Мектептік алгоритмдіктілдің негізгі объектілері командалар болыптабылады.Командалардың көмегімен нұсқауларды жазамыз.
Командалардың екі түрі қолданылады:
— Жай командалар
- Құрама командалар.
Жай командалар нақты орындалатын қарапайым командаларды сипаттайды. Мына К:= С Меншіктеу командасы жай команданың мысалы бола алады, мұнда К-айнымалысының аты, ал С – арифметикалық өрнек.
Құрама командаға:тармақталу және қайталану командалары жатады.
Компьютерге арналған программаны құруда оған алгоритмдік тіл негіз бола алады. Алгоритмдік тіл алгоритмді жазу және оқу үшін керек.Алгоритмдік тілдің ережелері оның қасиеттерінің орындалуын қамтамасыз ететіндей етіліп таңдалынып алынады.Қарапайым жағдайда алгоритмді мектептік алгоритмдік тілде былай жазады:
Алг алгоритмнің аты
Берілгені алгоритмнің қолданылу шарты
Керек алгоритмді орындау мақсаты
Басы
Алгоритм денесі (командалар тізбегі)
Соңы
Алгоритмдік тілде пайдаланылатын алг, берілгені, керек, басы, соңы деген санаулы ғана сөздер қызметші сөздер деп аталады және олар алгоритмді сипаттау үшін қолданылады.Алгоритмнің басы деген қызметші сөзге дейінгі бөлігі алгоритмнің тақырыбы деп аталады.
Алгоритмнің басы және соңы қызметші сөздерінің арасында жазылған бөлігі алгоритмнің денесі деп аталады.
- Q Basic тілінің алфавиті
| Символ | Аталуы | Символ | Аталуы |
|
A-Z a-z 0-9
! # % &
$ » ‘
· , ; |
бас әріптер кіші әріптер сандар бос орын леп белгісі диез пайыз белгісі амперсант белгісі доллар белгісі қос тырнақша апостроф(жалқы тырнақша) нүкте үтір нүктелі үтір |
: + — * / \ ^ =
< > ( )
? — ~
|
қос нүкте қосу белгісі азайту белгісі Asterisc жұлдызша Көлбеу сызық Кері көлбеу сызық Кірістірме белгісі Теңдік белгісі
Кішілік белгісі Үлкендік белгісі Сол және оң жақша
Сұрақ белгісі Ерекшелеу белгісі тильда
|
Q Ваsic тілінде жасалған программа жолма-жол жазылған осы операторларының бірізділігінентұрады.Бір жол бірнеше операторлардан тұруы мүмкін, олар бір-бірінен қос нүкткмен бөлінеді.
Kомпютер экранында Q Bаsic-те сурет салу үшін келесі грфикалық операторлар қажет.
| Оператор | Пішін | Қызметі | Ескерту |
| SCREEN
PSET
LINE
LINE
LINE
CIRCLE
PAINT |
SCREEN 9
PSET(х,Y),С
LINE(Х,Y1)-(Х2,Y2),C
LINE(Х1,Y1)-(Х2,Y2,),С,B
LINE(Х1,Y1,)-(Х 2 ,Y2,),С,BF
CIRCLE(X.Y) R.C
PAINT(X.Y).C
|
Графикалық режім
Нүктенің кескіні
Кесіндінің кескіні
Тікбұрыштың кескіні
Боялған тікбұрыштың кескіні
Шеңбердің Кескіні
Тұйықталған Фигураның боялуы |
640*350 экранды шешу
Х,Y-нүкте кординаттары,С-кескіннің түсінің номері
Х1,Y1,Х2,Y2-кесіндінің үштарының координаттары,С-кескін түсінің номері.
Х1,Y1,Х2,Y2,-тік-бұрыш диаганалі ұштарының координаттары,С-кескін түсінің номері,В-тікбұрышсалу керекекенін көрсететін параметр.
Х1,Y2,Х2,Y2,-тікбұрыш диаганалі ұштарының координаттары,С-кескін түсіпің номері,BF-боялғен тікбұрыш салу керек екенін корсететін параметр.
X.Y.-шеңбердіңортасының Координаттары,R-шеңбердің радиусы, C-кескін түсінің нөмірі.
X..Y-боялу баслатын Нүктенің координаттары,X.Yфигура |
Ақпараткөрсетімініңграфикалықпішініыңғайлы жәнекөрнекі, кейбіржағдайдасолғанатүсінікті. Дисплейэкранындаэкранныңсолжақтағыжоғарғынүктесіндебасталатын, солданоңғақарайбағытталғанХөсімен,жоғарыдантөменбағытталғанҮ өсіменкоординаттардыңтікбұрышжүйесібекітіледі.Экрандағыбарлыққұрылымдардыжазықтықтатүрлібояу түстерінжәнесызуларынпайдаланасуретсалудепқарауғаболады.
Графикалық операторларды пайдаланылатын түстер номерлері:
| Түсінөмірі,С | Түсі | Түснөмері,С | Түсі |
| 0
1 2 3 4 5 6 7
|
Қара
Көк Жасыл Аспанкөк Қызыл Сия көк Қоңыр сұр |
8
9 10 11 12 13 14 15
|
Қара-сұр
Ашық-көгілдір Салаттүстер Көгілдір Қызғылт Қызылкүрең Сары ақ
|
АлгоритмдіQBаsістіліндежүзегеасырумысалынқарайық.Олүйсалуалгоритмінпрограмматүріндеқайтакөшірейік.
REMүйсалу
SCREEN9
LINE(100, 200)-(300, 100), 5, B
LINE (100, 100)-(200, 50), 5: LINE (200,50)-(300, 100), 5
LINE(200,150)-(275, 200), 12,BF
CIRCLE (200, 75), 20, 12
PAINT (200, 75),12