Оқушылардың танымдық қызметін белсенді ету

Оқыту формаларының бір – бірімен байланысы.

Оқыту формаларының байланыстары төменгі мысалдарды келтіреді. Мысалы: Тәнтану пәні бойынша “қан” және “қанайналым” тақырыбы бойынша сабақта мұғалім әртүрлі методоттарды қолданады: әңгіме, сұрақ – жауап, тәжрибелерді демонстрациялау, кинофилм көрсету, таблицалар практикалық сабақтар т.б. Сонымен қатар мұғалім бір топ оқушыларға сабақтан тыс орындалатын тапсырмалар береді: одель және осмос құбылыстарына арналған эксперименттер қою, адам және құрбақаның қандарынан препарат жасау, қанның топтарын анықтау, одель дер құралын қолдан жасау; Әртүрлі заттардың бақаның жүрегінің жұмысына әсерін анықтау, одель және вена қантамырлары жарақаттанған кезде алғашқы көмек көрсете білу, ұйқы және сәулелі артерияларының лүпілін анықтау. Мұғалім жаңа сабақ өткен кезде тәжрибелердің қорытындысын және тәжрибелердің өзін демонстрациялайды. Сабақтан тыс уақытта жасалған приборлар, одель дер сабақта пайдаланылады, үйірме мүшелерінің көмегімен алғашқы көмек көрсету демонстрацияланады.

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңінде үйрме мүшелері дайындаған: “ қан құю” , “донор” “орүанизмді тірілту”, “жүрекке операция жасау” , “ қан айналым” жүйесінің ашылу тақырыбына арналған баяндамалар жасалады. Үйірме мүшелері класс оқушыларының көмегімен кешке дайындалады. “ қазіргі медициналық жетістіктер” деген баяндама, тәхрибе демонстрациялау, таблицалар, схемалар, көрме ұйымдастырлады.

Мұғалім мүмкіншілігінің барынша санитария және гигиеналық қан құю стансиясына экскурсияға алып барады. Сабақта мұғалім экскурсиясының мазмұнына байланысты оқушыларға тапсырма береді. Экскурсиядан соң оқушылар есеп береді, суреттер және схемалар тапсырады. Жақсы есеп, қайталау кезеңінде пайдаланылады. Соңында оқушылар экскурсияның тақырыбы бойынша бюлльтень дайындайды. Жоғарғы айтқан жағдайларға байланысты сабақтың, оқытудың басқа формалары тікелей және байланысты екендігі көрінеді. Қайта байланыс оқушылар үшін тек қана танымын дамытып қоймай тәрбиелік мәнінің де зор екендігін көрсетеді.

Форма туралы түсінікті кейде методоттармен шатыстырады, мысалы: экскурсияны “экскурсиялық методотпен”. Бұл дұрыс емес. әрбір методтар қолданылады. Экскурцияны: сөздік, көрнекілік, практикалық және методтардың қосындысымен өтеуге болады.

Ал формасы — экскурсия, ұйымдастырлуы бірдей класс боынша топтар мен т.б.

Сабақтағы биологиялық түсініктермен практикалық дағдылардың дамуы үй тапсырмаларын орындауда экскурсия кезеңдерінде қарай дамиды. Оқытудың әрбір формасы өзінің жүйесін қарастырады.