ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ ЖӘНЕ ҚАРУДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ НЕГІЗДЕРІ МЕН ТӘРТІБІ

Режимді қамтамасыз етудің негізгі құралдарының бірі қауіпсіздік шараларын қолдану, яғни түзе мекемесі әімшілігі қызметкерлерінің күш, арнайы құралдыар мен қару қолдануы болып табылады. Қылмыстық атқару заңы қауіпсіздік шараларын жүргізуге байланысты 3 түрлі құралды келтіреді:

Күш қолдану, арнайы құралдар және қару қолдану. Заңда осы қауіпсіздік шараларының қолданылу негізі және түзеу мекемесі қызметкерлерінеқауіп туындағанда, олар қажетті қолдану және мәжб.үрлі қажеттоілік құқықтарын пайдалана алады:. Бірақ түзеу мекемесі әкімшілігі қызмкеткелереніңнегізгі жұмысыбас бостандығынан айыру орындарында режимнің сақталуын қамтамасыз ету болып табылады. Сондықтан, әкімшілік қызметкерлері күш, арнайы құрал және қаруды еке басы қауіпсіздігінқорғау үшінған емес, негізінен түзеу мекемелеріндегі режимнің бірқалыпты жұмыс істеуі, оның сақталуы үшін қоданылады.

Түзеу мекемелеріндегі айырықша жағдайлар режимі.

Соттар бас бостандығынан айыру жазасын, басқа жазаны тағайында жазаның мақсатына жебюейді деп есептегенде, ең қатал шара ретінде тағайындайды. Сондықтан, бас бостандығынан айыру орындарында сотталған адамдардың жаппай тәртіп бұзушылығы, өзара төбелесі, бойұсынбаушылығытәрізді құқық бұзушылықтры кездесіп отырады.

Түзеу мекемесі орналасқан жерде табиғи апаттар: өрт, су тасқыны, жер сілкінісі, өзге де түзеумекемесінің бірқалыпты қызметіне кедергі жасайтын уақиғалар, соғыс, үйаралық жанжал, жұқпалы аурурлар, ірі авариялар болуы мүмкін. Аталған жағдайлардың барлығы түзеу мекемесінің қызметіне бөгет жасайды немесе режимнің бірқалыпты сақталуына кедергі туғызады. Осындай оқиғалардың туындауына байланысты, ол жерлердегі түзеу колониялардында немесе бүкіл аудан аумағында төтенше жағдай жариялынуы мүмкін.

  1. Бас бостандығынан айыру мекемелерндегі режимді қамтамасыз етедегі қаруды қолданудың негіздермен тәртібі

Түзеумекемелеріндегі ерекше жағдайлар режимінің негізгі мақсаты- жазаны атұару тәртібін қамтамасыз ету болып табылады. Сотталған адамдардың терс мінез-құлқына немесе оларға тәуелсізсырт жағдайларға байланысты режимнің мұндай түрі тағайындалғанда, сотталғандардың жаза өтеуі және қылмыстық –атқару мекемелерінің қызметі сақталады.

Әдетте ерекше жағдайлар режимі- сотталғандардың жаппай тәртіпсіздік ұйымдасқан түрде бойұсынбаушылық, сондай –ақ сотталғандардың арасында өзара жанжал болуына байланысты түзеу колониясының ішкінегіздері бойынша тағайындалады. Ерекше жағдайлар режимінің енгізуге түзеумекемесіне тәуелді емес сырт жағдайлар да әсер етеді.

 Түзеу мекемелерінде ерекше жағдайлар режимінің жарыялау немесе сотталғандардың осы құқық және өзге де құқық салаларынан туындайтын кейбір құқықтарыншектеуге мәжбүр етеді. Ерекше жағдайдағы режимнің тағы бір көрінісі ол түзеу колониясында күшейтілген бақлау мен күзеттің орнатылуы болып табылады. Режимнің мұндай түрі қолданылған кезде сотталғандар жұмыс объектілеріне жберілмеуі мүмкін және күн тәртібі өзгертіліп өндірістік , коммуналдық –тұрмытық, мәдени ағартушылық, медициналық- санитарлық қызметтердің жұмысы шектеле алады.

Режимнің бұл түрі белгіленгенде, сотталғандардың ғана емес, кейбір заңды тұлғалармен азаматтардың да құқықтары мен заңды мүдделері шектелуі мүмкін. Мысалы: ерекше жағдайлар режиі- жұмы беруш мекеме, кәсіпорындарға жергілікті атқарушы органдарға тиімсз болып табылады. Сондай-ақ түзеу мекемесінде жұмыс істейтін өзге азаматтарда дәрігерлер, мұғалімдер жұмысқа жіберілуімүмкін. Ерекше жағдайлар режимі айырықша реттеуда, яғни түзеумекемесінде немесе оның төңірегіндегі жерлерде режимнің бұл түрін енгізуге себеп болған жағдай тоқтамағанда, қосымша 30 тәулікке ұзартыла алады.