Біздің планетамызда пайда болатын биологиялық құбылыстардың
Ішінде фотосинтез негізгі орында түрады. Жарықтық энергиясы әсерінде бейорганикалық заттардың су және көмір қышқылы газын
Жасыл өсімдіктер органикалық зат көмір суларға айналдырады сонымен бірге атмосфераға оттегін шығарып отырады.
6СО2+12Н2ОсәулеС6Н12О6+6О2+6Н2О
хлорофил
Биофизикалық көз қараста фотосинтез энергиялардың концервациясынан құралған. Бұл құбылыста пигмент жұтылған энергияны электронға беріп баяулап химиялық байланыстарға жұмсайды . Демек дүние жүзіндегі тірі организмдер өмірі өсімдіктер фотосинтезіне байланысты.Фотосинтезді зеріттеу тарихына келсек 200 жылдан асты . Бұл зеріттеулерде ағылшын ғалымы Приситли Голландиялық Ингенхауз алғаш рет фотосинтез жөнінде мәліметтер берген болса солар өсімдіктер күндіз ауаны тазалап түнде бұзады деген.Шведцариялық Сенебе,Соссюр Француз агро химигі Буссенго фотосинтезді әр жақта зерттеп фотосинтез теңдеуін ұсынған К.А Темирязов фотосинтезді толық зерттеді.Ол фотосинтезде қызыл сәулелер әсерін зерттеді. Кейінгі жылдары фотосинтез құбылысын, құрылысын механизмдерін зерттеуде Цвет М.С.Костиев С.П.Варбург О.Келвин М т.б үлкен үлестерін қосты.
Жапырақ фотосинтездік мүше
Жасыл өсімдіктер жапырағында фотосинтез пайда болады. Өсімдіктерде жапырақтың құрылысы фотосинтез тыныс алу, транспирацияға сай келеді. Оның үсті асты қабықпен қоршалған. Қоршаушы ұлпа эпидермис бір қатар болып тығыз жайласқан. Олар сәулені жақсы өткізеді қабық арасында устица( ауыздар) жайласқан болып олар жапырақ астында жиі болады. Ауызшалар арқылы газдар алмасу жүріп жатады. Үстіңгі қабық астында пайда етуші жасуша мезофилдер жайласқан. Оларда хлоропластар көп болады. Олардың эпидермис астында домалақ пішінде жайласқаны, арасында қуыстар пайда етеді,ол зат алмасуда қызмет етеді.
Хлоропластиттер
Олар жас бұтақтар жапырақтарында кездеседі. Әрбір жасушада 20-50 ге дейін хлоропласт болады. Хлоропластың 75о/о –тін су құрайды. Құрғақ салмағының 40-45 о/о ақуыздар, 20-30 о/о липиттер нуклеиін қышқылдары және минералдар құрайды. Белоктарды синтездеуші құрлымы рибасома барлығымен ерекшеленед,. фотосинтезде қатысушы пигменттер және ферменттер жүйелері бар,хлоропластар мембранасы қос қабатты және циста грандалардан құралған. Олар Лемиляр және пластинка тәрізді құрылысқа ие. Гранда Тилокоид жайласқан ол жас хлорофилдер 3-6, есейгенде 40 қа дейін жетеді. Лимелланның бетінде майда глабулаларда болады, оны Квантомалар депте жүргізеді.
Хлоропластиттер 3 жолмен пайда болады.
- Қарапайым( бөліну).
- Бүршіктеу.
- Жасуша ядросы арқылы кбейеді.
Мұнда ядро сыртында бүршік пайда болып ұлғайып бөлініп цитоплазмада жаңа пішін пайда болады. (схема). Бұнда сәуле әсері өте маңызды, себебі қараңғыда хлоропласт строма мен пішіні пайда болса, жарықта барлық ішкі құрылысы пигменттер пайда болады.