Құқық және экономика негіздерін оқу процесін-дегі оқушылардың дағды, шеберліктерінің қалыптасуы

Экономикажәнеқұқық негіздері бойыншаоқукешендері. Әдеттеоқуәдістемеліккешендерімен экономикажәнеқұқық негіздерініңәрбәркурсыноқытуғаарналғаноқу-әдістемелік әдебиеттер, көрнекіжәнебасқадаоқуқұралдарынатайды. Олар:

— оқуқұралдары(оқуқұралдары, хрестоматия , оқукеітабы);

  • әдістемелік әдебиеттер(әдістемелікқұралдар, кітаптар, мақалалар, ұсыныстар, тапсырмаларжинақтары);
  • ғылыми, ғылыми-көпшілік жәнекөркемәдебиет ( монография, хрестоматия, көркемшығарма);
  • оқытудың көрнекіқұралдары(баспалық, экрандық,экрандық-дыбыс-тық)

Әдістемелікқұралдардыңсабақжоспарысияқтыжекелегенкурстыңтақырыптарынаталдамажасауға арналған түріболуы мүмкін. Сабақтықкөмекші құралдардаоқушылардыңәртүрлі даму деңгейін ескеріп , сабақөткізудің бірнешенұсқасы ұсынылады.Мысалы, біртақырыптағысабақкартиналықәңгімелеунемесе эвристикалықәңгімеболуы, тіптіоқушылардың дербесжұмысытүріндеөтуімүмкін.Әдетте, көмекші құралдарда әртүрліұғымдар мен, іскерлікдағдыларменжұмысжасаудыңжүйесіұсынылады. Авторларқұралға проблемалық –танымдықтапсырмалар, өзектімәселелікахуалтуғызуға ұсыныс,зерттеушіліксипаттағы тапсырмаларды енгізеді.

Сабақ жоспарытүріндегі көмекшіқұралға дегенәртүрлікөзқарасорыналуда. Біреулербұлтәсілмұғалімнің дербестігіменбастамашылығыншектейдідепесептейді.Оныңүстінебір курсбойыншабірнешеоқулықболғандықтантақырыптарментарауларды оқыпүйренугежалпыұсыныстарбергенпайдалы болмақ. Ендібіреулерұсыныстардыңнұсқаулық сипаты болмағандықтансабаққапайдаланатынқұралдардыңмұғалімшығармашылығына зияныжоқдепесептейді. Қалайдегендеде бұндайкөмекшіқұралдаржасмұғалімдерүшінауадайқажет.

Еліміздіңәдіскер ғалымдары (Т.Тұрлұғыл, Б.Адырбек,А. Көпекпай) әдетте, пәнніңерекшелігінеқарай7 мен10 –ның арасындаоқу -әдістемелікқұралқажетдепесептейді. Мысалыэкономикажәнеқұқық негіздеріпәнінен тереңәрітиянақты білімалуүшін7-8 әдістемелік құралқажет. Олар : оқулықтар, әдістемелікматериалдар,дидактикалықматериалдар(оқукарталары, түрлікестелер менсызбалар көрнекіқұралдар, хрестоматия, оқукітабы, сөздікжәнет.б.)

Қазіргіуақытта ҚР-сы Үкіметінің 1996 жылғы 26 қыркүйектегі“ҚР жалпыбілім беретін мектептерінеарналғаноқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендердайындау жәнебасыпшығарудыңмақсаттыбағдарламасы”деп аталатынқаулысынегізіндемектептерді жаңабуыноқулықтарменқамтамасызету,оқу әдістемеліккешендіжабдықтау жүзегеасырылуда.

Оқу жоспары. Мемлекеттікбазистікоқужоспарыарқылыбілімберудіңдеңгейіменмазмұнынныңреспубликалық, ұлттықжәнемектептікқұрауыштарыменайқындалады. Әрмектептеөзоқужоспарынмынажағдайлардыескеріпжасайды:

а) базистікоқужоспарында міндеттібілімберудіңең төменгімазмұны қандай; ә) оқушылардың еңкөпапталықжүктемесін; б) республикалықжәнеоблыстыққұрауыштарыныңарақатынасы(оқубағдарламасыбойынша); в) мектепқұрауышының көлеміқамтылуытиіс.

Мектептікқұрауыштаңдауыбойынша білімалуды айқындап,оқумекемесінің ,оныңбағдарламасыменоқу жоспарының ерекшеліктерінқұрайды.Оқужоспарындаоқылатынпән бірізділік сақтап,жылдарғабөлініп, әр жылғатиесілі оқусағаттарыбелгіленеді. Оқужоспарынасәйкесмұғалім өз жоспарынжасайды. Олжоспаржалпы, тақырыптықжәнежеке сабаққаарналуымүмкін.

Тақырыптыжәнесабақты жоспарлау тақырыптықжоспарлауда (кейдекүнтізбелік депаталады) уақыттыбелгілеу курсты уақытылыоқып-үйренуді ғанаемес,соныменбірге оқып-үйренудің келешегінкөре біліп, таяу және алыс мақсаттарды, негізгі мәселелерді қайталау уақытын белгілеп,нәтиженіболжай білугемүмкіндікбереді. Бұлжерде қандай білім блоктарынбіріктіріп, қысқартыпөткізуге болатындығы (жеке тақырыптарға маңызы төмен ақпараттарды қысқартуарқылы қосымша сағат резервін ұстаудыңмаңызызор);қандай тақырыптар бойыншасынақ,семинар, саяхатұйымдастыруғаболатындығы айқындалады.Дегенмендетақырыптық жоспарлаудың негізгімақсаты- тақырып мазмұнынтеориялық тұрғыда ойелегінен өткізу(басты идеялар, маңыздыұғымдар, бұрынғытақырыптармен байланыс) Соныменбіргемемлекеттікстандартқа сүйеніпкүшті,орташа жәнеәлсіз дайындықтағыоқушыларигеретінбілімдағды деңгейін анықтаудыңдамаңызызор.

Күнтізбелік — тақырыптық жоспармынандайбағандарды қамтуымүмкін: бөлімнің ,тақырыптың атын; күнтізбелікмерзім;тақырыпқабөлінгенсағатсаны; сабақтыңатыжәнеретсаны; сыныптантысжұмыс;әдебиеттер.

Бұғанқарағандасабақжоспарыбарынша нақтыболады;сабақ тақырыбы ,типі , сағатсаны; негізгіұғымдар, идеяларжәнемәселелер; жекетұлғалар; байланыстүрлері;оқытуқұралдары, құжаттар .

Осылайшажоспарластыруды жаңаматериалдыигеруді іргетасыдепбағалауға болады. Оқубағдарламаларында,оқу уақытыныңнақтыбөлінуімұғалімнің жоспарындакөріністабуы тиіс. Оныңүстіне экономикажәнеқұқық негіздері курсының бағдарламалары мен мемлекеттікстандарттан мектепоқулығыныңөзіндікерекшеліктері болатындығыескертілуікерек. Түрлікемшіліктергежолбермеу үшінмұғалім экономикажәнеқұқық негіздеріненоқытудыжоспарластыруды мемлекеттік талаптарға жауапберетіндей етіпұйымдастыруы орынды.