Қорғалжын қорығының сүтқоректілеріне саршұнақ қосаяақ дала тышқандары, дала алақоржыны жатады. Бұлар егінге көп зяан келтір еді. Мұнда саршұнақ тұқымдасынан ірі суырлар (салмағы 10кг-ға деиін) болады . суырлар мен саршұнақтар ін қазып топырағын сыртқа шығарып, үйіп тастайды. Қосаяақтар саршұнақтар, дала тышқандары тіршілік ететін жерлерде жыртқыштардан барыс, күзен ақ, тышқан, түлкі кездеседі. Олар терісі бағалы кәсіпттік жануарлар қатарына жатады. Даланың оңтүсттік аудандарында түлкі тұқымдасының қарсақ бар. Ол інінен тек түнде ғана шығып, жортады. Даланың барлық жерінде осы зонаның негізгі жануары қасқыр кездеседі.
Далада ақбөкендер кездеседі . бөкенің басы үлкен қошқар тұмсық, денесі ықшам аяғы жіңішке келеді. бөкенің жүгіргеніне көз ілеспеиді. Бұдан едәуір бұрын далада үйір-үйір болып жүретін бөкендер қазыр халықтың жиі қоныстануына баиланысты біртіндеп шөлеит және щөл зоналарына қарай ауады.
Дала құстардан дуадақ бар бұлардың кеибіреулерінің салмағы 16кг-ға деиін жетеді. Одан басқа безгелдік тырна, балықшы, бозторғай кездеседі, әсіресқараторғайлар көп. Жыртқыш құстардың дала бүркіті, дала құладыны, кезқұйрық бар.
Далада көлдер көп, әдетте олар терең болмайды, жағалары жазық жайпақ келеді. көп көлдердің жағалауларыында қамыс-құрақ пен ұсақ бұталар өседі. Онда суда және батпақта тіршілік ететін құстар көп кездеседі. Бұлар қаз, үйрек, тырна, шағала, балықшы, қамыс торғайлары, ақтұтан.
Ұсақ шоқылар арасында бытыраңқы орналасқан терең таулы көлдерде суда жақсы жүзетін құстар сүңгуір, гагара крохаль, турпан болады.
Қазан төңкерісінде деиін дала зонасындағы жерлер аз игерілген болатын. Тың және тыңайған жерлерді игеру жылдарында 28млн. Га жер жыртылды.
Өсімдігі мен жануарлар дүниесі. Өсіп тұрған орманы жоқ, айнала ашық, көз жеткісіз жазық алқап, бұл дала табиғатына тән көріс. Егістікке түгелдей жыртылған даланы топрақ эрозиясынан сақтау үшін жел өтіне ағаш егілген. Бүгінде дала зонасы орманды дала сияқты түгел дерлік жыртылған. Егістікке жыртылғанға дейін дала зонасында неше түрлі шөптесін өсімдіктер өсетін. Шөптесін өсімдіктерден дала шальфайы, сары жоңышқа, бөрі бұршық, беде, қурай, сасыр, бөденешөп, ұйқышып, қазтабан, жусан, т.б. өседі. Дала зонасының ылғалы молдау жерінде қзғылт бозшалғынды түрлі шөп өседі. Даланың оңтүстікке қарай топрағы сортаңдана бастайды. Мұндай жерлерде татар төскей шөбі, түкті түскейшөп, мың жапрақ, түймедақ, және қара жусан бітік шығады.
Қостанай, Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстарының кей жерлерінде құмды және құмдақ топрақты жерлер кездеседі. Мұндай топрақты жерлерде қау бетеге, сібір еркекшөбі, шайшөп, сібір кекрегүлі, Беккер бетегесі жақсы шығады. Орал, Мұғалжар және Орталық Қазақстанның ұсақ шоққыларында шиыршық тасты, тастақты дала ұшырасады. Мұнда тау бетегі, бетесе, шөл құмбасы, суық жусан тараған. Дала аймағы жұмыршақ, дәрілік түие жоңышқа, меңдуана, сасық меңдуана, су бұршағы, жанар гүл, құндызшөп, шайқурай, сияқты алуан түрлі дәрілік өсімдіктерге бай.