енеді. Бұларды фенологиялық бақылаулар деп атайды.
Даниялық ғалым Раункиэр барлық өсімдіктердің қыстау ерекшелігіне қарап бес топқа: фанерофиттер(ф), хамефиттер (х), гемикриптофиттер (г), криптофиттер (к) және терофиттер (т) бөледі.
Сондай етіп өсімдіктер тіршілігі үшін жылдың ең ыстық және суық айларындағы орташа оңтайлы температураның жалпы мөлшері және жылдық орташа температура көлемі маңызды роль ойнайды.