Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Азия және Африка елдері. Отаршылдық жүйенің күйреуі.

АзиядаотарлықсистемакүйрегенненкейінимпериалистерАфриканытонауынкүшейтті.БірақАфрикаелдеріндедеорталықезгігеқарсыұлт-азаттыққозгалысөрісалды. АфрикахалықтарыныңұлттықтәуелсіздігіжолындағыкүресорталықтарыныңбіріекіншідүниежүзіліксоғыстанкейінСолтүстік(Араб)Африкаболды.1952жылыИталияныңбұрынғыотарыЛивияныңтәуелсіздігіжарияланды.Мароккода,ТунистежәнеАлжирдаұлттық-азаттыққозғалысүлкенөрісалды.Бұлелдердееңбекшілерменұлт буржуазиясыныңантиимпериалистікбіртұтасмайданықұрылды.

Французимпериалистеріұлтбуржуазиясыныңкейбірбөлігіменастыртынкелісужолыменұлт-азаттыққозғалыстыыдыратуғаәрекетжасады.Бірақоләрекеттерінентүк шықпады.Мароккодафранцузотаршылдарынақарсыкөтерілісбасталды.Оныірісоғыскүштерініңжәнеавиацияныңкөмегіменбасуғамүмкіндікболмады.Французүкіметімароккандықтарменкеліссөзбастауға,ал1956жылдыңмартындаМарокконытәуелсіздептануғамәжбүрболды.ФранциялықМарокконыИспанияғатиістібұрынғыбөлігіменбіріктіргенненкейінсұлтанбастағандербесМароккомемлекетіқұрылды.

1956жылыФранцияТунистіңтәуелсіздігіндемойындауғамәжбүрболды,Тунис1957жылыдемократиялықреспубликаболыпжарияланды.

Ұлт-азаттыққозғалысбірқатарағылшынотарларындадажеңіскежетті.Республика болыпжарияланғанСуданұзақкүрестенкейін,1956жылымартаАнглияныңЗолотойбереготарытәуелсіздікжолындағықажырлыкүресіарқылыдоминионправасыналып,іс жүзіндсГанадегенатақпентәуелсізмемлекетболыпшықты.

Сонымен,Африкадақысқамерзімішіндебесжаңамемлекетпайдаболды.Бұлелдерде60млн.-нанастамадамтұрады,оларАфрикаконтинентіндегібүкілтсрриторияның30% алыпжатыр.МұныцөзіАфрикахалықтарыныңүлкенжеңісі.Алайдабұлелдергетолықтәуелсіздікжолында,империалистерменжасалғанкіріптеркелісімдерденазатболужолында,өздерініңтсрриторияларындағышетелдіксоғысбазаларынжоюжолындаәлдеболсадакүресугетуракеледі.

Африкахалықтарыотаршылдьіққақарсыкұрестітоқтатпайжүргізуде.Алжирхалқыбұлкүрестіңалдыңғықатарындакеледі,олөзініңазаттықадегенправосынжәнеөзелініңтәуелсіздігінекіжылданасауақытерлікпенқорғауда.