1948 жылы Н.Винердің кітабы шыққан «Кибернетика немесе басқару және машинаға байланыс» кибернетика ғылымға салған басы. Кибернетиканың негізгі ұғымы болып ақпарат саналады.
Энцеклопедиялық және математикалық сөздіктегі берілген анықтамасы келесі:
«Кибернетика – байланыстар және ақпарат өндеулерің басқару туралы ғылым».
Кибернетиктер шығар жерінде (басында) көптеген ғалымдар тұрған, бірақ негізгі ролін Н.Винер ойнады, сонымен қатар ол мынадай анықтама берді:
Кибернетика – ғылым «машинаға басқару және тірі организмге байланыстар» [87, 267 бет].
Кибернетика нені оқытады соңы жақсы түсіну үшін, белгілі математик А.А.Ляпуновтың жұмыстарынан бір цитатаны келтіреміз (1911-1977):
«…Кибернетика – басқару процесстерінің ағымдары және жалпыларды басқарушы жүйелердің құрылым заңдылығы туралы ғылым. .. Ақпарат тапсыруы арқылы кез келген басқару жүзеге асырылады, сондықтан кибернетика сақтау процесстерін, тапсыруларын, №өндеулерін және ақпарат қабылдауының, оның кодтау тәсілдері әр түрлі тілдерде оқылады, өнделеді, сонымен қатар кибернетика өз әдісімен дәл ме дәл ғылымы болып келеді. Кибернетика өзара көптеген білімдермен бірлесіп нақты басқарушы жүйелерді оқытады».
Кибернетиктер негіздеушілерінен ешкім , өкінішке «ақпарат» терминіне айқын анықтама бере алмады, сондықтан бұл ұғымға көптеген анықтау әрекеттері пайда болды.
Кейбір авторлар Автоматтар теориясы – кибернетика деп санайды. Автоматтар теориясының негізін баяндаған ғалым Дж.фон Нейман.
Мәліметтерді жеткізу нақты өмірде, жалпы байланыс схема түрінде көрсетілген (1.сур.) басқару процессінің, тану және оқыту бөлігі болып табылады.
Ақпарат көзі – адам немесе құрылғы хабарды білдіру.
Таратқыш – құрылғы, аударымды жүзеге асыру (кодтау).
Қабылдағыш – құрылғы, қабылдағыштағы сигналды таратқышқа аудару.
Ақпарат алушы — адам немесе құрылғы, хабарды тағайындау.
Бұл схема К. Шеннонге байланыстар есебін шығару үшін қажет болған.
Осыған қарап жалпы байланыс схемасын қысқартып (2.сур.) түрінде көрсетеміз.
Жалпы жағдайда мәліметтерді беру процессі тек бір бағытта ғана емес қарама қарсы болып келеді, сондықтан блоктардын атауын қалдырып тек кері бағытты көрсетіп қосып қойямыз.