Оңтүстік Африка және Батыс Африка халықтары

Табиғат жағдайына қарай Африка бірнеше аймаққа бөлінеді.

  1. Тропикалық аймаққа орталық экваордың батысы, свиней бұғазының солтүстігін жағлауы және Конго атырабы. Бұл жерлерде мәңгі көгеріп тұратын ағаштар өседі.
  2. Шлей солтүстігі мен оңтүстігінде муссол ағаштары өседі.Бұл ағаштар оңтүстігінде муссол ағаштар Африканың жер көлемінің 30 пайызына тараған.
  3. Жартылай шөлейт солтүстігінде Сахар оңүстігінде нолохари және намит аймағы бар.

Бушмен дер мен готентапттар өздерінің көрші болған бантуларын ығыстырып отырып, шығысқа қарай көшіп, жергілікті тайпалармен ұшырасқан.

Бушмен дер аңшылықпенайналасып өздерінің даму бойынша бантулардан анағұрлым кеій қалып қойған. Готентоаптар бушмендерге қарағанда алды болып мал. Шаруашылығын дамытқан. Кейбір этнографтардың пікірі бойыншабушмендерді автохтойдың деп готентоптарды келімсектер деп есептеген.Кейінгі жылдардағы тіл этиграфиялық зерттеулерге қарағанда, бұл екі тайпаның тілдерінде өе жақынтың бар екені байқаған. Д.Блин көп жылдар бойы бушмендердің тілін зерттеп бушмен дер мен готентоптардың тілінің негіздері бір екенін байқаған және бұлардың тілдері көптеген диаметрлерге бөлінетін де көрсеткен ХҮІІ ғасырдың ортасында еуропоиттар келге дейін бушмендер готенттоптардан Африканың оңтүстігін шекарасына дейінгі жерлерді мекендеген.

ХҮ ғасырдың соңында Африка португлияның саяхатшылары келгенге дейін, Африканың көптеген тұрғындары темірді жақсы пайдалана білген тек қана оңтүстік Африкадағы бушмен дер, Батыс тропикалық пигмейлер темірді пайдаланбаған. Темірдің көбірек шығатын аудндарында, сол замандағы темір қорытатын Петер көп кездеседі. Сондай-ақ Оңтүстік Конгоның Дамомии Того Уньямвезия Родезияның балта, шот кет пен ж.т.б. бұйымарды істеп, өздерінің көршілеріне сатқан.

Пигпей тайпаларына қатысты деректер б.з.д. ІІІ ғасырда тур келеді. Мысырдың аң сүйектерінің біреуін қолға түсіріп, алып келгенін мақтаныш етіп айтқан сөздері жазылып қалған.Ол өзінің әкелген адамын Денг деп таған. Осы ат пен аталатын тайпалар эфопия жерінде б.д-ге д. Сақтаған Алжир тілінде ерегежейлерді (пигмейлерді) денг немесе данг деп атаған.

Осы күндерде пигмейлер (денг, манг) Канго өзенінің жоғарғы, орта ағысында, Рогове және Итури байсейіндерінде мекен етеді. Бұл жерде қалың тропикалық ормандар көп. Солардың арасындағы шамамен Елу мыңдай пигмейлер банту тайпаларымен аралас тіршілік етеді. Олардың кәсібі аңшылық, жинаушылық, әсіресе жинаушылық көбірек дамыған олар шөптің жемісін, тамырын синап әртүрлі құрт-құрмысқаларды бақалар мен жыландарды балықтарды ұстайды. әкелген заттармен жаму дайындады. Тұрған жерлерінде азық түліктерінің аздығына байланыст, нигерлерқоныстарын өзгертіп, көшіп жерді. Аңдарын да сол жерден аулайды. Олр ірі келетін бантулармен араласып, тіршілік етеді. Солардың тілінде сөйлейді. Пигмейлер басқа жақтан келгендер емес, осы жердің аборигендері.

Банту- Оңтүстік Африканың негізгі тұрғындары. Алғашқы кездегі бұлардың мекені канго өзенінің солтүстігіндегі тропикалық ормандар болуы мүмкін. Кейі пигмейлер оңтүстікке қарай ығыстырып, Африканың оңтүстігінде тараған өздерінің Шығыс, Оңтүсік Шығыс көршілері боған бушмен дер мен готентоптарды Шығысқа ығыстырған. Бірақ бантңулардың оңтүстікке қарай жылжуының қашан басталып, қашан аяқталғанын анықтау қиын.