Австралия және Тасмания халықтары

Оны мұхиттар мен теңіздер қоршап жатыр. Бұл жерге жақын Австралия Оңтүстік шығыс Азия мен байланысып жатады. Австралия жер көлемі 7,7 млн км 2. жер бедері бір келкі. Таулар жоқтың қасы.

Тасмания аралы да Австралияның Оңтүстік –шығысында жақын орналасқан. Жер көлемі 58 мың км2. Ертеде Австралия мен Тасманиябір болған. Алғаш рет тасманияны арал екендігін ашқан 1798 жылы Фмендереом және Бассом болды. Австралия климаты тропиктік, субтропиктік, қоңыржай болып келеді. Австралия өзен көлге көп бай емес онда, мынандай өзенедер- Муррей, дарлинг, Виктория, Орд, Балонн, Барку т.б. үлкенді-кішілі 763- ке жетеді. Австралияда әр түрлі өсімдіктер өседі.

Австралия мен Тасмания тұрғындары еуропа отаршыларының келулерінен бұрын-ақ осы жерлерді мекендеген. XVIII ғасырдың ақырында олардың жалпы саны 250-300 мыңдай болған. Аборигендердің алғашқы Австралияға және тасманияға келген уақыт әле де анықталмаған мәселелердің бірі. Бірақ Австралия және Океания алғашқы маймылдың адамға айналған болмаған. Себебі алғашқы адамдарға жақын жануарлар ит, шошқа, кеміргіш тышқан сияқты сүт қоректілердің бұл жерлерге адамдармен бірге келгендігі анықталған. Оған қосымша алғашқы адамдардың Австралия мен Океанияда мекендегенін дәлелдейтін деректер де әлі де кездескені жоқ.

Австралялықтардың ата-бабалары бұл құрлыққа қайдан және қашан келген? Бұл мәселеге Австралия мен Океанияны зерттейтін әр елдің ғалымдары ол жөнінде көптеген пікірлерін қалдырған. Солардың бірі ол 1819-1821 жылы антарктикалық экспедициясына қатысқан орыстың ғалымы М.М. Симонов. Бұл кісі австралиялықтардың ата-бабалары индиялықтардың төменгі кастасынан шыққан болуы керек деп болжау айтады.Бұрынғы кеңес этнографтары да бұл пікірге түгео қосылмаса да , австралиялықтардың Оңтүстік Азия мен ерте заманнан бері байланыстардың болғанын бекерге шығармайды.

1847 жыл ертедегі Океанияның аборигендерінің қалдықтары болуы керек деген пікірді білдірген. Әсіресе ХІХ ғасырдың аяғынан бастап Австралия мен океания халықтарының этникалық тарихы жөнінде жұмыс кең көлемде жүргізілген. Белгілі кеңес антропологы Я.Я. Рогинский австралиялықтарды өз алдына нәсіл деп қараса, ІІ-ші кеңес антропологы Н.Н.Чебоксаров оларды негр- австралиялық нәсілге жатқызады. Австралиялық нәсілдің негізгі белгілері: түсі қара қоңыр, шаштары бұйра, беттерімен денелеріне түк көп өспейді, мұрындағы жалпақ, жақ сүйектері қусырыңқы, бойлары ортадан жоғары.

Тасмандықтардың пайда болуы өте нашар зерттелген. Олар жер жағынан Австралияға жақын жатқанымен, этникалық құрамы бойынша олардың көп өзгешелігі бар. Антропологиялық жағынан тасмандықтар меланезиялықтарға ұқсас. Еуропалықтар келгенге дейін өздерінің даму дәрежесі бойынша менанезиялықтар мен австралиялықтар бойынша артта қалып қойған. Тасмандықтардың заттай мәдениетіне қарағанда ата бабаларры меланезияның келгенге ұқсайды.

Австралиялықтардың шаруашылығы күн өріп, тіршіліәк етуге биімделген.

Олар аң аулап, құрт құрмысқа, өсімдіктердің дәндерін жинапжәне теңіз жағалауларын көлдерден балық тұстаған. Аңшылық аборигенттердің өміріндегі баст кәсіп болып есептелген. Бұл кәсіп қана емес ұлттық өмір еретінде құмартқан.. Балдарын жастацынан аңшылыққа биімдеп, тәрбиелеген. Негізгі құралдары- найза, бумеранг, т.б. Осы құралдар мен тек жабайы аңдарды ғана емес, құстарды да аулаған. Бұлар кенгру және эму-түйеқұсын аулаған.Австралиялықтар жоғарыдығы көрсетілген ірі аңдармен қоса інді мекендеуші бауырмен жорғалаушыларды да аулаған. Құсты аулау үшін ең басты құрал ретінде бұларда пайдаоанылған. Балықшы Австралия үшін үлкен пайда болды. Балықты, шалышқы, тұрғындары біздің түсінігіміздегәдей егіншілікті білмесе де әр түрлі өсімдіктерді жинап олардан күнделікті тамақтар дайындаған. Бұл жерлерде аңшылық пен балықшылық кәсібі өрендесе де, жинақтаушы кәсбі де дамымаған.

Олардың негізгі киімдері түрлі белдіктерден безендіру зеттердан құралған. Бұл киімдер ағаштың қабығынан, жапырағынан және кейбір бауырымен жорғалаушы жәндіктердің терілерімен істелген. Ұлы қабығы сияқты заттардан істелген моншақтар таққан.

Австралиялықтар өздерінің рухани мәдениетін де ерте заманнан бері дамыған белгілі. Аборигендер сенімі тотелизм, олар здерінің ата бабаларының рухани қоршаған табиғи заттарға, соның ішінде жан жануарларға, әртүрлі өсімдіктерге сиынған. Олар кенгруда өздерінің төтелі ретінде мүсінген. Потомизиямен бірге монияға сенген. Австралиялықтар ауыз әдебиеттін көркем өнер мәдениетін жақсы дамыта білгген. Олардың арсында ертектер, әртүрлі аңыздар халық өлеңдері мен музика кең орын алды, өте жақсы биледі. Дәстүрлік мерекелерде әнсіз, бисіз өтпеді. Аборигендердің хошықтық елдері болған. 1788 жыл Еурапалықтар басып кірі. 1901 жыл Ұлыбритания отары болды. Қазір капиталистік жолмен дамыды. Басты экономика ауыл шаруашылығы және тау кендері өнімдерінен тұрады. Қазіргі тілі ағылшын тілі.