Әскери қимылдарды басталғанан кейін Жапон үкіметі АҚШ пен Англияға соғыстын басталғанын жариялады.
8 желтоқсанда императорлық бөлім «Жапон әскері және флоты бүгінгі күннің таңы атысымен тынық мұхиттың батыс бөлігінде АҚШ және Англия күшімен соғысуға дайын» екендігін жариялады. Голландияға қарсы соғысты жариялау стратегиялық оймен Голландиялық Индияға кіргенге дейінгі уақытқа қалдырылды.
АҚШ конгрессиясы Жапонияның соғыс жариялағаны туралы шешім қабылдады. Сол күні ағылшын үкіметі «Жапония және Англия арасындағы соғыс жапон әскерлері әскери қимыл жасағаннан басталды» деді.
- желтоқсанның өзінде жапон үкіметі ресми түрде Италия мен Германияға Жапонияны АҚШ-қа қарсы соғыста қолдауды және осы үш ел қарсылас сператтық келісімге қол қоймау туралы келісімге келуді өтінді.
Бұл уақытта Атлантикада Германия мен АҚШ жарияланбаған соғыс үстінде болды және Гитлер жапондықтардың өтініштеріне келісім берді. 8 желтоқсанда Робинтроп Осимаға Гитлер американдық кемелер қай жерде болмасын оларға қарсы неміс флоты шабуыл жасасын деген жарғы берді және АҚШ пен соғыс туралы соғыс қаралып жатыр деп хабарлады. 11 желтоқсанда германия Құрама Штаттарына «нейтролитет бұздыңдар және Германияға қарсы ашық әскери шабуылдар жасап екі ел арасындағы қарым-қатынасты соғыс жағыдайына жеткіздіңдер» деп нота жіберіп, АҚШ-қа қарсы соғыс ашты. Германиядан кейін АҚШ-қа қарсы соғысты Италия жариялады.№
АҚШ-қа қарсы Германия мен Италия соғыс ашқан күні 1941 жылы 11 желтоқсанда Үштік пакті толықтыратын державалардың жаңа әскери пактіге қол қойылды. Жаңа пакт бойынша Германия Италия және Жапония олардың өз қол астындағы барлық күштерімен бірігіп Англия және АҚШ-қа қарсы соғысты аяғына дейін жүргізетін болады делінді. Олар өзара келісімсіз достық пен татуластықа толық келмеуге міндеттенді. ІІІ баб бойынша «Италия Германия және Жапония тіпті соғыста жеңіске жеткеннен кейін, олар 1940 жылы 27 қыркүйекте қабылданған Үштік пакт бойынша әлемде жаңа тәртіп қалыптастыру үшін тығыз байланыста болады делінді».І Үш держава фашистік
«шеңберде » ашық түрде өздерінің әлемді билеу жоспарын жариялады.
Тынық мұхиттындағы соғыстың басталған сәтінен АҚШ пен Ұлыбритания жағында Австралия, Жаңа Зеландия, Канада, Оңтүстік Африкалық одақ, Коста-Рика, Никарагуа,Сальвадор, Гондурас, Гаитти, Доминкалық Республика, Куба, Пангама, Гватемала, Голандиялық Индия болды. Төртжарым жылдық соғыстан «Еркін Франция» ұлттық комитеті, Голандияның, Польшаның, Бельгияның эмигранттық үкіметі соғыс жариялады. Сонымен қатар Жапонияның _ одақтастарымен Венесуэла, Колумбия, Египет, Мексик, Норвегия, Греция дипломатиялық қатынасты үзді.
Тынық мұхиттында соғысты өршіте отырып, Жапон үкіметі және жоғарғы басқарушылар «Найзағайлық соққыға»
Өзінің ресурстарын шектеулі екенін біле отырып, Жапоня көлдің Оңтүстік жағалауындағы елдерін басып алуға және олардың табиғи ресурстарын өз қол астына алуға, сонымен қатар негізгі стратегиялық бағытты ұстай отырып агрессияны жалғастыратын базаны құруға ұмтылды.
Сонымен қатар жапондық басқарушылар Тынық мұхиты бассейндеріндегі АҚШ және Ұлыбританияның негізгі әскери базаларына кенеттен шабуыл жасауды жоспарлады, сөйтіп олардың мақсаты қарысыластардың әскери- теңіз флотын және әуә күшін едәуір жойып теңізде және әуеде билік жүргізу және бірінші кезекте Малайя мен Филипинде дисанттық операция жүргізуде стратегиялық инициативаны өз қолына алу болды. Малаяда десанттық операцияны жүргізу нәтижесінде Жапония Малак жартылай аралдарының қажетті ресурстарын басып алуды және Голандиялық Индияға шығу жолындағы плацдармды құруды ойластырды. Бастапқы басқыншылық әскери операциясы 4-5 айда, ал флоттық 6-8 айда жүзеге асырауға белгіленді.
Бұл мақсаттың жеңісті болуы Жапонияның теңіз камуникациясының жағдайына байланысты болды: әскери шабуылдың басынан бастап американдық флотты едәуір әлсрету қажет еді. Токиода Тынық мұхитындағы АҚШ және Жапонияның күші және мүмкіндігі бірдей екендігін білді, ал 1942 жылдан бастап АҚШ тынық мұхитындағы өзінің теңіз флотын және әуе күшін көбейтуді ойластырды, ондай жағдай Жапон күштерінің алдында келешекте мықтылығын қамтамасыз етеін еді. Жапонияның теңіз-әскери күшінің басқармасы бірінші шайқаста –ақ жеңіске жетуді ұсынды, инициативаны өз қолында ұстап және американдық флоттың күштілігіне жол бермеу. Сол үшін
Гавайлық операция жүргізуге үлкен көңіл бөлінді.
1946 жылы қараша айында өндірістік жапон үкіметі және жоғарғы басқарушылық стратегиялық «АҚШ, Англия, Голландия және Жапония Қытайға қарсы соғыстын аяқталғаны туралы жоспар» қабылданды, онда былай делінді: Алыс Шығыстағы Англия, АҚШ және Голландияның базаларын жою6 сөйтіп Жапонияның қауіпсіздігін қамтамассыз ету. Қолайлы жолдарды қолдана отырып Чунсиндік үкіметті бағындыруға ұмытылды; соғысқа басқа елдердің қатысуына жол бермеу және елдердің жапонияға ыңғайлы позицияны ұстануға ұмытылу.
Тынық мұхитындағы соғыстың бірінші кезеңі Жапонияның ірі жеңісімен таңылды. Басқыншылыққа барлық флот күшін сала отырып ол американдық Перл-Харбор флотына ауыр соққы жасады, одан кейін ол өзінің территориясынан он есе үлкен 4,2 млн. кв. км. жері бар, 200 млн. адамымен жаулап алды. Жапондықтар Малияны және Сингапур,
Қытайдың Юньан аймағына басып кірді. Онымен қоса жапонияның басқаруымен бұрыңғы Қытайдың оккупацияланған территориялары қол астында қала берді.
Голландиялық Индияның аралдарын, Бирма, Филиппин, Гонконг, Гуам аралы, Уейк, Жаңа Британия, Соломондық аралдардың үлкен бөлігін және т.б. жерлерді жаулап алды.
Жапонияның басқа жеңістіктері басқа жетістіктері мен түсіндіріледі. Олардың негізгісі: кеннеттен соққы беру, инициативаны қолға алу, басып алуға жеке әскердің дайын болуы, мақсатқа жету және жан-жақты соғысқа дайындық.
Бұл жағыдайда жапон дипломатиясының алдына мынадай мақсат қойылды, ол экспансияны келешекте кеңейту үшін қолайлы сыртқы саяси жағыдайды қалыптастыру. Жапония ең алдымен Германия және Италиямен қарым-қатынасты нығайтуға ұмтылды. 1942 жылы 22 қаңтарда сыртқы істер министрі Того парламентте былай деді: «Германия мен Италия арсындағы қарым-қатынас күнне күнге нығая түсуде және жақын бірлесуі әскери істерде, эканомикада, дипломатияда және т. б. істерде көрінуде. Америка және Англия Жапония, Германия, Италия және тағы басқа достастық елдерді бір бірімен ажыратуға ұмтылғанымен, олардың бұндай мақсатқа жол бермеу керек.»
1942 жылы 18 қаңтарда Берлинде Германия, Италия және Жапония арасында әскери келісімге қол қойылды. Ондағы преамбуланың көрсетілімі бойынша бұл келісім 1940 жылы 11 желтоқсандағы келісім бойынша «Үш державаның бірлесушілігін қарсыластың таяу уақытта әскери күшін жою мақсатын қамтамассыз ету» керек еді. Әскери келісім келісімге қатысушылардың арасындағы операция жүргізілген аймақтарды бөлісуді қарастырды. Жапонияның аймағына америка континентінің шығысынан батысына дейінгі жағалауды, сонымен қатар американдық континенттің өзі, Австралия, Жаңа Зеландия, Голландиялық Индия және судағы басқа да көп деген аралдар кірді. Сонымен қоса айтылған аймақтарға азияттық континенттің шығысқа қарй шығыс алыстығы және Кеңес Одағының территориясындағы азия бөлігінің барлығы кірді.
Германия және Италия аймағына батысқа қарай шығыс алыстығы америка континентінің шығыс жағалауына дейінгі суды, осында орналасқан аралдар сонымен қатар бүткіл африкалық континент, таяу және орталық Шығыс және Европаның батысқа қарай шығыстық алыстық кірді.
Үнді мұхитындағы операция арнайы келісімге келгенше шекарадан тыс жерлерде жүргізуге мүмкін деп қарастырылды.
Жапония Тынық және Үнді мұхиттарындағы американдық және британдық құрлықтағы, теңіздегі және әуедегі күшін жоюға міндеттенді. Егер Атлантикада америка және британ флоты концентраттанған жағыдайда болса Жапония Тынық және Үнді мұхитында қарсыластардың теңіз әскеріне соққыларды күшейтуге міндетті болды, Сонымен қатар Италия және Германия флотымен байланыста болу үшін ол өзінің теңіз-әскери күшінің бір бөлігін Атланта мұхитына жіберді.
Келісім эканомикалық соғысты жүргізуде кең көлемде ынтымақтастықты қарастырды, эканломикалық және техникалық жағыдайларда әскери информацияларды айырбастау. Үнді мұхиты арқылы теңіз және әуе байланыстарын қалыптастыру қарастырылды.
Кенеттен жасалған шапқыншылықтан және соғысқа деген дайындықтын нәтижесінде жапондықтар жарты жыл ішіндегі соғыста өздерінің көптеген күштерінен айырылды.
Достастықтар Тынық мұхитындағы он түстік батыс бөлігіндегі англо-американдық күшке бірлескен басқарушылық құрылды. Бұл аймақтағы Австралиялық және батыс британдық әскери күштер американдық генерал Макартурдың оперативтік қол астына көшті. 1942 жылдың жазында американдықтар жеке маңызды күштерін Тынық мұхитының он түстік батыс бөлігіне жіберді.
Сонымен қатар Жапонияның оперативтік жоспарына Жапонияның одақтасы Европадағы Германия өзінің әсерін тигізе берді. Жапон топтастықтары өзднрінің құрлықтағы ірі әскери және жартыға жуық әскери әуе күштерін Кеңес Одағына қарсы ұстай отырып, Алыс шығыста Кеңестік әскерлерге ауыр соққы беру үшін, совет-германдық фронтта қызыл әскер күшінің жеңіліске ұшырауын күтті. Бұл жапондық күштер және көп көлемдегі артық қару-жарақтардың қорда болуы
және 1942 жылы АҚШ және Англияға қарсы тынық мұхитындағы фронттарында басқыншылығын жалғастыру үшін қолдана алмады. 1942 жылы неміс-фашистік әскердің кең фронтта Сталинград қаласына шапқыншылық жасауы жапон агрессорларыда енді Кеңес Одағына басып кіруге сәт туды деген үмітте болды.
Жапондықтарды Кеңес Одағына шабуыл жасаудан ұстап қалған негізгі себептер мыналар: оның Алыс Шығыстағы ондаған әскери дивизиясының болуы; Қытайдағы соғыста тұрып қалған жапон әскерлерінің ауыр халде болуы; Қызыл армияның Германияға қарсы соғыста күшті қарсылық көрсетуі.
1942 жылы ақпан-наурыз айларындағы жапония үкіметінің координациялық кеңесі үш айлық соғыстың нәтижесінде қалыптасқан халық аралық жағыдайды талқылады. Сыртқы істер министрі Того мөр сақтаушы министрдін қолдауымен сонымен қатар бірнеше саяси тұлғалар соғыстың жалғасы қауіп төндіретінін айтып өтті. Олар Жапонияға шикі зат және басқада эканомикалық ресурстардың жетіспейтіндігін атап өтті. Осыған байланысты Жапония жаулап алған жерлермен шектелуді және қолайлы келісімдерді іздестіруді ұсынды. Бірақ Тодзионың және әскери лидерлердің басымымен соғысты жүргізудегі курс қабылданды.
Күтпегенділік және сан жағынан асып түсудің қатар жүруі жапон қару-жарқ күшіне соғыстын басында әскери қақтығыстарда инициативаны өз қолына алуға мүмкіншілік туғызды.
Бірақ 1942 жылдың ортасында тынық мұхитындағы басқыншылық операциясының бәсендеуінің бірінші нысаны көрінді. 1942 жылы мамыр айында Мидуэй аралында жапон флоты бірінші рет жеңіліске ұшырады. Жапон империалистері асығыста хабарлаған «Ұлы шығыс Азиаттық сферада өзара өркендеуді» жарату жапон агрессорларына оның көп көлемде адам санына және оккупацияланған елдердің қаржылай күшіне қарамастан және жапон қару-жарақтарына әскери жеңісті қамтамассыз ете алмады.