Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары

Бейнелеу өнерініңадам баласыныңзаманнанзаманғарухани, эстетикалықбайлығыретінде ұласып кележатқанөнер саласы. Бейнелеу өнері жекеөнерсаласы емес, бірнеше өнерcаласының өмірге келуіне себепкер болған бейнелеу өнерінің атасы.

 Сурет тарихы бұл адамзат тарихы. Оның айналасындағы ортаны тануына сана сезімініңжетілуіне эстетикалық тәрбие алуына ұрпақтан-ұрпаққа асыл мұралар қалдыруға үлкен .Үлес қосқан өмірмен өзектес өнер. Сурет-бұл шежіре. Ондағы ғасырбүкіләлем тарихын жеткізген бірден-бір куәгер.Осы куәгер сурет арқылы мыңдаған жылдар жемісіндегітіршіліктіңтынысын әдет-ғұрпын, кәсібін,мәдениетін,мың құлпырған бояуын жан-жануар дүниесінің алуан тірлігін танып білеміз.Өнер тарихы сабағының мақсаты студенттергебейнелеу өнерінің тарихы және теориялық даму процесі жөнінде тереңірек білім алып көркем шығарманы талдауға және ол туралы өз пікірін сауатты жеткізе.үйрету.Өнер тарихы мен теориясы пәнінің негізгі міндеті бейнелеу өнерінің кеңістік пен уақытаралығындағы көркемдік ырғақта форма мен образдың көріну сипатын ашу.

 Кеңістік- біз үшін әлеуметтік рухани және мәдени орта. Уақыт тарихи кезең. Берілген пәннің міндеті заманның әлеуметтік руханиталап тілектерінентуындайтын мәселелерөнер шығармасы көркемдік образ және образды сомдаушы суреттер жөнінде көркем құбылыстар мен стиъдік бағыттар туралы мағлұматтар беріп осылардың ішкі бірлігімен үндестігіне өзара қатынасы мен табиғи байланысына деген теориялық танымды тереңдету болып табылыды. Теориялық мәселелерді талдау барысында мынадайпроблемаға көңіл бөле отырып міндеттер Батыс мәдениеті мен Шығыс өнерінің түрлері арасындағы пластикалық тіл айырмашылықтары әсіресе бейнелі өнер живописъ,графика,мүсінөнері,бейнесіз

 пластикалы кеңістік ажыратулы мен жіктеулі арасындағы сипаттық айырмашылықтарғамән беру және осы ерекшіліктерге жеке проблема ретінде қарастыра отырып салыстырмалы дәлелдеу жасау.Студенттерге мынадай талаптар қойылады. Теориялықматериалды жете меңгеру,білімді тәжірибемен ұштастыра білу. Еңбек мақаланы дұрыс пайдаланып конспектілей білу.Ұстаздық мамандықты жете меңгеру, кәсіптік даярлығын

 өрістетіп отыру.Бейнелеу өнері басқа оқу пәндеріне ұқсамайтын өзіндік атқаратын міндеті мен тәрбиелік мүмкіндігі зор.Оның басты мақсаты өмір шындығының қос қағымдық ерекше бір мезетін көркем бейнелеу арқылы мәңгілікке тоқтаудың қыр-сырын балаларға үйрету содан эстетикалық тәлім тәрбие беру.Бейнелеу өнерін оқыту айналадағы өмір шындығын көркем бейнелеу ерекшеліктерін танытуды оқушылардыңтабиғат сұлулығын халық өмірінің көріністерін жүйелі қабылдауын оның мүмкіндігіншеөзінің көркем бейнелеу жұмыстарында қолдана білу машықтарын қалыптастыруды

көздейді. Бұл пәннің мазмұны мен мақсаты мектептің жалпы оқу тәрбие жұмыстарының негізгі талаптарымен де ұштасып жатады.Сол себепті әрбір сабақты оқыту мен тәрбие процесінің тығыз бірлігі осы өнерді меңгертудегі негізгі болып табылады.Бейнелеу өнері сабақтарында оқушылардың практикалықбілімі мен көркемдікті түйсінуін Үйлесімді ұштастыра білуге,шындық пен өнердегі әсемдікті дәл сезіне білуін шығарманыңынтасына өнерге деген ықыласы мен қызығушылығына және материалдыңдүниетанымының қалыптасуына ықпал етеді.Айналадағы өмір шындығын көріністерін көркем бейнелеу әдістері мен тәсілдерін меңгеру белсенді шығармашылық жұмыс.

Оқушылардың көркем мәдениет құбылыстардыолардың қоғам өміріндегі мәні. Айналадағы шындық объектілерді мен құбылыстарды эстетикалық тұрғыдан қабылдай білуге баулу. Балалардың көру мен есту байқампаздыққабілетін бояу түстерінажыратабілу түстерін дағдыларын қалыптастыру. Бейнелеуөнері сабақтары оқушылардың практикалық білім мен көркемдікті түсінуін үйлесімді ұштастыра білген, өнердегі әсемдікті сезіне білген. шыңдалу биіктігіне көтерілді. Әсіресемүсін өнері көнегрек дәуірінде дамыды. Солардың бірі екіқанатты қызбаланыңбейнесі апалы-сіңліліолардымуза депатады. Өнермен ғылымды мәңгіжастықшақтыпашететін өнертуындысы болды. Жалпы бейнелеуөнері , суретші қауымыарасында үлкен дағдарысты әңгімелертуғызды. Суретшіеңбектеріенді жарамсызоның ішінде құны төмендейтін болар деген тәрізді оғанқарамайтіпті кейін түрлі-түстібейне шығаратын техникалық құралдар пайда болса бейнелеуөнері оныңішінде живописъ өнеріөзқұнын жойғанбүгінгікүннің мыңдағансуретшілерікөптеген өнер мектептері дәлелболаалады. Сәндік әсемдікөнері халықпенбірге туған өнерхалыққа су менауадайқажет,деп орыстыңұлыфилософы Достоевскии. Шынында адамзат өнерсіз

болмайды. Негізінде адам баласы жазу сызу ілімі болмаған дәуірде

суретөнерімен айналысқан . Бұғандәлелжер үңгірлеріндегітасқа қашап салынған ерте дәуірдіңсуретшілерінің туындылары.

 Бейнелеуөнері — басқаоқу пәндерінеұқсамайтынөзіндікатқаратынміндетіментарихы, тәрбиелікмүмкіндігізор пән.

 Оның бастымақсаты- өміршындығыныңқос қоғамдықерекшетәлімтәрбие беру. Беинелеу өнеріноқыту аиналадағы өмір шындығын көркембеинелеу ерекшеліктерін танытуды,оқушылардыңтабиғатсұлулығын ,халықөмірініңкөріністерін жүиеліқабылдауын оныңмүмкіндігінше өзінің көркембеинелеу жұмыстарында қолданабілуқалыптастыруды көздеиді. Бұлпәнніңмазмұны менмақсаты мектептіңжалпыоқутәрбиежұмыстарыныңнегізгіталаптарымен деұштасыпжатады. Сол себептіәрбірсабақтыоқыту ментәрбиепроцесініңтығыз бірлігіосыөнерді меңгертеудегі негізіболып табылады.

 Бейнелеу өнерсабақтарында оқушылардың практикалықбіліміменкөркемдікті түисіндік үилесімдіұштастыра білугешындықпенөнердегіәсемдіктідәлсезіне білуін, шығарманыңынтасына өнергедегенықыласыменқызушылығынажәнематериалдықдүние танымының қалыптасуынаықпал етеді.Аиналадағыөміршындығыкөріністерін көркем беинелеу әдістері ментәсілдерінмеңгерубелсендішығармашылықжұмыс.

Оқушылардыңкөркеммәдениетқұбылыстарды олардыңқоғамөміріндегімәні.

Аиналадағы шындық объектілерімен құбылыстары эстетикалық тұрғыдан қабылдаи білугебаулу.Балалардың көру менесту ,баиқампаздық қабілетінбояутүстерінажыратабілу дағдыларынқалыптастыру.

Оқушылардың шындық пенөнерге дегенбелсендіэстетикалықсезімталдыққабілеттерінтәрбелеуөнердегі икемділектеріндағдыларынеңбеккеоқуға паидалана білуге үирету.

Туған халқыныңсәндікқолданбалыөнер түрлерімен таныстыру.

Әрбірсабақтақазақдәстүрлерініңүлгісінпаидаланаотырыпәдептітазалыққасұлулыққатүсіне білугетәрбиелеу.

Бейнелеу өнері оқыту барысында қолданылатын педагогикалық әдістің бірі болып табылады.

Бейнелеу өнері пәнінің мүмкіндіг шексіз мұндай нақты бір шешім болуы мүмкін емес, әр оқушының белгілі затты немесе құбылысты қалай қабылдаса солай бейнелеуге тырысады.

 Сондықтан бір оқушының тапқан шешімі екінші оқушының жұмысына ұқсамайды. Осы жағдай кластағы барлық оқушының сабаққа толық ынтамен қатынасуын қамтамасыз етеді. өйткені талантсыз оқушы жоқ, ойын үстінде баланың творчествалық қабілет мүмкіндігі толық ашылады.

Бейнелеу өнерінен үй тапсырмасы берілмейтінін апталық сағат саны бір сағат қана екенін және творчествалық тапсырмалармен жаттығулардың аздығын ескерсек, ойын-тапсырмалардың бейнелеу өнерін оқытуда қаншалықтымаңызды екенін байқау қйын емес. Бейнелеу өнерін оқыту барысында ойын элементтеріаралас тапсырмалар беру оқушылардың сабаққа деген қызыушылығын арттырып , олардың сабақта творчествалықпен жұмыс стеуіне себебін тигізеді.

 Бейнелеу өнері сабақтары өзінің терең мазмұндылығымен оқушелардың сбаққа деген ынта-ықыласын қызығуын, творчествалық шабытын арттыратындай болу тиіс, деп көрсетілген.

Мектепте бейнелеу өнері туралы білім беруде оқушылардың кеңістік жөніндегі ұғымын дамытудың маңызы зор. Оқушылар заттың бейнесін дұрыс алғанымен , оның кеңістігі орналасуын дұрыс көрсете алмайды.

Бейнелеу өнерін оқыту программасында композиция теориясымен оның бейнелеу өнерінің барлық түрлері жанырларына қатысты заңдылықтарымен, бейнелеу әдістерімен таныстыру мәселесі де қамтылған.

Бейнелеу өнері программасында бірінші класста композиция бойынша жұмыс істегенде қағаз бетіне үйлесімді орналастыру, ал мүсіндеу және сәндік суретте тұтас бейнені сала білуге үйрету керек, екінші класста оқушылар композиция үшін обьектіні өздері таңдап , түрлі суреттер сала бастайды. Үшінші класта композициямен кеңістіктегі заттардың үйлесімділігін сақтаңдар басты көңіл бөлінеді. Сурет салу 4-6 кластарда суреттіңмәніне байланысты кеңістіктегі қалпын түс ерекшеліктерін нәрсенің үстіне түсіп тұрған жарықты үйлестірумен тығыз байланысты делінген.

Сәндік сурет салу бейнелеу өнері сабақтарының бір түрі. Оқушылардың бейнелеу жұмысы кезіндеолардың өрнекті формат бетіне орналастыруына, бояу кезінде қылқалам мен жұмыс істеу әдістеріне назар аударамыз.

Суретсалатынқағаздыпланшеткекеріпбіту үшін сызба( архитектура) кнопкасынқолданған жақсы, немесе желімдеугеде болады.Ол үшінқағазды шамалы сулап,планшетке қатты жабыстыра нық ұстап тұрып,шетін кнопкамен бекітіпне желімдеп,планшеттіңқырыныңартқыжағынабекіту керек. Сурет салуға кіріспесбұрын қағаз керілгенпланшетті жұмыс істеуге ыңғайлап, дайындап алғандұрыс.

Бейнелеу өнері алуан қырлы да алуан түрлі.Ондажұмыс істеудің методтары мен техникасытуралыпрактикалық мағлұматтарберместенбұрын оның түрлерімен және жанрларымен танысқанжөн. Сәулет өнері ,скулъптура , живописъ өнердіңбасты үш түрі болып есептелінеді. 19 ғ. Аяғына қарай өнердіңбір түріграфикадербес түрге айналды. Соңғыжиырмажылдықта өнердің дизайн сияқты түрі де айқынбейнесін тапты.Сәулет өнері

әрқашан да пластикалық өнердің ішінде ең бастысы болып келеді.

Ол дәуір идеясы мейліншекүшті өз заманыныңбейнелеу өнерлерініңмүсінмен сұңғаттыңстилъін анықтап отырды.мұның өзі әрі ұзақ жасайтын өнер. Египеттікпирамидалар немесеАмерикан үндістеріежелгіхрамдары санмың жылдаған тұрып

бізге дейін жетті.Сәулет өнерібұл адам қызметініңерекше түрімұнда техника мен өнер пайда менәсемдік бірге өрілген.

Бейнелеу өнерінің барлық түрлерінің ішінде біздің сезімізге әсер етуге мейлінше қабілетті өнер болып табылады. Дарындыархитекторлар жасаған әрбір құрылыста әрбір ғимаратта өзіндікбет-бейнебар оған ерекше көңіл күй берілген.Ленинградтағы қысқысарай ол парадтық салтанаттылық құлпырған сәнділік пен байлық әсерін туғызады. Үйдің композициясыменоның құрылысыныңлогикасымен бөліктеріменпропорцияларыменоның деталъдары мен әшекей сипатымен және суретіменанықталады. Мүсінөнері-бұл еш толқымастан бейнелеу өнерідепатауға болатын өнер.Олшынындаадамдарды ,хайуанаттарды ,түрлізаттарды бейнелейді. Оның архитектураменортақ қатты әрі ұзақ сақталатын материалдарданағаштан тастанметалъдан жасалады. Бюст, статуя немесе бейнелер тобын жасау үшінкөп уақыт және көп еңбек әсіресе скулъптуранытастан шапқан кезде тіпті жай дене күшінің өзі көп қажет.Оның есесіне ол,архитектурасияқты ұзақ сақталады. Сондықтан көптеген скулъптуралықтуындылар ғасырды емесмыңдаған жылдарды басып өтіпмысалғаежелгі Мысырдың патша әйелі Нефертитидің басы сияқтыкүнібүгінге дейінбіздердітолғандырыпкеледі.Скулъптураның әсерлік құралдарыграфикамен жәнеживописъпенсалыстырғанда өтешектеулі. Мүсінші композицияғақоршаған ортаны кіргізе алмайды, кеңістік тереңдігін бере алмайдыфигуралардыңөзіменолардыңформаларының жинақталуыменнемесе өңделуіменқимылыменматериалменфактурамен білдіруге тиіс.Скулъптурада материалды таңдау да ешқашан кездейсоқболмайды.Бұл образдың құрама сипаттамаларының бірі.

Суретші жұмысты ой елегінен өткізеотырыпоған арналғанбелгілі материалды да міндетті түрде есте ұстайды. Живописъ –бейнелеуөнерініңнеғұрлым бай әрі толысқан түрі онда бейнелеудіңсан алуанмол құралдарықолданылады. Суретшілер өнердің ұшы-қиырсызосы саласының көбіне өздерісүйген әуендер ментақырыптарды таңдапалады.Біреулерпортретті,екіншілер пейзажды үшіншілер тарихи , соғыс немесетұрмыстықкөріністердібейнелеугеқұштар.Бейнелеуөнерінің бұлай сапталуы жанрларға бөліну деп аталады.Жанр сөзі француздың түр немесе тек сөзіненшыққан.Живописъті мынадайЖанрларға бөлінеді. Натюрморт, пейзаж,портрет және тақырыптық картина. Натюрмортжанры өнердің дербес жанры ретінде Голландияда туды. Натюрморт бізге онда бейнеленгензаттарды пайдаланғанадамдардыңөмірін десуретшініңоларға

деген көзқарасынашып берді.«Пейзаж » бұл табиғатты бейнелеудербесжанрретіндеҚытайда Жапониядажәне басқа Шығыс елдерінде Еуропадан ерте қалыптасты. Еуропалық живописътеол алдымен Италиядапайда болды. Соданкейін Голландияда ерекше жоғары дамыды.Орысөнеріндепейзаждыңгүлденуі19ғ.Соңына туракелді. Пейзаж-қайсібіржерлердіжәйайнытпай бейнелейсалу емесонда суретшініңсезімдері мен ойларынберудің үлкен мүмкіндіктеріжатыр. Адам өміріменсалыстырып қарағандатабиғат өмірімәңгіліксияқты. Бұлт торлаған аспан теңізтолқындарыормандар ментауларжүздегенмыңдаған жылдарбұрын қандай болсасондайкүйіндеқалады. Бірақ осы бір өзгермейтінтабиғатты алуан дәуір суретшілерітүрліше керіптүрліше бейнеледі. Голландсуретшілерініңкартиналарындатеңіз үнемі дерлікромантикалық сарынсыз болып келеді. Олар табиғатсұлулығын іңкарлықпен қызықтауғабейім емес. Олар үшін теңізсауда мен жұмыс орнытіршілікарекеті іздестіретін кеңістік.

Біздің атақтыМаринисіміз Айвазовскийде теңіз-әрдайымдерлікүрейлі дүлей күш , мөлдірлеуқұпиясырлытұңғиық .Орасанзор толқындар қия жартастарға лап қояды. Адамдар, тіпті кемелердің өзіде-осынауқаһарлы, өлшеуміз қуаттыстихиядаөтекішкентай, дәрменсіздеқорғансыз . Оныңкартиналары әсемстихияға деген тәнтілікке,романтикалықсүйіспеншіліккебөленген.

Біртабиғимотивтіңөзісуретшініңқылқаламнанмүлде басқа толысуға,басқаша түске ие болаотырып , шебердіңталғамын, көз-қарастарын, көңіл күйінбереді.Оныңүстіне , «Мәңгілік» табиғаттіршілігінеуақытөтуіменбіргежаңаәуендеренеді, табиғатадамның әсеріменөзгеріпотырады. Теміржолдаравтомобилъ жолдары, жоғарыволъттіэлектржелілерініңсорайған діңгегтері мен сымдары, аспандаұшқанреактивтіксамолеттіңбудақтаған ізі – осының бәрі бүгінгікүннің көрінісі мұнықазіргізаманға суретші аңғармайтұраалмайды.

Пейзажжәненатюрморт-әлбетте, тақырыптыңкартинаныңқұрамдасбөліктеріболуымүмкін. Бұлжердеоларкөркемобраздыжасауғабелсенді қосалқыролъатқарады. Портрет-бұлжанрбасқаларданбұрынпайда болды. Үшмыңжылданастамуақыт бұрынжасалғанскулъптуралықЕгипетпортреттері ,екімың жылбұрынғымозайкалықРим жәек темпаралық фаюм портреттері белгілі. Адамдар әрдайым өзбейнесінкөргісікеледі. Олежелгі Египеттіктерге тіптіқайтысадамныңжаны портреткекөшедідепесептеді. Үлкеншебердіңшабытты қолмен жазылғанәрбірпортрет шынындыдарухтанғандайболады. Портреткетүсірілген бет-әлпетке ойқайғы-күйініш,қуаныш күрделікейде жәнеқиынбүкілөміржолыныңкөрінісіжатады. Портреттіңбіріншіжәнеқажеттісапасы –оныңтүпнұсқасымен ұқсастығы.Бірақбұлматематиктер айтатындай қажеттібірақжеткіліксізшарт. Адамныңсыртқыбелгілерініңарғыжағынан бізбейнелеушініңой-арманын қуаныш-күйінішін , ішкі жандүниесін тап басып, сезінугетиіспіз.Бізсуретшініңоған қатынасынсезінугетиіспіз.Текбұлардыңбәріғанабейнені портрететеді. Осығанғанабейнеленгенадамдартіпті бізгемүлдембейтанысболғанын өзіндебізгекөзсалуға ,ойшомуға және тебіренугемәжбүретеді. Портреттер өзінің сипаттыжағынан алуантүрліболады.

Бір портреттерадамдыдәріптеу, оның барыншаәсемдікпенсәндікте көру үшінжасалады. Бұл 18ғ. Орысөнерінде мейлінше кең тараған парадтыңпортреттері. Екінші портреттер адамдыәдептегі күнделіктікейіптекөрсетеді. Бұл интимдік , психологиялықпортреттер депаталады. Портреттік жанрдыңерекшетүрі топтықпортрет болыптабылады.Портрет бейнебір портреткартинасияқты болып, өзкомпозициясына портретеліп отырған адамнан басқа , пейзажды алуан тіпті әйгілі картинадағыдай алыспландағы басқаадамдардың бейнесіненгізу

 Живописътіүйрену ол түрлі әдістерді меңгеру яғни әсем сәнді бояу түстеріарқылы нағыз бейне түрін

көрсете білу. Оғанүйренуде еңбастыміндеттердіңбіріалдымендұрыс көре білу қасиетін түсте болады. Шөп жасыл,қарақ помидорқызыл.Осытүстер живописъ өнерінде денетүстердепаталады. Жұмыс барысындасуретші осы дене түстерін тазакүйінде пайдаланбайды. Бұндайқасиет суретшілерге үлкентәжірибеніңарқасында келеді. Дене түстері жарыққа байланысты жиі өзгеріске ұшырап отырады. Мысалы, қызылтүсті қызанды жасылшөптің үстінеорналастырсақ қызанның денетүсі әлде қайда өзгеріске ұшырайды.

 Ашық қызыл түсті бояуының түрітөмендейді.осындай өзгерістердіқұбылмалы денебояу түрлерідепатайды. Құбылмалы дене бояу түрлері дене бояу түріне қарағанда әлдеқайда күрделі болып келеді.Табиғиортаның өзгеруінебайланысты жарық, сәуле құбылмалы дене бояу түрлері де өзгеріске ұшырап отырады. Бұндай жағдайдытабиғат көрінісін бейнелеп жатқан суретшілердің жұмыстарынанжиі байқаймыз.егерде табиғаттың белгілі бір көрінісін суретші екімезгілде таңертең түсте жазатынболсаондажазылған екі картинадағы көріністерекітүрліболады,алғашқыкартинада суық бояулартүрі басымсоңғы картинада жылыбояулартүрі көпболады. Сол себептен де осыөзгеріскеорайсуретшілертабиғикөріністі бірмезгілдебейнелеуге

тырысады.

О:Таңсықбаевтіңкартиналарында таңертеңгісәтттер көп бейнеленген әсіресе күн шықпайтұрғандағымезгілдер

суретші күніне жарты сағаттан жұмыс істептұрғаняғнитаңғы бестеннұсқаарқылыжұмысжүргізіп отырған

 Суретші еңалдымен дене бояуларын не себептен өзгеріске

ұшырап жатқандығын түсінуі тиіс. Табиғи орта жарықкүші

ауарайы осы мәселелерді толық меңгергеннен кейін жазыларкартина эстетикалық жағынан әсем болады.Шынында да көп нәрсе әсіреседенелер мен денелер мен орта қайткенкүнде детабиғинемесе физикалық химиялық байланыстарда болып отырады. Себебі күннің түсуі әсерінен

Жарқын жатқан бояутүстері бір-біріне әсеретсе яғни бірбояу

түріекінші бояу түрін өзінежатады. Біржылдыңішіндетөрт мезгіл белгілі өздерінесай бояу түстері бар. ҚысмезгіліҮлпе аққардың түсіне сай табиғат көрінісіне ақ бояуғабөленсе жаз мезгілі жасылжапырақтарға шалғындарға көмілген жаймашуақ жасы-көк бояутүсіне енгендігін байқаймыз немесекүзде сарыалтынға қапталған күзмезгілін ескеаламыз.

Міне осыған байланысты суретшілердің қызметінде көпкездесетін

 Біртерминнің түрі олколорит.колоритті меңгермеген суретші

өз маманының беделді азаматы бола алмайды.Колорит-дегеніміз бірнеше бояу түсі. Колориттіажыратабілу өтесиреккездесетін

қабілет. Орыс сурешілеріарасында бұлжағынан Суриковайрықшакөзге түскен. Суреткерөмір шындығының ақиқаттығынаәсемдікарқылы береді десекде адамды жан-жақтыжарасымдыдамытып жетілдіру мұраты алдыменен ақылдыорындалмақ.

 Балалардың түс туралы түсінігін қалыптастырудағы мұғалімніңнегізгі міндеті оларды табиғат әлеміндегі әр алуан түстерді көре білуге дағдыландыру. Бұл нұсқаға көптеген түс дақтарын байқау, оларды қолда бар бояу арқылы қағаз бетіне түсіру деген сөз.

 Түсті игерудегі алғашқы қадам қылқаламды дұрычс ұстап , оған бояуды жұқтыра білуден басталады . Екіншісі- түрлі түс қопасын жасайтын түр тапқышты ( палитра ) қолдана білуді меңгерңу .

 Живопистегі түстер көбінісе қылқаламға жұқтырылған бояу қоспасына да байланысты болады. Бояу құрамындасу неғұрлым көп болса , жағылған бояу соғұрлым мөлдіреп түседі. Бұл тек бір қабат жағылған бояуға тән. Егер түс дақтары көп араласып кетсе , онда бояу түсі куүңгірт тартып , жойыла бастайды. Сол себепті акварел живописін бір қабатты бояу қоспасымен салған орынды. Бұл тұста қолданылған қағаздың бояу астынан көрінуінің де маңызы бар. Сондықтан бояу мен қағазды дұрыс таңдап , олардың өзіндік ерекшеліктерін акварельжұмыстарында ұтымды қолдана білген жөн.

Бояуды пайдаланғанда беткі қабаты қылқаламғажеңіл жұғу үшіноны алдын ала сулап қояды.

Бояу кішігірім дақ түрінде өзара байланыстыра жағу керек , бірақ бір бояу дағының үстіне екінші бояу дағының ағып кетуіне жол бермеген жөн.

Әлемдегі түс байлығын игеруге апаратын бағыт , әр түрлі түс дақтарының ұлғайған диапазондары арқылы өтетін жолдарда жатыр.