Ғылым тарихы мен философиясы пәнінен тест сауалнамасы

 

  1. Ғылымның анықтамасы

А. табиғат, қоғам, адам туралы белгілі әдістердің көмегімен алынған білімдер жүйесі.

В. қоғам туралы білімдер

С.жан туралы білімдер

Д. табиғат туралы білімдер

Е. тіл туралы білімдер

  1. Ғылымға тән емес анықтама

А. ғылым бұл сезімдік түйсіктердің жиынтығы

В. ғылым — бұл ғылыми білімдерді дайындау процесі

С. ғылым — бұл даму үстіндегі білімдер жүйесі

Д. ғылым — бұл қорланған білімдердің массиві

Е. ғылым — бұл ғылыми іс — әрекеттердің нәтижесі

  1. Ғылымның рухани өндірістің ерекше түрі ретінде қалыптасуы

А. жаңа дәуірде

В. антикалық дәуірде

С. орта ғасырларда

Д. қайта өрлеу дәуірінде

Е. қазіргі дәуірде

  1. Ғылымның құрамдас бөліктері

А. субъект, объект, әдістер жүйесі, арнайы тіл

В. сезім, тәжірибе, ақыл-ой

С. дәлел, негіз, қорытынды

Д. түйсік, қабылдау, елес

Е.ақыл, зерде, пайым

  1. Ғылым философиясының зерттеу нысаны

А. ғылыми білімнің мәні, құрылымы, жүйелігі, дәстүрі мен жаңашылдығы

В. ғылыми білімнің қалыптасу заңдылықтары

С. ғылыми білімнің практикалық маңызы

Д. ғылыми — техникалық революцияның заңдылықтары

Е. қоғам дамуының заңдылықтары

  1. Ғылыми рационалдық дегеніміз —

А. заттар мен құбылыстардың мәнін түсіндіру үшін ойлаудың көмегімен идеалды объектілер мен модельдермен жұмыс істеу

В. ғылыми білімдерді сезімдердің күшімен талдау

С. ғылыми білімдерді интуицияның көмегімен талдау

Д. ғылыми білімдердің әдісін талдау

Е. ғылыми білімдердің ақиқаттығын дәлелдеу

  1. Экстернализм дегеніміз —

А.ғылымды әлеуметтік — экономикалық, әскери қажеттіліктермен байланыстырып түсіндіру

В. ғылымды адамның ақыл — ойының нәтижесі деп қарастыру

С. ғылымды тарихи дәстүрдің жемісі деп қарастыру

Д. ғылым интуицияның нәтижесі деп есептеу

Е. ғылым түйсіктің нәтижесі деп анықтау

  1. Экстернализмді дамытқан ғалымдар

А. Бернал, Э.Цильзин, Р.Мертон

В. Аристотель, Платон

С. Степин В.С., Микешина Л.А.

Д. Кант И., Гегель Г., Фихте

Е. Рассел Б., Уайтхед

  1. Интернализм дегеніміз

А. ғылымды дәуірдің рухани мәдениеті мен ойлау стиліне сүйеніп түсіндіруі

В. ғылымды сыртқы факторларға сүйеніп, түсіндіру

С. ғылымды ғылыми дәстүрге сүйеніп түсіндіру

Д. ғылымды тәжірибеге сүйеніп түсіндіру

Е. ғылымды нақты білімдердің жиынтығы деп түсіндіру

  1. Интернализмді дамытқан ғылымдар

А. А.Койре, А.Холл

В. И.Ньютон, Дж. Локк, Г.Гоббс

С. Бернал, Э.Цильзел, Р. Мертон

Д. Степин В.С., Микеншина Л.А.

Е. О. Конт, Г. Спенсер, И. Лакатос

  1. Ғылымның даму тарихының негізгі кезеңдері

А. классикалық, классикалық емес, қазіргі

В. антикалық, жаңа дәуір, қазіргі

С. орта ғасырлар, жаңа дәуір

Д. қазіргі заман, жаңа дәуір

Е. қайта өркендеу дәуірі, жаңа дәуірі

  1. Классикалық ғылым

А. XVII-XIX ғасырда дамыды

В. XX ғасырдың басында дамыған

С. XX ғасырдың аяғында дамыған

Д. XIX ғасырдың ортасында дамыған

Е. XX ғасырдың аяғында XXI басында

  1. Классикалық емес ғылым

А. XX ғасырдың екінші жартысынан бастап дами бастады

В. XVII-XIX ғасырларда дами бастады

С. XIX ғасырдан бастап дамыды

Д. XVIIIғасырдан бастап дамыды

Е. XX ғасырдың бірініші жартысында дами бастады

  1. Классикалық емес ғылымның қазіргі кезеңі

А. XX ғасырдың екінші жартысы мен XXI ғасырдың басында дами бастады

В. XX ғасырдың бірінші жартысында дамыды

С. XIX ғасырдың екінші жартысында дамыды

Д. XIX ғасырдың бірінші жартысында дамыды

Е. XVII-XVIII ғасырларда дамыды

  1. Классикалық ғылым

А. классикалық механиканың заңдылықтарына сүйенеді

В. физика мен химияның заңдылықтарына сүйенеді

С. эмпириялық тәжірибеге сүйенеді

Д. теориялық білімдерге сүйенеді

Е. теория мен практикаға сүйенеді

  1. Классикалық емес ғылым

А. салыстырмалылық, ықтималдық, толықтыру принциптеріне сүйенеді

В. классикалық механиканың заңдылықтарына сүйенеді

С. натурфилософиялық әлем үлгісіне сүйенеді

Д. физикалық ғылымдарға сүйенеді

Е. жаратылыстану ғылымдарына сүйенеді

  1. Қазіргі, яғни постклассикалық ғылым

А. қалыптасу, өзін — өзі ұйымдастыру принципіне сүйенеді

В. классикалық механиканың заңдылықтарына сүйенеді

С. салыстырмалылық, дискреттілік принципіне сүйенеді

Д. жаратылыстану ғылымдарына сүйенеді

Е. натурфилософияға сүйенеді

  1. Көне Египеттегі ғылымның ерекшеліктері

А. абыздар дамытты, тікелей байқауға сүйенеді, практикалық икемдіктерге үйретті

В. рационалдық сипатта болды

С. дінмен байланыста дамыды

Д. мифологияға негізделді

Е. адамның тікелей тәжірибесіне сүйенеді

  1. Көне грек ғылымның басты сипаттары

А. дүниенің, әлемнің түпнегізін іздеді және оны түсіндіруге, негіздеуге тырысты

В. әлемді тікелей байқауға сүйенді

С. мифологияға сүйенді

Д. жеке адамның тәжірибесіне сүйенді

Е. практикалық іс — әрекетке сүйенді

  1. Орта ғасырларда Батыс Европадағы ғылымның даму ерекшеліктері

А. геоцентрлік дүниетаным, сенім білімнен жоғары бағаланды, тілдер дамыды, геоцентризм үстемдік етті

В. білім сенімнен жоғары бағаланды

С. білім мен сенім қатар қойылды

Д. жаратылыстану ғылымдары дамыды

Е. антикалық ғылымның дәстүрі дамыды.

  1. Орта ғасырлардағы Шығыста ғылымның даму ерекшеліктері

А. математикалық, астрономиялық, медициналық білімдер кеңінен дамыды

В. адам туралы ғылымдар дамыды

С. психология дамыды

Д. логика дамыды

Е. қоғам туралы ғылымдар дамыды

  1. Гелиоцентрлік теорияның авторы

А. Николай Коперник

В. Николай Кузанский

С. Джордано Бруно

Д. Галилео Галилей

Е. Тихо Браге

  1. Табиғат шексіздігі мен әлемнің көптігі туралы концепцияның авторы

А. Джордано Бруно

В. Н.Коперник

С. П.Мирандолла

Д. Г.Галилей

Е. М.Монтень

  1. Классикалық ғылымның дамуына негіз болған «резолюция» және «композиция» әдістерінің авторы

А. Галилео Галилей

В. Исаак Ньютон

С. Джордано Бруно

Д. Николай Коперник

Е. Николай Кузанский

  1. Білімнің негізі, қайнар көзі — тәжірибеде жатыр деп есептеген

А. Фрэнсис Бэкон

В. Р.Декарт

С. Т. Гоббс

Д. Р.Бэкон

Е. П.Гольбах

  1. «Жаңа Органон», «Жаңа Анлантида» еңбектерінің авторы

А. Ф.Бэкон

В. Р.Декарт

С. Т.Гоббс

Д. П.Гольбах

Е. Ж.Ламетри

  1. Ғылымның дамуында маңызды рөл атқаратын күмәндану принципін дамытқан ғалым

А. Рене Декарт

В. Дени Дидро

С. Томас Гоббс

Д. Джон Локк

Е. Бенедикт Спиноза

  1. И.Ньютонның механикасының басты сипаты

А. дедуктивті ғылыми теория

В. индуктивті ғылыми теория

С. идеалистік ғылыми теория

Д. дуалистік ғылыми теория

Е. деистік ғылыми теория

  1. Кант — Лапластың космогониялық гипотезасының мәні

А. күн, планеталар мен оның серіктері әлемдік кеңістіктегі алғашқы шашыранды тұманнан пайда болғандығын түсіндіруде

В. планеталар мен оның серіктері белгісіз бір күштердің өзара әрекеттесуінен қалыптасты

С. планеталар мен оның серіктері атомдардан пайда болған

Д. планеталар мен серіктері ештеңеден пайда болған

Е. планеталар мен оның серіктерін Құдай жаратқан

  1. Геологиядағы алғашқы диалектикалық идеялардың авторы

А. Ч.Лайель

В. Ж.Кювье

С. П.Лаплас

Д. Х.Гюйгенс

Е. И.Кант

  1. Биологиядағы эволюциялық идеялардың авторлары

А. Ж.Ламарк, Ч.Дарвин, Г.Мендель

В. И.Кант, И.Фихте, И.Шеллинг

С. Б.Спиноза, Дж.Локк, Г.Лейбинц

Д. Р.Декарт, Фр. Бэкон, Т.Гоббс

Е. Аристотель, Платон, Эпикур

  1. М.Я. Шлейден мен Т.Шванның ғылыми жаңалығы

А. өсімдіктер мен тірі организмдердің клеткалық құрылымын түсіндірді

В. организмдердің атомдардан тұратынын түсіндірді

С. өсімдік пен тірі организмдердің өзара бірлігін анықтады

Д. организмдердің ештеңеден жаратылғандығын түсіндірді

Е. организмдердің Құдайдан жаратылғандығын түсіндірді

  1. Ю.Р.Майер мен Д.Джоуль

А. энергияның сақталуы мен өзара ауысуы заңын ашты

В. инерция заңын ашты

С. салыстырмалы теорияны ашты

Д. эволюция теориясын ашты

Е. диалектиканың заңын ашты

  1. Радиоактивтілік пен радийді ашқан ғалымдар

А. Мария Кюри, Пьер Кюри

В. Ю.Попов, Д.Менделеев

С. Д.Менделеев, Ч. Дарвин

Д. И.Лаплос, И.Кеплер

Е. М.Фарадей, Дж.Томсон

  1. Электронды ашқан ағылшын ғалымы

А. Дж.Томсон

В. П.Кюри

С. М.Кюри

Д. Д.Менделеев

Е. Н.Вавилон

  1. Жаңа (кванттық) механиканың қалыптасуына негіз болған жаңалықтар

А. электронның, радийдің, фотонның ашылуы

В. гелиоцентрлік теорияның ашылуы

С. эволюция теориясы

Д. клетканың құрылымы туралы теория

Е. энергияның сақталуы туралы теория

  1. А.Эйнштейннің салыстырмалы теориясының арнаулы принципінің мәні

А. уақыт пен кеңістіктің өзара байланысын түсіндіруінде

В. уақыттың жеке қасиеттерін түсіндіруінде

С. кеңістіктің жеке қасиеттерін түсіндіруінде

Д. уақыт пен кеңістіктің шексіздігін түсіндіруінде

Е. уақыт пен кеңістіктің тұрақтылығын түсіндіруінде

  1. А.Эйнштейннің салыстырмалы теориясының жалпы принципінің мәні

А. материяның уақытпен, кеңістікпен байланысын түсіндіруінде

В. уақыт пен кеңістікті арнайы зерттеуінде

С. уақыт пен кеңістіктің жеке қасиеттерін зерттеуінде

Д. уақыт пен материяның өзара байланысын ашуында

Е. кеңістік пен материяның өзара байланысын ашуында

  1. Физикалық микрообъектілердегі толқын мен корпускуланың дуализмі идеясының авторы

А. Луи де Бройль

В. Дж.Томсон

С. А.Эйнштейн

Д. П.Кюри

Е. М.Кюри

  1. Толқындық механикасының негізгі теңдеуін ашқан ғалым

А. Э. Шредингер

В. А.Эйнштейн

С. Д.Томсон

Д. П.Кюри

Е. М.Кюри

  1. Белгісіздіктердің арақатынасын ашқан неміс ғалымы

А. В. Гейзенберг

В. А.Эйнштейн

С. Д.Томсон

Д. Н.Вавилон

Е. Л.Бройль

  1. Вирусты ашқан орыс ғалымы

А. Д.И.Ивановский

В. Н.И.Вавилов

С. К.Циолковский

Д. Чижевский

Е. Д.Менделеев

  1. Ғылымға «ген» ұғымын енгізген ғалым

А. Й.Иогансон

В. Г.А.Натсон

С. Г.Меллер

Д. Д.Ивановский

Е. Д.Уотсон

  1. Классикалық емес ғылымның қазіргі кезеңінің дамуы

А. XX ғасырдың 70 жылдарынан басталады

В. XX ғасырдың бас кезінде

С. XIX ғасырдың аяғы

Д. XIX ғасырдың ортасы

Е. XIX ғасырдың бас кезі

  1. Ауқымды эволюционизмнің негізгі идеясы

А. коэволюция идеясы

В. гуманизм идеясы

С. даму идеясы

Д. өзгеру идеясы

Е. ұдайы даму идеясы

  1. Эмпириялық тәжірибені шынайы білімнің бірден бір көзі деп есептеп, философияның танымдық маңызы теріске шығаратын бағыт

А. позитивизм

В. неотомизм

С. неокантианшылдық

Д. неогегельяндық

Е. феноменология

  1. Ғылымның эволюциялық концепцияларын дамытқан философиялық бағыт

А. постпозитивизм

В. экзистенциализм

С. прагматизм

Д. герменевтика

Е. неотомизм

  1. Неопозитивизмдегі верификация ұғымының мәні

А. пікірлерді эмпириялық фактілермен теңеу

В. пікірлерді ақыл — оймен теңеу

С. кез келген ғылыми пікірді жоққа шығару

Д. ғылыми пікірлерді интуитивті жолмен түсіну

Е. ғылыми білімнің ғылыми емес білімнен бөлінуі

  1. Түсінуді негізгі мәселе деп қарастыратын философиялық бағыт

А. герменевтика

В. экзистенциализм

С. ғылым философиясы

Д. неотомизм

Е. прагматизм

  1. Постпозитивизмдегі деморкация дегеніміз-

А. ғылыми білімнің ғылыми емес білімнен бөлінуі

В. философиялық білімнің ғылымнан бөлінуі

С. ғылыми білімнің діннен бөлінуі

Д. философиялық білімнің философиялық емес білімнен бөлінуі

Е. философиялық білімнің діни білімнен бөлінуі

  1. К.Поппердің ғылыми тұжырымдардың ақиқат еместігін жоққа шығару принципі

А. фальсификация

В. демаркация

С. верификация

Д. кумулятивизм

Е. парадигма

  1. Ғылыми дәстүрді орнықтыратын және ғылыми қауымдастық қабылдаған құндылықтар, сенімдер мен техникалық құралдардың жиынтығына Т.Кун ұсынған атау

А. парадигма

В. теория

С. ғылыми-зерттеу бағдарламасы

Д. факт

Е. идея

  1. Т.Кунның пәндік матрицасының құрамы

А. философиялық принциптер, құндылық ұстанымдар, жалпыға бірдей үлгілер

В. гипотеза, факт, теория

С. түйсік, қабылдау, елес

Д. ұғым, пікір, ой қорыту

Е. эмпирия, теория, практика

  1. Ғылымның дамуында қалыпты ғылым және ғылыми төңкеріс кезеңдері болатындығын анықтаған ғалым

А. Т. Кун

В. И. Лакатос

С. Д. Бернал

Д. Б. Рассел

Е. В.Гейзенберг

  1. Ғылым тарихы-ғылыми — зертеу бағдарламаларының ауысуы деп қарастыратын ғалым

А. И. Лакатос

В. Т. Кун

С. Д. Бернал

Д. В. Гейзенберг

Е. Б.Рассел

  1. Ғылыми эволюцияның негізінде түсіну мен рационалдықтың стандарттары жатыр деп есептеген ғалым

А. Ст. Тулмин

В. Т. Кун

С. Д. Бернал

Д. И. Лакатос

Е. К. Поппер

  1. Ғылымның өсуінің маңызды факторлары тіл, мәселені дұрыс жазып көрсету, өзара сын, бір — бірімен бәсекеге түсетін теориялар деп анықтаған ғалым

А. К. Поппер

В. Ст. Тулмин

Г. Д. Бернал

Д. И. Лакатос

Е. Т. Кун

  1. Ғылыми қауымдастық ұғымын енгізген ғалым

А. М. Полани

В. Т. Кун

С. И. Лакатос

Д. Д. Бернал

Е. К. Поппер

  1. Ең алғашқы ғылыми мектепті атаңыз

А. ликей

В. академия

С. университет

Д. институт

Е. вена үйірмесі

  1. Платонның ғылыми мектебін атаңыз

А. академия

В. ликей

С. вена үйірмесі

Д. ғылыми — зерттеу институты

Е. ғылыми лаборатория

  1. Ғылымның ең алғашқы классификациясын ұсынған ғалым

А. Аристотель

В. Платон

С. Ф. Бэкон

Д. Г. Гегель

Е. И. Кант

  1. Адамның қабілетіне байланысты ғылымды үш топқа бөлген ғалым

А. Ф. Бэкон

В. Ф. Энгельс

С. К. Маркс

Д. Аристотель

Е. И. Кант

  1. Материя қозғалысының түріне негізделген ғылымдар классификациясын ұсынған ғалым

А. Ф. Энгельс

В. К. Маркс

С. В. Дильтей

Д. Г. Риккерт

Е. Д. Бернал

  1. Ғылымдардың бір — бірінен бөлінуін көрсететін термин

А. дифференциация

В. интеграция

С. кумуляция

Д. пелеция

Е. формализация

  1. Ғылымдардың өзара байланысын, бірігуін көрсететін термин

А. интеграция

В. дифференциация

С. кумуляция

Д. реляция

Е. формализация

  1. Өмірді түсінуді ғылымдарды бөлуге негіз етіп алған ғалым

А. В. Дильтей

В. Ф. Энгельс

С. Фр. Бэкон

Д. О. Конт

Е. К. Маркс

  1. Гуманитарлық білімнің методологиялық негізі герменевтика деп есептеген ғалым

А. В. Дильтей

В. И. Кант

С. Фр. Бэкон

Д. Ф. Энгельс

Е. Дж. Бернал

  1. Эмпиризм тұрғысынан қарағанда, танымның қайнар көзі

А. тәжірибе, сезімдік таным

В. ойлау

С. пайымдау

Д. елестеу

Е. ой қорыту

  1. Ғылымның эмпириялық деңгейінің ерекшелігі

А. заттар мен құбылыстардың сыртқы байланыстары мен көріністерін зерттеу

В. заттың мағынасын ашу

С. заттың заңдылықтарын анықтау

Д. заттың өзіндік ерекшеліктерін ашу

Е. заттың мәнін түсіндіру

  1. Ғылымның теориялық деңгейінің сипаты

А. заттар мен құбылыстардың мәнін ашу

В. заттар мен құбылыстардың сыртқы қасиеттерін көрсету

С. заттар мен құбылыстардың сыртқы байланыстарын ашу

Д. заттар мен құбылыстарды баяндау

Е. заттар мен құбылыстарды байқау

 

  1. Сенсуализм мен эмпиризмнің пікірінше

А. танымның негіздері сезімдер (сезімдік тәжірибе)

В. танымның негізі сенім

С. танымның негізі ерік

Д. танымның негізі жігер

Е. танымның негізі ақыл

  1. Рационализмнің пікірінше,

А. танымның негізін ақыл — ой құрайды

В. танымның негізі интуиция

С. танымның негізі жігер

Д. танымның негізі нұрлану

Е. танымның негізі сенім

  1. Интуитивизмнің пікірінше,

А. танымның негізі — интуиция

В. танымның негізі — түйсік

С. танымның негізі — елес

Д. танымның негізі — қабылдау

Е. танымның негізі — ұғым

  1. Ғылыми факт дегеніміз

А. заттар мен құбылыстардың, процестердің қасиеттерін бейнелейтін анықталған және дәлелдеген тұжырым

В. заттар туралы тұжырым

Г. құбылыстар туралы тұжырым

Д. процестер туралы тұжырым

Е. ойлау туралы тұжырым

  1. Заң дегеніміз

А. заттар мен құбылыстардың арасындағы тұрақты, қайталанатын байланыстарды бейнелейтін ұғым

В. кез келген байланыс

С. кездейсоқ байланыс

Д. жалпы байланыс

Е. жеке байланыс

  1. Ақиқаттығын дәлелдеуді қажет ететін ғылыми жорамал

А. гипотеза

В. мәселе

С. идея

Д. принцип

Е. заң

  1. Ойлаудың түрлері

А. ұғым, пікір, ой тұжырымы

В. түйсік, қабылдау, елес

С. сезімдер, эмоция, аффект

Д. ерік, жігер, сенім

Е. арман, тілек, мүдде

  1. Парасаттың негізгі функциясы

А. бөлектеу және есептеу

В. біріктіру, топтау

С. жинақтау, баяндау

Д. қайталау, біріктіру

Е. қорытындылау, қайталау

  1. Парасат дегеніміз

А. бұл — күнделікті өмірдегі ойлау, яғни дұрыс ойлау

В. бұл — абстрактілі ойлау

С. бұл — жинақтау

Д. бұл — қорытындылау

Е. бұл — топтау

  1. Ақыл — ой дегеніміз

А. абстракцияларды шығармашылықпен пайдалану

В. жинақтау

С. топтау

Д. қорытындылау

Е. баяндау

  1. Ақыл — ойдың негізгі функциясы

А. көпжақтылықты біріктіру, түпкі себептер мен қозғаушы күштерді анықтау

В. заттардың байланысын анықтау

С. заттарды түсіндіру

Д. заттарды суреттеу

Е. заттарды бейнелеу

  1. Ұғым дегеніміз —

А. құбылыстардың маңызды жақтарын, сипаттарын, жалпы заңды байланыстарын түсіндіру;

В. құбылыстардың байланыстарын анықтау;

С. құбылыстарды пайымдау;

Д. құбылыстарды сипаттау;

Е. құбылыстарды жинақтау;

  1. Пікір дегеніміз —

А. жеке заттар мен құбылыстардың қасиеттерін, байланыстары мен қатынастарын бейнелейтін ойлау түрі

В. заттар мен құбылыстарды баяндау

Г. заттар мен құбылыстарды байқау

Д. заттар мен құбылыстарды бейнелеу

Е. заттар мен құбылыстарды суреттеу

  1. Ой тұжырымы дегеніміз —

А. бұрын белгілі білімдерден жаңа білімді тудыратын ойлау формасы

В. білімдердің бірігуі

С. білімдердің қайталануы

Д. білімдерді баяндау

Е. білімдерді жинақтау

  1. Проблема дегеніміз —

А. білмеу туралы білім

В. білімді дамыту

С. мәселені анықтау

Д. ақиқатты анықтау

Е. ақиқатқа жету

  1. Теория дегеніміз —

А. ғылыми білімнің ең жоғарғы түрі

В. ғылыми білімнің төменгі түрі

С. ғылыми білімнің қарапайым түрі

Д. ғылыми білімнің эмпириялық түрі

Е. ғылыми білімнің баяндау түрі

  1. Ғылыми теорияның құрамы

А. іргелі ұғымдар, абстрактілі модель, философиялық ұстанымдар, заңдар В. аңыздар, болжамдар

С. мифтер мен болжамдар

Д. ұғымдар мен түйсіктер

Е. қабылдаулар мен елестер

  1. Математикалық теорияның ең бастапқы сипаты

А. жоғары дәрежедегі абстрактілігі

В. нақтылығы

С. сезімдік тәжірибеге жақындығы

Д. жинақылығы

Е. әдемілігі

  1. Математикалық теорияның қалыптасу ерекшеліктері —

А. аксиоматикалық және гипотетико — дедуктивті методтың қолданылуы

В. тәжірибені қолдану

С. байқау мен баяндауды қолдану

Д. пайымдауға сүйену

Е. болжамға сүйену

  1. Теорияның синтетикалық функциясы —

А. дәлелденген жеке білімдерді біртұтас жүйеге келтіру

В. білімдерді жинақтау

С. білімдерді қорытындылау

Д. білімдерді анықтау

Е. білімдерді сипаттау

  1. Теорияның түсіндіру функциясы —

А. белгілі құбылыстың іргелі сипаттарын, қалыптасу, даму заңдылықтарын себепті және басқа да байланыстарын айқындау

В. белгілі бір затты басқа заттармен байланыстыру

С. себеп — салдар қатынастарын анықтау

Д. қажетті және тұрақты байланыстарды айқындау

Е. шындық пен мүмкіндік қатынастарын анықтау

  1. Теорияның методологиялық функциясы —

А. теорияның негізінде зерттеудің жаңа методтары, тәсілдерінің пайда болуы

В. методтарды біріктіру

С. методтарды сараптау

Д. методтарды анықтау

Е. методтарды баяндау

  1. Теорияның болжау функциясы

А. теориялық білімдердің зерттеу объектілерінің болашағын анықтауы

В. заттар мен құбылыстарды анықтауы

С. заттар мен құбылыстарды сипаттауы

Д. заттар мен құбылыстарды баяндауы

Е. заттар мен құбылыстарды сипаттауы

  1. Теорияның практикалық функциясы —

А. теорияның шындықты өзгертуге негіз болуы

В. теорияның абстрактілі түрде өмір сүруі

С. теорияның қоғамды түсіндіруі

Д. теорияның табиғатты түсіндіруі

Е. теорияның адамды түсіндіруі

  1. Ғылым «этосы» дегеніміз —

А. ғылыми қауымдастықтың іс — әрекетін реттейтін моральдық принциптердің жүйесі

В. ғылыми фактілердің жүйесі

С. ғылыми жаңалықтардың жүйесі

Д. білімнің ақиқаттығының дәлелденуі

Е. білімнің қажеттігін дәлелдеу

  1. Ғылыми теорияның құрылымына кірмейтін элемент

А. тәжірибе

В. принцип

С. идея

Д. мәселе

Е. заң

  1. Ғылымның қоғамның тікелей өндіргіш күшіне айналатынын дәлелдеген ғалым

А. К. Маркс

В. О. Конт

С. Л. Витгенштейн

Д. В. Ленин

Е. Ф. Энгельс

  1. Метод сөзін грек тілінен аударғандағы мағынасы —

А. «бір нәрсеге апаратын жол», субъектінің іс — әрекетінің тәсілі

В. қоғамдық — практикалық әрекет

Г. танымдық әрекет

Д. діни — ритуалдық әрекет

Е. көркемдік, танымдық іс — әрекет

  1. Методтың негізгі функциясы —

А. таным процесін реттеуші және іштей ұйымдастырушы

В. дүниені түсіндіруші және реттеуші

С. коммуникативті

Д. реттеуші

Е. танымдық

  1. Методты жолаушыға қараңғыда жолын көрсететін шыраққа теңеген ғалым

А. Фр. Бэкон

В. Р. Бэкон

С. Т. Гоббс

Д. Дж. Локк

Е. Дж. Толанд

  1. Методты нақты және қарапайым ережелер деп қарастырған ғалым

А. Р. Декарт

В. Фр. Бэкон

С. Т. Гоббс

Д. Дж. Локк

Е. Дж. Толанд

  1. Метод пен теорияның бір — бірінен түпкі айырмашылығы

А. теория бұрынғы іс — әрекеттің нәтижесі, ал метод кейінгі іс — әрекеттің басталуы мен алғашқы тұрағы

В. теория мен метод арасында айырмашылық жоқ

С. теория мен метод бір-біріне ұқсас

Д. теория кейінгі методтарға негіз болады

Е. теорияның қалыптасуында методтар үлкен роль атқарады

  1. Философиялық методтардың негізгі сипаттары

А. объективтілік, жалпылық, нақтылық, тарихилық

В. жекелік, объективтілік, логикалық

С. объективтілік, субъективтілік, ықтималдық

Д. салыстырмалы, ықтималды, біртұтас

Е. тарихилық, әлеуметтік, социологиялық

  1. Философияның ғылыми танымдағы онтологиялық функциясы

А. философия шындықтың белгілі бір моделін анықтайды

В. философия жалпылықты зерттейді

С. философия себеп — салдарлық қатынасты зерттейді

Д. философия қажеттілік пен кездейсоқтықты зерттейді

Е. философия қоғамды зерттейді

  1. Философияның ғылыми танымдағы гносеологиялық функциясы

А. философия зерттеушіні таным процесінің жалпы заңдылықтарымен, ақиқат туралы іліммен қамтамасыз етеді

В. философия әлемді зерттейді

С. философия дінді зерттейді

Д. философия қоғамды зерттейді

Е. философия адамды зерттейді

  1. Философияның ғылыми танымдағы методологиялық функциясы

А. философия ғылымға нақты категорияларға негізделген жалпы принциптерді ұсынады

В. философия әлемнің жалпы үлгісін ұсынады

С. философия мәдениеттің жалпы үлгісін ұсынады

Д. философия қоғамдық қатынастардың үлгісін ұсынады

Е. философия ұғымдар жүйесін ұсынады

  1. Философияның ғылымдағы аксиологиялық функциясы

А. философия ғылымға дүниетанымдық, аксиологиялық, өмірлік бағыт — бағдар ұсынады

В. философия ғылымға өмірдің мәнін түсіндіреді

Г. философия ғалымға білімнің қажеттігін түсіндіреді

Д. философия ғалымға жалпы білім ұсынады

Е. философия ғалымның өрісін кеңейтеді

  1. Байқау дегеніміз —

А. заттарды сезімдерге сүйеніп, белгілі бір мақсатта бақылау

В. заттарды оймен шолу

С. заттарды пайымдау

Д. заттарды зерделеу

Е. заттарды өлшеу

  1. Эксперимент дегеніміз —

А. зерттеу объектісін арнайы жабдықталған жағдайда бақылау, байқау

В. зерттеу нысанын салыстыру

С. зерттеу нысанын өлшеу

Д. зерттеу нысанын пайымдау

Е. зерттеу нысанын баяндау

  1. Салыстыру дегеніміз —

А. объектілердің ұқсастығы мен айырмашылықтарын анықтайтын танымдық әрекет

В. объектілердің қасиеттерін анықтау

С. объектілердің заңдылықтарын анықтау

Д. объектілердің жалпы қасиеттерін анықтау

Е. объектілерді пайымдау

  1. Баяндау дегеніміз —

А. тәжірибенің нәтижесін белгілі бір көрсету жүйесінде тізіп отыратын танымдық әрекет

В. зерттеу нәтижесін анықтау

С. зерттеу нәтижесін қайталау

Д. зерттеу нәтижесін өлшеу

Е. зерттеу нәтижесін пайымдау

  1. Өлшеу дегеніміз —

А. зерттеу нысандарының сандық мағынасын анықтайтын танымдық әрекет

В. зерттеу нысандарын баяндау

С. зерттеу нысандарын байқау

Д. зерттеу нысандарын пайымдау

Е. зерттеу нысандарын ойластыру

  1. Формальдау дегеніміз —

А. мағыналы білімді белгі — символ, яғни формальді тіл түрінде беру

В. білімді символдау

Г. білімді белгілер арқылы көрсету

Д. білімді таңбалау

Е. білімді сипаттау

  1. Аксиоматикалық метод дегеніміз —

А. теорияны құруда оның негізіне аксиоманың алынуы

В. теорияны құруға ұғымға сүйену

С. теорияны құруға пікірге сүйену

Д. теорияны құруды ой тұжырымына сүйену

Е. теорияны құруды интуицияға сүйену

  1. Гипотетикалық — дедуктивті метод дегеніміз —

А. бір — бірімен дедуктивті түрде байланысқан гипотезалар жүйесіне сүйеніп, эмпириялық фактілер туралы пікір қорыту

В. бірінен — бірі туындайтын гипотезалар жүйесі

С. бірімен — бірі байланысқан гипотезаларға сүйену

Д. жеке фактілерден ой қорыту

Е. фактілердің байланысын анықтау

  1. Анализ немесе талдау дегеніміз —

А. зерттеу нысандарын нақты немесе ойша құрамдас бөлшектерге жіктеу

В. зерттеу нысандарын пайымдау

С. зерттеу нысандарын баяндау

Д. зерттеу нысандарын суреттеу

Е. зерттеу нысандарын бөлектеу

  1. Синтез немесе біріктіру дегеніміз —

А. зерттеу нысандарының бөлшектерін біріктіру

В. құрамдас бөлшектерді жіктеу

С. құрамдас бөлшектерді баяндау

Д. құрамдас бөлшектерді анықтау

Е. құрамдас бөлшектерді оқшаулау

  1. Абстрактілеу дегеніміз —

А. зерттеу нысандарының жекелеген сипаттарынан бірте — бірте арылып, түпкі, өзекті, жалпы қасиеттеріне бойлау

В. зерттеу нысандарының сипаттарын баяндау

С. зерттеу нысандарының сипаттарын анықтау

Д. зерттеу нысандарының сипаттарын байқау

Е. зерттеуде жеке қасиеттерге көңіл бөлу

  1. Жалпы дегеніміз —

А. зерттеу нысандарының жалпы қасиеттері мен белгілерін анықтау

В. зерттеу нысандарының жеке қасиеттерін сипаттау

С. зерттеуде кездейсоқ қасиеттерге көңіл бөлу

Д. нысандардың қасиеттерін топқа бөлу

Е. нысандардың сипаттарын оқшаулау

  1. Идеализация дегеніміз —

А. абстракті нысандарды жасауға бағытталған ойлау әрекеті

В. зерттеудегі жеке әрекеттерді анықтау

С. зерттеуде елеске сүйену

Д. зерттеуде түйсікке сүйену

Е. зерттеуде қабылдауға сүйену

  1. Индукция дегеніміз —

А. ойдың жекеден жалпыға өтуі

В. ойдың түйсікке сүйенуі

С. ойдың қабылдауға сүйенуі

Д. ойдың парасатпен байланысы

Е. ойдың интуициямен байланысы

  1. Дедукция дегеніміз —

А. ойдың жалпыдан жекеге өтуі

В. ойдың жекеден жалпыға өтуі

С. ойдың себептен салдарға өтуі

Д. ойдың мүмкіндіктен шындыққа өтуі

Е. ойдың қажеттіліктен кездейсоқтыққа өтуі

  1. Аналогия дегеніміз —

А. зерттеудің әр түрлі нысандарының ұқсас қасиеттері мен сипаттарын анықтау

В. зерттеу нысандарын өзара салыстыру

С. зерттеу нысандарын біріктіру

Д. зерттеу нысандарын оқшаулау

Е. зерттеу нысандарын пайымдау

  1. Модельдеу дегеніміз —

А. зерттеу нысандарының сипаттары мен қасиеттерін басқа объектіде қайталау арқылы қарастыру

В. нысандарды бір — бірімен салыстыру

С. нысандардың қасиеттерін салыстыру

Д. нысандардың сипаттарын топтау

Е. нысандардың қасиеттерін баяндау

  1. Жүйелеу дегеніміз —

А. нысанды жүйелеуге негізделген жалпы ғылыми методологиялық принциптердің жиынтығы

В. нысандарды жинақтау

С. нысандарды пайымдау

Д. нысандарды түсіндіру

Е. нысандарды жобалау

  1. Жүйелеудің негізгі ұғымы

А. өзін — өзі ұйымдастыру

В. өзін — өзі басқару

Г. өзін — өзі анықтау

Д. өзін — өзі тәрбиелеу

Е. өзін — өзі тану

  1. Құрылымдық — функционалдық метод дегеніміз —

А. біртұтас жүйелердің тұрақты қатынастардың жиынтығымен оның бөлшектерінің өзара байланысын анықтау

В. тұрақты қатынастарды анықтау

С. қосымша бөлшектерді анықтау

Д. жалпы қатынастарды анықтау

Е. жалпы мен жекені біріктіру

  1. Ықтималды — статистикалық метод —

А. тұрақты қайталанатын көптеген кездейсоқ факторларды есепке алу

В. қажеттілік пен кездейсоқтылықты есепке алу

С. мүмкіндік пен шындықты есепке алу

Д. себеп пен салдарды есепке алу

Е. мән мен құбылысты есепке алу

  1. Идиографиялық метод дегеніміз —

А. жекелеген тарихи фактілер мен оқиғалардың өзіндік сипаттарын баяндау

В. тарихи факторларды жинау

С. тарихи фактілерді сипаттау

Д. тарихи фактілерді талдау

Е. тарихты түсіндіру

  1. Диалог дегеніміз —

А. сұрақ — жауап методы

В. жалғыз адамның сөзі

С. бір адамның ойы

Д. көп адамның пікірі

Е. топтың пікірі

  1. Сауалнама дегеніміз —

А. бетпе — бет немесе сырттай (анкета, почта, телефон арқылы) қабылдаған сұрақтарға жауап беру

В. сұрақтар қою

С. сұрақтарды баяндау

Д. сұрақтарды суреттеу

Е. сұрақтарды сараптау

  1. Тестілеу әдісі —

А. тұлғаның біліктілігі, икемділігін, есін, жинақтылығын анықтауға бағытталған стандартты тапсырмалар

В. тұлғаның қасиеттерін баяндау

С. тұлғаның сипаттарын анықтау

Д. тұлғаның жеке сипатын баяндау

Е. тұлғаның қарым — қатынасын анықтау

  1. Социометрия методы —

А. әлеуметтік құбылыстарды зерттеуде математикалық құралдарды пайдалану

В. әлеуметтік құбылыстарды түсіндіру

С. әлеуметтік құбылыстарды зерделеу

Д. әлеуметтік құбылыстарды жинақтау

Е. әлеуметтік құбылыстарды баяндау

  1. Ұғыну мәселесін шешудегі негізгі ұғым

А. мағына

В. мән

С. құбылыс

Д. түр

Е. себеп

  1. Ұғынудың мәні —

А. құбылыстың мағынасын әлемдегі орнын, бүтіндік жүйесіндегі функциясын игеру

В. құбылыстың түрін түсіну

С. құбылыстың себебін ашу

Д. құбылыстың болашағын болжау

Е. құбылыстың тарихын баяндау

  1. Интуиция дегеніміз —

А. рационалды ойлану мен сезімдік қабылдаусыз тікелей, тура білім алу

В. рационалды жолмен білім алу

С. сезімдік жолмен білім алу

Д. түйсік арқылы білім алу

Е. елес арқылы білім алу

  1. Ғылымдағы сабақтастықтың негіздері

А. дәстүр мен жаңашылдық

В. тарихилық пен логикалық

С. абстрактілік пен нақтылық

Д. жинақтау мен жалпылау

Е. баяндау мен суреттеу

  1. Ғылыми білімді арнайы талдауы

А. эпистемология

В. гносеология

С. онтология

Д. аксиология

Е. антропология

  1. Білімнің қайнар көзі, негізі түйсік деп есептеген философиялық бағыт

А. сенсуализм

В. рационализм

С. скептицизм

Д. агностицизм

Е. эмпиризм

  1. Білімнің қайнар көзі, негізі — ақыл — ой деп есептеген философиялық бағыт

А. рационализм

В. сенсуализм

С. скептицизм

Д. агностицизм

Е. эмпиризм

  1. Таным туралы философиялық ілім

А. гносеология

В. психология

С. социология

Д. аксиология

Е. праксеология

  1. Сезімдік танымның құрамдас бөліктері

А. түйсік, қабылдау, елес

В. ұғым, пікір, ой тұжырымы

С. идея, принцип, проблема

Д. парадигма, эпистема

Е. архетип, менталитет

  1. Рационалдық танымның құрамдас бөліктері

А. ұғым, пікір, ой тұжырымы

В. түйсік, қабылдау, елес

С. идея, принцип, проблема

Д. парадигма, эпистема

Е. архетип, менталитет

  1. Ғылыми теорияның құрылымына кірмейтін элемент

А. заң

В. принцип

С. идея

Д. мәселе

Е. тәжірибе

  1. Қазақстандағы Ғылым Академиясының бірінші президенті

А. Қаныш Сатпаев

В. Ә. Марғұлан

С. М.О.Әуезов

Д. Р. Бердібай

Е. О. Сулейменов

  1. «Практика танымның қозғаушы күші» деген пікірдегі практиканың гносеологиялық функциясы —

А. анықтаушылық

В. мақсатқа бағыттаушылық

С. өлшемдік

Д. негіздік

Е. ақпараттық

  1. «Практика танымның қайнар көзі» деген пікірдегі практиканың гносеологиялық функциясы —

А. негіздік

В. өлшемдік

С. анықтаушылық

Д. мақсатқа бағыттаушылық

Е. ақпараттық

  1. Практикада білімнің іс — әрекетке тірек болатындығы туралы практиканың әлеуметтік функциясы —

А. мақсатқа бағыттаушылық

В. өлшемдік

С. негіздік

Д. анықтаушылық

Е. ақпараттық

  1. Практикада білімнің, ғылымның ақиқаттығы дәлелденеді деген пікірдегі практиканың маңызды функциясы —

А. өлшемдік

В. негіздік

С. анықтаушылық

Д. мақсатқа бағыттаушылық

Е. ақпараттық

  1. Практиканың маңызды түрлері —

А. материалдық өндіріс (еңбек), әлеуметтік іс — әрекет, ғылыми эксперимент

В. шығаршылық іс — әрекет, ойын

С. жазушылық кәсіп, суретшілік кәсіп

Д. ұстаздық кәсіп, егіншілік кәсіп

Е. мұнайшы, құрылысшы, аспазшы

  1. Практиканың мәні —

А. материалдық жүйелерді мақсатты өзгертетін сезімдік — заттық іс — әрекет

В. саяси институттарды жасау іс — әрекеті

С. табиғаттың заңдылықтарын ашуға бағытталған іс — әрекет

Д. көркемөнер құндылықтарын жасаудағы іс — әрекет

Е. діни рәсімдерді орындайтын іс — әрекет

  1. Ғылыми ақиқаттың шешуші өлшемі

А. қоғамдық — тарихи практика

В. адамның субъективтік тәжірибесі

С. теория

Д. діни сенім

Е. әлем

  1. Ғылыми танымның мәнін ашатын тұжырым

А. шындықтың мәндік заңдылықтары мен қатынастарын бейнелеу

В. эмпириялық фактілерді жинақтау

С. практикалық білімдердің жиынтығы

Д. шындықты сезімдік бейнелеу

Е. материалдық жүйені өзгерту

  1. Ғылыми танымның негізгі деңгейлері

А. эмпириялық және теориялық

В. кәсіптелген және жалпыланған

С. интерналды және экстерналды

Д. біріктірілген және бөлінген

Е. қарапайым және элитарлық

  1. К.Маркстің мына пікірінде қандай сөз түсіп қалған: «… адам өзінің ойлауының барлық күшін, жан — жақтылығын, ақиқаттығын дәлелдеуі тиіс»

А. практикада

В. шығармашылықта

С. тілде

Д. білімде

Е. дінде

  1. Декарт философиясындағы білімнің түпнегізі

А. метафизика

В. математика

С. физика

Д. этика

Е. механика

  1. Декарттың ойынша, ғылымның түпкілікті қағидасы

А. аксиома

В. теорема

С. тәжірибе

Д. бақылау

Е. сезім

  1. Білім тәжірибеден алынады деп есептеген бағыт

А. эмпиризм

В. рационализм

С. реализм

Д. номинализм

Е. агностицизм

  1. Таным процесіндегі рационалдық емес құрамдар

А. интуиция мен сенім

В. мүдде мен мұқтаждық

С. мақсат және міндет

Д. болжам және мәселе

Е. әдістер мен деректер

  1. Дүние, әлем туралы жүйелі, рационалды білім

А. ғылыми

В. философиялық

С. діни

Д. эстетикалық

Е. қарапайым

  1. Нақты, сезімдік деңгейдегі нысандарды зерттейтін таным деңгейі

А. тәжірибелік

В. теориялық

С. рационалдық

Д. интуициялық

Е. эзотериялық

  1. Ғылыми танымның теориялық деңгейінің бір әдісі

А. абстрактілеу

В. бақылау

С. эсперимент

Д. өлшеу

Е. баяндау

  1. Ғылыми танымның эмпириялық деңгейінің бір әдісі

А. эксперимент

В. формальдау

С. абстрактілеу

Д. талдау

Е. біріктіру

  1. Білімнің мазмұны адамдардың санасынан тыс, оған тәуелсіз деп түсінудегі білімнің сипаты

А. объективтілігі

В. субъективтілігі

С. салыстырмалылығы

Д. абсолюттілігі

Е. нақтылығы

  1. Ғылымды адамзат үшін өте маңызды тәуелсіз және жетілген жүйе деп есептейтін бағыт

А. сциентизм

В. антисциентизм

С. техницизм

Д. интернализм

Е. экстернализм

  1. Техникалық білімдер алгоритмдері арқылы барлық мәселені шешуге ұмтылатын бағыт

А. техницизм

В. технофобиялық

С. технонигелистік

Д. сцептизм

Е. антициентизм

  1. А.Герценнің «Дана адамдар нақты жолын білмесе де мүмкін тіпті саналы түрде сезінбесе де өзінің ішкі белгісіз сезіміне сүйене отырып ақиқатты аша алады» деген пікіріндегі ғылыми таным процесіндегі адамның белгілі қабілеті

А. интуиция

В. сезім

С. ақыл

Д. ерік

Е. құмарлық

  1. Табиғаттың қасиеттері мен сипаттарын зерттейтін ғылымдардың жалпы аты

А.жаратылыстану

В. қоғамтану

С. мәдениеттану

Д. дінтану

Е. елтану

  1. Жаратылыстану сөзінің синонимі

А. табиғаттану

В. елтану

С. мәдениеттану

Д. қоғамтану

Е. дінтану

  1. Жаратылыстану ғылымдарының зерттеу нысаны

А. табиғи құбылыс

В. қоғамдық құбылыс

С. діни құбылыс

Д. психикалық құбылыс

Е. құқықтық құбылыс

  1. Химиялық құбылыстарды түсіндіру үшін физиканың әдістерін қолдану қажеттігін алғаш дәлелдеген ғалым

А. М.В. Ломоносов

В. Г.С. Сковорода

С. Н.Г. Чернышевский

Д. А.И. Герцен

Е. К. Циолковский

  1. «Кім де кім жаратылыстану ғылымдарының мәселелерін математиканың көмегінсіз шешкісі келсе, ол өзінің алдына шешілмейтін міндет қояды. Өлшенетін затты өлшеу керек және өлшенбейтінді өлшеуге келтіру керек» деген пікірдің авторы

А. Галилео Галилей

В. М.В.Ломоносов

С. И. Кант

Д. Г. Гегель

Е. А. Эйнштейн

  1. Әлемнің материалдық біртұтастығы мен дамуы туралы алғашқы идеяларды ұсынған мектеп

А. милет мектебі

В. элейлі мектеп

С. афина мектебі

Д. академия

Е. ликей

  1. Грек ғылымы қол жеткізген жетістіктерді баяндайтын Аристотель шығармалары

А. «Метафизика», «Физика»

В. мемлекет

С. Никомах этикасы

Д. үлкен этика

Е. аналитика

  1. Атомдар мен таза кеңістіктен басқа ештеңе жоқ деп есептейтін ғылыми білім

А. атомизм

В. физикализм

С. энергизм

Д. дуализм

Е. монизм

  1. Әлем бейнесін ғылыми тұрғыдан жүйелеудің алғашқы түрі

А. геоцентрлік тұжырым

В. телиоцентрлік тұжырым

С. теоцентрлік тұжырым

Д. космоцентрлік тұжырым

Е. антропоцентрлік тұжырым

  1. «Сұйыққа батырылған денеге дене ығыстырған сұйықтың салмағына тең кері итеруші күш әсер етеді» деген пайымдаумен түсіндірілетін заң

А. Архимед заңы

В. Эвклид теоремасы

С. Эйнштейн теориясы

Д. Галилейдің инерция заңы

Е. Авогадро заңы

  1. «Эврика! Мен таптым» қанатты сөзінің авторы

А. Архимед

В. Аристотель

С. Платон

Д. Фалес

Е. Зенон

  1. Жердің қозғалатындығын мойындаған ғалымдар

А. Пифагор, А. Самосский, Н.Кузанский

В. Фалес, Анаксимандр, Анаксимен

С. Левкипп, Демокрит

Д. Горгий, Гиппии

Е. Р.Бэкон, Ф.Бэкон

  1. Жер — әлемнің ортасы, қозғалмайды деп есептеген ғалымдар

А. Аристотель, Птоломей

В. Платон, Сократ

С. Фалес, Анаксимандр, Анаксимен

Д. Диоген, Зенон

Е. Гераклит, Левкипп

  1. Ғылымды талдау ең алдымен, оның тілін зерттеу деп пайымдаған философиялық бағыт

А. позитивизм

В. прагматизм

С. структурализм

Д. интуитивизм

Е. неотомизм

  1. Гелиоцентрлік жүйенің тұрақтануына үлкен үлес қосқан неміс ғалымы-

А. Иоганн Кеплер

В. Галилео Галилей

С. Исаак Ньютон

Д. Архимед

Е. Тихо Браге

  1. Синергетиканың негізгі ұғымдары

А. аттрактор, бифуркация, ашық жүйелер

В. масса, өлшем, кеңістік

С. галактика, геоцентризм

Д. эволюция, революция, прогресс

Е. мегамир, макромир, микромир

  1. Жай жүйелердің өзін — өзі құру мен хаостан үйлесімді жүйенің орнығуы туралы ғылым

А. синергетика

В. химия

С. биология

Д. физика

Е. астрономия

  1. Синергетиканың қалыптасу уақыты

А. XX ғасырдың 60-70 жылдары

В. XX ғасырдың 40-50 жылдары

С. XX ғасырдың 20-30 жылдары

Д. XIX ғасырдың аяғы

Е. XIX ғасырдың ортасы

  1. Ашық жүйелердің анықтамасы

А. қоршаған ортамен, затпен, энергиямен, импульспен алмасып тұратын жүйелер

В. қайтымсыз процестерге әкелетін жүйелер

С. заттар үйлесімділігіне негізделген жүйе

Д. заттардың тепе — теңдігіне негізделген жүйелер

Е. заттардың бірлігіне негізделген жүйелер

  1. Синергетика ғылымын дамытқан ғалымдар

А. И.Стенгерс, И.Пригожин, Т.Хакен

В. Н. Вавилов, С. Вавилов, И. Павлов

С. Тихо Браге, И. Кеплер

Д. Иохансен, Ивановский

Е. Д. Менделеев, Зенон, Осинген

  1. Химия ғылымының негізгі міндеті —

А. заттардың қасиеттерін меңгеру тәсілдерін анықтау

В. зат пен өрістің байланысын анықтау

С. заттың массасын, жылдамдығын анықтау

Д. заттың сандық қасиеттерін анықтау

Е. заттың көлемін анықтау

  1. Креационизмнің мәні

А. тіршіліктің пайда болуын Құдайдың — Жаратушының бар екендігімен түсіндіретін теория

В. тіршіліктің хаостан пайда болатын түсіндіретін теория

С. тіршіліктің табиғи негіздерін түсіндіретін теория

Д. тіршіліктің материалдық негіздерін түсіндіретін теория

Е. тіршіліктің биологиялық негіздерін түсіндіретін теория

  1. Ноосфера ұғымының мәні —

А. космос пен оның маңындағы кеңістіктің адамның салалы әрекетінің белгілері орын алған бөлігі

В. адам мен тірі табиғаттың байланысының өлшемі

С. адам мен табиғаттың байланысын анықтайды

Д. адам мен қоршаған орта байланысының өлшемі

Е. тіршілік дамитын сфераны ашады

  1. Өсімдік әлемін жүйеге келтірген ғалым

А. Карл Линней

В. Ж.Б. Ламарк

С. А.Л.Жюссе

Д. О.П.Декандаль

Е. Ж.Брюфон

  1. Адамның миының сол жақты және оң жақтын жарты шарларының функционалдық ассиммертиялық қасиетін зерттейтін ғылым

А. нейрофизиология

В. биофизика

С. биохимия

Д. биология

Е. адам биология

  1. Эволюция теориясының негізгі принциптері

А. тұқым қуалаушылық, өзгергіштік және табиғи сұрыптау

В. өзгеру, даму, өсу

С. өсу, өну, көбею

Д. ұлғаю, кеңею, көбею

Е. кішірею, азаю, құрып кету

  1. Генетикалық информацияның орнын басатын информация

А. әлеуметтік информация

В. техникалық информация

С. биологиялық информация

Д. психикалық информация

Е. педагогикалық информация

  1. «Барлық тірі тек қана тіріден шығады» деген пікірді дамытқан ғалымдар

А. В.И.Вернадский, Ф.Редн

В. А.И. Опарин

С. Г.Браун, Р. Селларс

Д. К. Бернар, Г.Браун

Е. Ж. Ламарк, Г.Гегель

  1. Гендік инженерияның басты мақсаты

А. өздерінде бұрын болмаған қасиеттерге ие болатын ағзалардың жаңа және жоғары түрін жасау

В. ағзаны онан әрі дамыту

С. ағзаның құрылымына өзгеріс әкелу

Д. ағзаны қалыпты жағдайда ұстау

Е. ағза мен қоршаған ортаны байланыстыру

  1. Биосфераның негізгі қызметтері

А. энергетикалық, концентрациялық, деструктивтік, орта жасаушылық, транспорттық

В. морфологиялық, деструктивтік

С. ғаламдық, транспорттық, орта жасаушылық

Д. энергетикалық, геохимиялық

Е. концентрациялық, деструктивтік

  1. Ноосфера терминін ұсынған ғалымдар

А. Э.Леруа, Л.Тейяр де Шарден

В. Геккель, Кювье

С. Ж.Ламарк, К. Линней

Д. Ф. Риде, Н. Вавилов

Е. С.Вавилов, Н.Лысенко

  1. Ғылыми танымның негізгі міндеті —

А. шындықтың объективті заңдарын анықтауы

В. шындықтың әдемілігін анықтауы

С. шындықтың үйлесімділігін анықтауы

Д. шындықтың құрылымын анықтауы

Е. шындықтың өлшемін анықтауы

  1. Ғылыми танымның тікелей мақсаты мен жоғары құндылығы

А. объективті ақиқатты анықтауы

В. қарапайым байланыстарды анықтауы

С. тұрақты байланыстарды анықтауы

Д. себеп пен салдарды анықтауы

Е. мүмкіндік пен шындықты анықтауы

  1. Ғылыми танымның өзекті белгісі

А. жүйелігі

В. қайшылықсыздығы

С. тұрақтылығы

Д. қайталануы

Е. өзгергіштігі

  1. Ғылыми танымның ерекшелігі

А. жаңа білімді өндіру және қайтадан өндіру

В. жаңа мен ескіні біріктіру

Г. білімдерді біріктіру және айыру

Д. жеке білімдерді дамыту

Е. адамның қасиеттерін анықтау

  1. Ғылыми танымның негізгі сипаттары

А. қатаң дәлелдеу, негіздеу, анықтылық

В. күмәндану, енжарлық таныту

С. сенім, үміт, ерік

Д. жігер, қайрат, күмән

Е. талпыну, іздену, таңдану

  1. Ғылымның философия мен діннен бастапқы айырмашылықтары

А. жалпы міндеттілігі мен ғылыми тұжырымдардың, ұғымдардың, қорытындылардың даусыздығы

В. ғылыми тұжырымдардың, ұғымдардың жалпылығы

С. ғылыми тұжырымдардың, ұғымдардың қайшылықтылығы

Д. ғылыми қорытындылардың көпжақтылығы

Е. ғылыми қорытындылардың жекелігі

  1. Ғылымның субъектілері —

А. жеке зерттеуші, ғылыми қауымдастық, ғылыми ұжым

В. жеке адам, қоғамдық қауымдастық, топ

Г. жеке индивид, топтық қауымдастық, ұжым

Д. жеке тұлға, спорт қауымдастығы, сынып

Е. пенде, азамат, кәсіпкер

  1. Ғылым мен философияның ұқсастығы

А. қағидалар мен уәждерді негіздеуге ұмтылуы

В. қағидалар мен уәждер жалпы

С. қағидалар мен уәждер жеке

Д. қағидалар мен уәждер себеп — салдары

Е. қағидалар мен уәждер күмәнды

  1. Сезімдік танымның сипаттары

А. тікелей бейнелеу, сыртқы бейнелеу, жекені бейнелеу

В. жанамалы бейнелеу, ішкіні бейнелеу

С. жалпыны бейнелеу, жекені бейнелеу

Д. терең бейнелеу, жан — жақты бейнелеу

Е. жеке қасиеттерді бейнелеу

  1. Рационалды танымның сипаттары —

А. жанама бейнелеу, ішкіні бейнелеу, жалпыны бейнелеу

В. тікелей бейнелеу, сыртқыны бейнелеу

С. жеке қасиеттерді бейнелеу

Д. себеп — салдарды бейнелеу

Е. мүмкіндік пен шындықты бейнелеу

  1. «Идея» ұғымын ғылымға енгізген ғалым

А. Демокрит

В. Фалес

С. Зенон

Д. Сократ

Е. Аристотель

  1. Әлеуметтік — гуманитарлық танымның зерттеу нысандары

А. адам әлемі, қоғамдық процестер, әлемнің құндылық — мағыналық жақтары

В. табиғат пен қоғамның байланысы

С. қоршаған орта мен адамның байланысы

Д. адам мен адамның қарым қатынасы

Е. адам мен экономикалық қатынастардың байланысы

  1. Ғылымның дамуы мен қоғамдық әлеуметтік — экономикалық өзгерістерді тығыз байланыстырған бағыт

А. экстернализм

В. интернализм

С. сциентизм

Д. кумулятивизм

Е. тарихи мектеп

  1. «Ғылымның революциялық құрылымы» кітабын жазған ғалым

А. Т. Кун

В. К. Поппер

С. М. Платон

Д. М. Шлик

Е. Л.Витгенштейн

  1. Натурфилософия дегеніміз —

А. табиғатты философиялық ұғымдарға сүйеніп, біртұтастық ретінде қарастыру

В. табиғат туралы философиялық ілім

С. космос туралы ілім

Д. табиғат пен адамның байланысы туралы ілім

Е. адам мен космос туралы ілім

  1. Космосқа ұшудың теориялық негізін қалаған орыс ғалымы

А. К.Э.Циолковский

В. Г. Галилей

С. Т. Браге

Д. И. Шкловский

Е. С.И. Вавилов

  1. Ғылым социологиясы

А. ғылымның әлеуметтік институт ретінде қоғамдық құрылым мен қарым — қатынасын зерттейді

В. ғылымның ішкі құрылымын зерттейді

С. ғылымның психологиялық ерекшеліктерін зерттейді

Д. ғылым мен ағым қарым — қатынасын зерттейді

Е. ғылым мен діннің қарым — қатынасын зерттейді

  1. Ғылымтану

А. ғылымның дамуы мен әрекет етуінің жалпы заңдылықтарын зерттейді

В. ғылымның қоғаммен байланысын зерттейді

С. ғылымның табиғатпен байланысын зерттейді

Д. ғылым мен діннің байланысын зерттейді

Е. ғылым мен өнердің байланысын зерттейді

  1. Ғылымның ғылыми үлгісінің интегративтік функциясы

А. барлық білімдерді жинақтауында

В. жекелеген білімдерді анықтауында

С. кәсіптік білімдерді ерекшелеуінде

Д. жеке мен жалпыны байланыстыруында

Е. тұлғалық және қоғамдық құндылықтарды біріктіруінде

  1. Ғылыми мектеп дегеніміз —

А. өз ортасында беделі жоғары ғалым басқаратын белгілі бір ғылыми бағыты бар ғалымдар тобы

В. беделді ғалымның ізбасарларының бағыты

С. белгілі бір дәстүрді дамытушылар

Д. белгілі бір қайраткерлердің тобы

Е. мемлекет пен қоғам қайраткерлерінің тобы

  1. Нобель сыйлығы

А. физика, химия, медицина, физиология, экономика, әдебиеттен ұлы жаңалықтарға және бейбітшілікті нығайтуға байланысты берілетін халықаралық сыйлық

В. ғалымдарға ірі жаңалықтары үшін берілетін сыйлық

С. қоғам қайраткерлеріне берілетін сыйлық

Д. геология, астрономия саласындағы ұлы жаңалықтар үшін беріледі

Е. философия, тарих, этнографиядан ұлы жаңалықтар үшін беріледі

  1. Ғылыми конгресс —

А. адамзаттың өте маңызды мәселелерін талқылауға арналған ғалымдардың халықаралық дәрежедегі кеңесі

В. ғалымдардың аймақтық кеңесі

С. ғалымдардың республикалық дәрежедегі кеңесі

Д. ғалымдардың белгілі бір тобының кеңесі

Е. ғалымдар мен мемлекет қайраткерлерінің кеңесі

  1. Монография

А. бір мәселені толық және жан — жақты баяндайтын ғылыми жұмыс

В. көп мәселені баяндайтын ғылыми еңбек

С. маңызды мәселені баяндайтын ғылыми жұмыс

Д. бірнеше мәселені қамтитын ғылыми жұмыс

Е. көптеген ғалымның еңбегін біріктіретін ғылыми жұмыс

  1. Диссертация

А.ғылыми кеңеске ғылыми дәреже алу үшін ұсынылатын жеке ғалымның жаңа мәселені зерттеу нәтижелері келтірілген еңбегі

В. маңызды жаңалығы бар ғылыми еңбек

С. бірнеше ғалымның еңбегі бар ғылыми еңбек

Д. іргелі мәселені қарастыратын ғылыми еңбек

Е. көп мәселені жинақтайтын ғылыми еңбек

  1. Конвенционализмнің мәні

А. ғылыми теориялар мен ұғымдар ғалымдардың келісімінен пайда болады дейтін ағым

В. ғылыми теориялар мен ұғымдар шындықтың бейнесі

С. ғылыми теориялар мен ұғымдар белгілі дәстүрлердің жаңасы

Д. ғылыми теориялар мен ұғымдар белгілі тарихи дәуірдің нәтижесі

Е. ғылыми теориялар мен ұғымдар ғалымдардың ізденістерінің нәтижесі

  1. Адамның интуитивтік қабілетінің негізгі сипаттары

А. мәселенің кенеттен шешілуі, шешудің жолы мен құралын түсінбеу, мәндік деңгейдегі ақиқатқа тікелей жету

В. жинақтылығы, тұрақтылығы, абстрактілігі

Г. жалпылығы, қажеттігі, кездейсоқтығы

Д. жекелілігі, нақтылығы, дәлдігі

Е. тереңдігі, жан — жақтылығы, ақпараттығы

  1. Тіл философиясының құрамы

А. есімдер философиясы, сөйлем философиясы, құндылық, ұстанымдар философиясы

В. сөз, сөйлем, символ

С. сөйлем, сөз, символ

Д. символ, белгі, таңба

Е. пікір, ой тұжырымы, сөйлем

  1. Есептеу қабілетінің қалыптасуының алғышартты

А. адамның күнделік практикалық іс — әрекеті, табиғат ритмдері және салыстыру

В. адамның танымдық әрекеті, белсенділігі

С. адамның құмарлық әрекеті, өмірге ғашықтығы

Д. адамның әдемілікке ұмтылысы

Е. адамның үйлесімдік ұмтылысы

  1. Адамның пайымдауының алғашқы түрі —

А. есептеу

В. өңдеу

С. өлшеу

Д. баяндау

Е. бақылау

  1. Пиктография дегеніміз —

А. ақпараттың суретте түзіліп, берілуі

В. ақпараттың сөйлемде берілуі

С. ақпараттың сөзбен берілуі

Д. ақпараттың ауызша берілуі

Е. ақпараттың символмен берілуі

  1. «Пифагор одағы» дегеніміз

А. Пифагор негізін қалаған ғылыми мектеп

В. Академия

С. Ликей

Д. Оксфорд

Е. Кембридж

  1. Әлемді сан деп көрсететін философиялық ағым

А. Пифагор және оның шәкірттері

В. милеттіктер

С. элейліктер

Д. афиналықтар

Е. гректер

  1. «Геометрияны білмейтіндерге кіруге болмайды» деген ұран есігінде ілінген мектеп

А. академия

В. ликей

С. пифагоршылар

Д. Оксфорд

Е. Кембридж

  1. Орта ғасырлардағы Батыс Европадағы таным дәстүрлерінің сипаттары

А. жеке тәжірибе, бедел, ритуалға жүгіну

В. білімге, ұғымға жүгіну

С. баяндауға, бақылауға, қайталауға жүгіну

Д. өнерге, этикаға жүгіну

Е. тарихқа, этнографияға жүгіну

  1. «Жаңа астрономиялық таблица» еңбегінің авторы

А. Улугбек

В. Ибн Рушд

С. Алишер Навои

Д. Насими

Е. аль — Фараби

  1. Кювьенің катастрофа теориясының негізі —

А. дамудағы ұдайылық, шексіздік үзіліп, секіріс болып тұратындығы туралы идея

В. дамуда ұдайылық пен үздіктік бірігеді

С. шексіздік пен шектілік байланысты

Д. даму қозғалыс пен тыныштықтың бірлігі

Е. дамудың негізгі қайшылықтары

  1. Классикалық биология

А. тіршілік әлемінің объективтілігін, белгілі тәртібі мен құрылымын зерттейді

В. органикалық өлшеуші тәртібін зерттейді

С. органика мен органикалық еместің өзара байланысын зерттейді

Д. тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейді

Е. табиғи сұрыптауды зерттейді

  1. Классикалық биологияның негізгі тәсілі

А. байқау

В. эксперимент

С. аналогия

Д. формальдау

Е. синтез

  1. Кез келген классикалық емес теория қажет уақытында классикалық теорияға өте алады деп тұжырымдайтын принцип:

А. сәйкес келу принципі

В. толықтыру принципі

С. объективті принципі

Д. тарихилық принципі

Е. логикалық принципі

  1. Микропроцестерде толқындық және корпускулярлық баяндау бірін — бірі ауыстырмайды және бірін — бірі жоққа шығармайды, керісінше бірін — бірі толықтырады деп есептейтін принцип

А. толықтыру принципі

В. сәйкес келу принципі

С. даму принципі

Д. объективтілік принципі

Е. тарихылық принципі

  1. Сұрақ — жауап методы

А. диалог

В. монолог

С. полилог

Д. әңгімелесу

Е. өзімен — өзі сөйлесу

  1. Бетпе — бет немесе сырттай (анкета, почта, телефон арқылы) берілген сұрақтарға жауап беру

А. сауалнама

В. анкета

С. сұрақтарды қою

Д. сұрақтарды баяндау

Е. сұрақтарды сараптау

  1. Әлеуметтік құбылыстарды зерттеуде математикалық құралдарды пайдалану

А. социометрия

В. баяндау

С. түсіндіру

Д. зерделеу

Е. жинақтау

  1. Эпистемология

А. ғылыми білімді арнайы талдау

В. білімді талдау

С. сезімдік танымды талдау

Д. рационалдық танымды талдау

Е. түйсіктерді талдау

  1. Сенсуализм

А. білімдің қайнар көзі, негізі түйсік деп есептейтін философиялық бағыт

В. білімнің негізі ақыл деп есептейтін бағыт

С. білімнің негізі ес деп есептейтін философиялық бағыт

Д. білімнің негізі қиял деп есептейтін философиялық бағыт

Е. білімнің негізі қабылдау деп есептейтін философиялық бағыт

  1. Рационализм

А. білімнің қайнар көзі, негізі ақыл деп есептеген философиялық бағыт

В. білімнің қайнар көзі, негізі түйсік деп есептеген философиялық бағыт

С. білімнің қайнар көзі қабылдау деп есептеген философиялық бағыт

Д. білімнің қайнар көзі ес деп есептеген философиялық бағыт

Е. білімнің қайнар көзі интуиция деп есептеген философиялық бағыт

  1. Ғылыми байқаудың негізі ерекшеліктері

А. мақсатқа бағытталады, жоспарлы және белсенді өтеді

В. мақсатсыз, қалай болса, солай болады

С. ретсіз, аяқ астынан болады

Д. белгілі бір дайындықсыз болады

Е. алдынан ала жоспарланбайды

  1. Ғылыми байқау

А. тікелей және жанама

В. жеке және жалпы

С. тура және бұрыс

Д. себепті және салдарлы

Е. мүмкін және шын

  1. Экперимент

А. нысанды таза күйінде зерттеуге мүмкіндік береді

В. нысанды терең зерттеуге мүмкіндік береді

С. нысанды толық зерттеуге мүмкіндік береді

Д. нысанның маңызын анықтауға мүмкіндік береді

Е. нысанның себеп — салдарын түсіндіруге мүмкіндік береді.

  1. Эксперименттің өте маңызды қасиеті

А. қайталау мүмкіндігі

В. қайталанбау мүмкіндігі

С. себеп — салдарды зерттеу мүмкіндігі

Д. мән мен құбылысты қарастыру мүмкіндігі

Е. баяндау мүмкіндігі

  1. Мәселелердің сипатына байланысты эксперимент

А. зерттеу, тексеру эксперименттері деп бөлінеді

В. баяндау және өлшеу

С. талдау және біріктіру

Д. топтау және жинақтау

Е. салыстыру және біріктіру

  1. Алынған нәтиже тұрғысынан эксперимент

А. сапалық және сандық деп бөлінеді

В. себеп пен салдардық деп бөлінеді

С. қажет және кездейсоқ деп бөлінеді

Д. тура және теріс деп бөлінеді

Е. жалпы және жеке деп бөлінеді

  1. Білім тек арнайы ғылыми білім ретінде ғана бола алады деп, философия мен ғылымды бір — біріне қарама — қарсы қойған философиялық бағыт

А. неопозитивизм

В. неотомизм

С. жаңа кантшылдық

Д. жаңа гегельшілдік

Е. прагматизм

  1. Гуманитарлық ғылымдардың негізгі нысаны

А. жасанды әлем — адам әлемі

В. табиғат әлемі

С. өсімдік әлемі

Д. жануарлар әлемі

Е. сүт қоректілер әлемі

  1. Ойдың жекеден жалпы өтуі

А. индукция

В. дедукция

С. аналогия

Д. байқау

Е. эксперимент

  1. Ойдың жалпыдан жекеге өтуі

А. дедукция

В. индукция

С. аналогия

Д. болжау

Е. эксперимент

  1. Зерттеу нысандарының сандық мағынасын анықтайтын танымдық әрекет

А. өлшеу

В. баяндау

С. салыстыру

Д. тәжірибе

Е. эксперимент

  1. «Алмагестің» авторы

А. Птоломей

В. Сократ

С. Платон

Д. Аристотель

Е. Лукреций

  1. Ноосфера ұғымының мәні —

А. өркениеттің даму сатысында адамзаттың парасатты әрекеті планеталық маңызға ие болатындығын айқындау

В. адам өмір сүретін ортаны белгілеу

С. адамның тіршілігінің негізін көрсету

Д. адам өміріне қажетті экологиялық ахуалды жақсарту

Е. адамға қажетті жағдай жасау

  1. Аттрактор, бифуркация, ашық жүйелер

А. синергетикаға тән ұғымдар

В. диалектикаға тән ұғымдар

С. метафизикаға тән ұғымдар

Д. дуализмге тән ұғымдар

Е. монизмге тән ұғымдар

  1. Уақыт пен кеңістіктің бірлігін көрсететін атақты физикалық теория

А. А. Эйнштейннің салыстырмалы теориясының арнаулы принципі

В. Авогадро заңы

С. Майкельсон теориясы

Д. И. Ньютонның заңдары

Е. Архимед заңы

  1. Верификация ұғымы

А.неопозитивизмге тән

В. экзистенциализмге тән

С. неотомизмге тән

Д. прагматизмге тән

Е. герменевтикаға тән

  1. Фальсификация принципінің мәні

А. ғылымға қажет нәрсе оның қағидаларының растығын дәлелдеу емес, сол қағидалардың жалған екенін дәлелдеу

В. ғылымның қағидаларын дәлелдеу

С. ғылымның қағидаларын растау

Д. ғылымның қағидаларын толықтыру

Е. ғылымның қағидаларын жинақтау

  1. Ғылымды дін, мифология сияқты сенім-нанымның бір түрі деп қарап, демаркация принципіне қарсы шығатын бағыт

А. методологиялық анархизм (Л.Фейерабенд)

В. логикалық позитивизм

С. аналитикалық философия

Д. феномология

Е. прагматизм

  1. Ғылыми білімнің ең жоғары, дамыған түрі

А. теория

В. принцип

С. идея

Д. мәселе

Е. гипотеза

  1. Ғылым философиясы басталады

А. ғылыми танымның логикасы мен методологиясын тану ниетінен

В. А.Эйнштейннің еңбектерінен

С. Г.Куннің ғылыми революциялар теориясынан

Д. Көне дүниедегі ғылымның алғашқы қадамынан

Е. ғылымның экология үшін маңызын анықтаудан

  1. Методология дегеніміз —

А. методтар туралы жалпы ілім

В. іс-әрекет туралы ілім

С. еңбек әрекеті туралы ілім

Д. танымдық әрекет туралы ілім

Е. ойын әрекеті туралы ілім

  1. Гипотеза мен тәжірибенің ара қатынасы

А. гипотеза тәжірибені түсіндіреді, ал тәжірибе гипотезаның қалыптасуын ықпал етеді

В. гипотеза мен тәжірибе бір — біріне алшақ

С. гипотеза тәжірибенің керегі жоқ

Д. гипотеза тәжірибесіз бола береді

Е. тәжірибе гипотеза әсер етпейді

  1. Аксиоматикалық — дедуктивті негізде жасалған алғашқы математикалық теория

А. Евклид «Бастамалары»

В. Архимед заңы

С. Птоломей теориясы

Д. Коперник ілімі

Е. Бруно ілімі

  1. Заттарды сезімдерге сүйеніп, белгілі бір мақсатта бақылау

А. байқау деп аталады

В. баяндау деп аталады

С. өлшеу деп аталады

Д. салыстыру деп аталады

Е. біріктіру деп аталады

  1. Тәжірибенің нәтижесін белгілі бір көрсету жүйесінде тізіп отыратын танымдық әрекет

А. баяндау деп аталады

В. жинақтау деп аталады

С. біріктіру деп аталады

Д. байқау деп аталады

Е. салыстыру деп аталады

  1. Объектілердің ұқсастығы мен айырмашылықтарын анықтайтын танымдық әрекет

А. салыстыру деп аталады

В. баяндау деп аталады

С. байқау деп аталады

Д. жинақтау деп аталады

Е. біріктіру деп аталады

  1. «Егер де мән мен құбылыс бір — бірімен әруақытта сәйкес болса, онда ешбір ғылымның керегі болмас еді» деген философ

А. К. Маркс

В. Ф. Энгельс

С. Г.В. Плеханов

Д. М. Бакунин

Е. Б.М. Кедров

  1. Эмпириялық танымның бір әдісі

А. байқау

В. формалдау

С. модельдеу

Д. жинақтау

Е. абстрактілеу

  1. Теориялық танымның бір әдісі

А. аналогия

В. байқау

С. баяндау

Д. өлшеу

Е. салыстыру

  1. Танымның негізі түйсік деп есептейтін философиялық бағыт

А. сенсуализм

В. интуитивизм

С. рационализм

Д. дуализм

Е. монизм

  1. Танымның негізі ақыл — ой деп есептейтін философиялық бағыт

А. рационализм

В. сенсуализм

С. интуитивизм

Д. дуализм

Е. монизм

  1. Танымның негізі интуиция деп есептейтін философиялық бағыт

А. интуитивизм

В. прагматизм

С. структурализм

Д. эмотивизм

Е. эмпиризм

  1. Мағыналы білімді белгі — символ, яғни формалді тіл түрінде беруді

А. формалдау дейміз

В. баяндау дейміз

С. байқау дейміз

Д. салыстыру дейміз

Е. талдау дейміз

  1. Аксиоманы негізге алып теорияны құруды

А. аксиоматикалық метод дейміз

В. аналогия дейміз

С. интуиция дейміз

Д. баяндау дейміз

Е. талдау дейміз

  1. Білмеу туралы білім

А. проблема

В. принцип

С. идея

Д. идеол

Е. аксиома

  1. Аксиома дегеніміз

А. дәлелдеуді қажет етпейтін, мақұлданған ғылыми қағида

В. дәлелдеуді қажет ететін қағида

С. қарапайым, нақты қағида

Д. күрделі, түсіндіруді қажет ететін қағида

Е. ғылыми пікірді қорытудың бір түрі

  1. «Философия» сөзінің этимология мағынасы

А. даналыққа құштарлық

В. ғылымға құштарлық

С. өмірге құштарлық

Д. өзгелікке құштарлық

Е. ақиқатқа құштарлық

  1. «Ғылымды үйренгенде, ақиқат мақсат пен білмек үшін үйренбек керек» деген пікірдің авторы

А. Абай Құнанбаев

В. Ыбырай Алтынсарин

С. Шоқан Уәлиханов

Д. Мұстафи Шоқой

Е. Тұрар Рысқұлов

  1. Ф. Энгельстің ғылымдар классификациясының негізгі сипаты

А. материя қозғалысының түрлерін негізделуі

В. материяның негізгі қасиеттеріне негізделуі

С. материяның негізгі атрибуттарына негізделуі

Д. зат пен өрістің бірлігіне негізделуі

Е. микромир мен макромирдің бірлігіне негізделуі

  1. Карл Линнейдің жаңалығы

А. өсімдік әлемін жүйеге келтіруі

В. жасанды әлемді жүйеге келтіруі

С. табиғат әлемін жүйеге келтіруі

Д. су әлемін жүйеге келтіруі

Е. топырақ әлемін жүйеге келтіруі

  1. Тұқым қуалаушылық, өзгергіштік және сұрыптау

А. эволюция теориясының негізгі принциптері

В. коэволюция теориясының негізгі принциптері

С. гендік инженерияның негізгі принциптері

Д. революция теориясының негізгі ерекшеліктері

Е. антропологияның негізгі ұстанымдары

  1. Философиялық принциптер, құндылық ұстанымдар, жалпыға бірдей үлгілер

А. Т. Куннің пәндік матрицасының құрамы

В. И.Лакатостың ғылыми — зерттеу бағдарлдамасының құрамы

С. Гулминнің ғылыми эволюцияның негіздері

Д. К. Поппердің фальсификация принципінің құрамы

Е. Р. Корнаптың верификация принципі

  1. Луи де Броиль жаңалығының мәні

А. физикалық микрообъектілердегі толқын мен корпускуланың дуализмі

В. толқындық механикасының негізгі заңы

С. зат пен өрістің байланысы

Д. әлемнің бірлігін негіздеу

Е. әлемнің шексіздігін негіздеу

  1. Атомизмнің мәні

А. атамдар мен таза кеңестіктен басқа ештеңе жоқ деп есептейтін ғылыми білім

В. заттардың құрамында белгілі бөлшектердің болатындығы туралы ілім

С. зат пен құбылыстың бірлігі туралы ілім

Д. материя мен оның атрибуттарының бірлігі туралы

Е. материя мен қозғалыстың бірлігі туралы ілім

  1. Геоцентрлік тұжырым дегеніміз —

А. әлем бейнесін ғылыми тұрғыдан жүйелеудің алғашқы түрі

В. әлем бейнесін рухани жүйелеудің алғашқы түрі

С. әлем бейнесін өнер тұрғысынан жүйелеудің алғашқы түрі

Д. әлем бейнесін суреттеудің алғашқы түрі

Е. әлем бейнесін баяндаудың алғашқы түрі

  1. Субъект, объект, әдістер жүйесі, арнайы тіл

А. ғылымның құрамдас бөліктері

В. өнердің құрамдас бөліктері

С. техниканың құрамдас бөліктері

Д. экономиканың құрамдас бөліктері

Е. экологияның құрамдас бөліктері

  1. Танатология дегеніміз —

А. өлімнің себептері, тетіктері мен белгілері туралы ілім

В. өмірдің мәні туралы ілім

С. сенімнің мәні туралы ілім

Д. күлкінің мәні туралы ілім

Е. күйініш туралы ілім

  1. Эзотерикалық ілім

А. арнайы адамдар ғана білуге тиіс тылсым ілімдер

В. кәсіптік туралы ілім

С. қолөнер туралы ілім

Д. өнер туралы ілім

Е. мораль туралы ілім

  1. Энергетизм

А. энергия туралы ілім

В. күш туралы ілім

С. тартылыс туралы ілім

Д. уақыт туралы ілім

Е. кеңістік туралы ілім

  1. Ғылыми дәстүр дегеніміз —

А. маңызды ғылыми құндылықтар жүйесінің бір ұрпақтар екінші ұрпаққа берілуі

В. маңызды мәдени құндылықтардың ұмытылмауы

С. мәдени құндылықтарды сақтау және дамыту

Д. рухани құндылықтарды сақтау және дамыту

Е. өнерді сақтау және дамыту

  1. Аргументация дегеніміз —

А. дәлелдеу, негіздеу

В. баяндау, байқау

С. өлшеу, есептеу

Д. пайымдау, растау

Е. аңдау, нұлану

  1. Әлкей Марғұлан айналысқан ғылыми сала

А. археология, тарихи сала

В. философия, фольклор

С. жаратылыстану ғылымдары

Д. әлеуметтік ғылымдар

Е. қоғамдық ғылымдар

  1. Қазақстанда диалектикалық логиканың негізін қалаған ғалым

А. Ж. Абдильдин

В. А. Марғұлан

С. Ж. Алтаев

Д. Ж. Молдабеков

Е. М. Хасанов

  1. Қазақстанда Фараби орталығын ашқан ғалым

А. А. Қасымжанов

В. Ж. Абдильдин

С. Ж. Молдабеков

Д. М. Хасанов

Е. А. Марғұлан

  1. Білімнің мазмұны адамдардың санасынан тәуелсіз деп түсіну ақиқатқа қандай сипат берумен сәйкес?

А. объективтілігі

В. субъективтілігі

С. салыстырмалылығы

Д. абсолюттігі

Е. нақтылығы

  1. В. Дильтей

А. өмірді түсінуді ғылымдарды бөлуге негіз етіп алған ғалым

В. өмірге құштарлықты ғылымдарды бөлуге негіз етіп алды

С. өмірге сенімді ғылымдарды бөлуге негіз етіп алды

Д. өмірге берілуді ғалымдарды бөлуге негіз етіп алды

Е. өмірді суреттеуді ғалымдарды бөлуге негіз етіп алды