Мұсылманқұқығыныңқайнаркөздерітікелеймұхамметпайғамбарментығыз байланысты,сондай–ақолисламдыбүкіларавияғатаратыпүлгерді.Мұхаммедтен кейіноныңжұмысынхалифтер(ізбасарларжүргізді.)Олардыңалғашқытөртеуі(Абу- Бакр,Омар,ОсманжәнеАли)Мұсылмандарарасындаерекшесилыболды.СебебіоларАрабиядантысжерлергетаралуынқамтамасызетеалды.ОлСолтүстікАфрика,Сирия, Серак,Палестина,Иран,ОртаАзиятерриторияларынқамтыды.
Х-ғқалыптасқандініліміжүйесі(Аль-Амари)жәнеалахтыңжаңаталқылаушыларын “Мұсылманзаңдастыруқұқығы”дептүсіндірілді.Филптыңтөмендегі“талқылаушылары”қалыптасты.
а)Сунниттерде:Шафиит,Ханафит,Ханбалит,Меликит;
ә)Шииттерде:Джафарит;
Фикһ(“тереңтүсінік,білім”)–мұсылманшылықтәртіп(юриспруденция), мұсылманшылық әлеуметтікқұқықжөніндегіілім.
ЖалпыФилһіліміислампайдаболғандада,мұсылманмемлекеті–Халифат құрылған кезде дебірденпайдаболғанжоқ.
821-шіжартысынанбастапХалифттыңәлеуметтікзаңжүйесішариғатқанегізделмей, ислампайдаболғанғадейінжүзегеасырылыпкелгендәстүрліқұқықтарғанегізделді.Исламдінітаралғанжерлердіңбәріндедебұрынғытәртіпкекөпөзгерісенгізеқоймады.Текжаңадініңнегізгіқағидаларынақарсышықпауғанашеріболды.
МұхаммедПайғамбарқайтысболғаннанкейін“жоғарғыбилікмәселесі”еңнегізгісаясижәнеқұқыққорғаушылықпроблемаларғаайналабастады.Мұсылмандарарасында“кімхалифболукерек”дегенмәселебойыншакөпбәсекеболды.ХалифОсман(үшіншіретбойынша),онылайықсыз деп санаған көтерісшілер қолынанқазатапты.ХалифАликөпмұсылмандаржағынанқолдаутаппады.ХалифАлиМұхаммедпайғамбардыңқызыФатимағаүйленіп,оғантуысболыпкелетін.
ХалифОсманныңтуыстарыАлиғақарсышықты.ХалифАлидіқолдаушылар,оныМұхаммедпайғамбардыңтуысыболғандықтан,олерекшебиліктеболуықажетдепесептеді.ОседанкеліпАлижәнеАлишерғанаимамдар(қоғам басшылары),сондай-ақсаясижетекшілер(мемлекетбасшылары)болуытиісдегенлогикалықойқалыптасады.Осыжерденбастапшиизм(“аш-има”сөзіненшыққан“жақтаушылар”)ағымыпайдаболды.
АлиОсманныңтуысқандары–Омеиолар(шыққанруы)мен күреспроцесінде жаңабір бағыт“Харид–жиизм”ағымыпайдаболды.Олардыңпікірібойынша,егермұсылман қауымықолдасы(маядлдаса)халифаетіпкезкелгенмұсылмансайланаалады.Омейяларшейттергеде,хариджииттергедеқарсысоғысты.
Келесіөтекөптарқалғанағымдардыңбәрісуннизм.БұлағымдықолдаушыларпайғамбарМұхамметтіңөсиеттерінтолықорындаушыларболыпсаналады.Солсебептендеоларшииттерденгөріөздерінтолықдұрысжолдауымыздепесептеді.ШиизмненСунизімніңайырмашылығыоларбилікмәселесіндепайғамбардыңтуыстарыныңерекшеқұқықтарынмойындамайды.Ортағасырдағыбастымұсылмандинястиялары-Аббаситтер,Сельджуптар,Айжюбиттар,Мемлюптерисламныңсуннеағымынқолдаған.
Мұхаммедисламқала-мемлекетіМединяныңжарғысынжасапшығарды. Жарғыбойыншаеврейлермұсылмандарсияқтыөздерінеріктітүрдеиеленіп, пайдаланаалады.Мұсылмандарарасындасоғысболуымүмкінемес.