Ежелгі Рязань

Қол жазбаларда айтылғандай Көне Рязанда үш тастан жасалған шіркеу болған екен.Борисаглеб,Скай –спас және Успенский шіркеулері.Археологтар тарапынан олардың қалдықтары табылған.Борисоглеб соборының ірге тасы XIXғ басында Көне Рязань қаласының батыс бөлігінде ашылған болатын.Бұл шіркеу үш иілген апсидтен тұратын,кресті мекеме.Үстіңгі жаппасын алты баған ұстап тұрған.Қабырғалары аң тастан,ал жан қабырғалары жақсы күйдірілген әртүрлі өлшемдегі кірпіштерден қаланған.Едені түрлі-түсті кірпіш плиталарынан тұрған.Екінші шіркеу қаланың солтүстік батысынан табылған.Бұл көне орыс сәулет өнерінің ғажап құрылысы.Рязанда салынған шіркеулер XII-XIIIғғ жатады.Қиыншылықтар бұлардың атауларын анықтауға болады.

Көне Русьте,Монғол кезеңіне дейін Көне Рязань маңызды сауда және кәсіби орталығы болды.Қаланың аумағында көптеген кәсіби шеберханалар болды.Олар тұрғындардың ең маңызды кәсіби өндірісі болды.Қазбалардың нәтижесінде мұнда металлургия өндірісі,темір,ағаш,түлі-түсті металдар,тастар,сүйектер қайта өңделген.Олжерде сазбалшықтан жасалған ыдыс-аяқтар кең тараған.Рязань ыдыстары Көне Русьте өте жиі кездесіп тұрады.XIғ Рязандық кәсіпкерлер болатты игеруді қолға алды және оларды қару-жарқтар, еңбек құралдарын жасауда қолданған.Ең жиі табылған олжасы темірші кәсібіндегі бұйымдар болды.Мұны екі себептен түсіндіруге болады.1)өндіріс саласында кең дамыған.2)темірші кәсібіндегі заттар жер бетінде сақталған.Ең көп жасалған теміршілердің пышақтары болды,олардың 1500 жуығы табылған.Рязаньдық теміршілер орақтар,балталар, қару-жарақтар, таразылар жасаған.Мұндай заттарды жасау олардан жоғары техникалық мәдениетті талап етті. Рязаньда және орыс қалаларында жасалған сарайлар тек қана Русьте емес,шетелдерде де кең тараған атаққа ие болды.Көне Рязаньда қымбат бағалы зергерлік бұйымдардан тұратын 4 қазына орны табылған.Оның екеуі татар шапқыншылығы уақытында қиратылған.Уйлердің, пештердің іштерінен табылған.Олардың ішінен алтыннан, күмістен өте әдемі әулиелердің мүсіндері зергерленген медальондар,моншақтар және басқа бұйымдар бөлініп тұрады.