Шаруашылық серіктестік ретінде заңды тұлға болып табылатын, құрылтайшыларының (қатысушыларының) салымдарына бөлінген жарғылық капиталы бар, өз қызметінің негізгі мақсаты ретінде пайда алу болып табылатын коммерциялық ұйымдар табылады.
Шаруашылық серіктестіктер Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 58-бабына және аталған Жарлыққа сәйкес толық серіктестік, сенім коммандиттік серіктестік, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, қосымша жауапкершілікті серіктестік, жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілікті серіктестік түрінде құрылуы мүмкін, бір тұлғамен құрылуы немесе ол серіктестіктің жарғылық капиталының барлық үлесін сатып алған жағдайда бір адамнан түруы мүмкін (ҚР ЖШС туралы Заңның 1-бабының 2-тармағы, 2-бабының 1-тармағы., Шаруашылық серіктестіктер туралы Жарлықтың 3-бабының 5-тармағы. Бірақ бұл жағдайда да мүліктің иесі жалғыз қатысушы емес, серіктестіктің өзі болады.
Шаруашылық серіктестік, заңдық актілермен қарастырылған жағдайлардан басқа кезде, басқа шаруашылық серіктестіктердің құрылтайшысы болуы мүмкін. Мысалы, Қазақстан Республикасының «ЖШС туралы» Заңының 10-бабы, «жауапкершілігі шектеулі серіктестік жалғыз қатысушысы ретінде бір тұлғадан тұратын басқа шаруашылық серіктестікке ие бола алмайды» деп белгіледі.
Шетелдік мемлекеттер, халықаралық ұйымдар, шетелдік заңды тұлғалар мен азаматтар, сонымен бірге азаматтығы жоқ тұлғалар, егер заңдық актілермен басқаша белгіленбеген болса, жалпы негіздер бойынша аталған Жарлыққа сәйкес құрылатын шаруашылық серіктестіктерге қатысады.
- Егер ол жұбайлардың ортақ меншік қүқығына тиесілі болса, ЖҚШ мүлкіне олардың кез келгені иелік ете алады. Ортақ меншікке ата-аналар мен балалардың құқықтары туындаған жағдайда олардың иелену құқықтары азаматтық заңмен, Қазақстан Республикасының Неке және отбасы туралы Заңымен және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарымен анықталады.
Мысалы, Қазақстан Рсспубликасының «Неке және отбасы туралы» Заңына сәйкес жеке қосалқы шаруашылықты жүргізетін ерлі зайыптылардың некеде тұрған уақыттағы тапқан мүліктері оларға ортақ болып табылады.
Ерлі-зайыптылардың некеде тұрған уақыттағы тапқан мүліктерінс (жүбайлардың ортақ мүлкінс) әрбір жүбайдың сцбектен, кәсіпкерлік қызметтен жоне ақыл-ой қызметінің нәтижелерінен тапқан табыстары, жұбайлардың ортақ мүлкінің жәнс әрбір жұбайдың жеке мүлкінің табыстары, олардың алған зейнетақылары, жәрдемакылары, сонымен бірге басқа да арнаулы мақсатқа бағытталмаған ақша-төлемдері (материалдық комектің сомалары, еңбекке қабілеттігін жоғалтуға байланысты, денсаулығына зақым кслудің не басқадай жарақат алуының нәтижесіндегі зиянының орнын толтыруға төленгсн сомалар және басқалары) жатады. Сондай-ақ ерлі зайыптылардың ортақ табыстарының есебінен сатып алынған жылжымалы жөне жылжымайтын мүліктер, бағалы кағаздар, несиелік мекемелерге немесе басқа коммерциялық ұйымдарға енгізген үлестері, салымдары, капиталдағы үлестері және ерлі-зайыптылардың некеде түрған уақыттағы тапқан мүліктері, оның кімніц атына сатып алыпғапьша не ерлі зайыптылардың қайсы ақша каражатын ендіргеніне қарамастан олардың ортақ мүлкі болып табылады.
Ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкікке құқығы, некеде түрған кезеңіне үй шаруашылығын жүргізуді, балаларды бағып-күтуді жүзеге асырған айналысқан немесе басқа да дөлелді себептермен жеке кірісі болмаған жүбайға да тиссілі (32-бап).
Ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкін иелену, пайдалану және оғап билік ету срлі зайыптылардың өзара келісімі арқылы жүргізіледі.
Ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкіне билік ету жонінде бірі мәміле жасаған кезінде басқа жұбайының келісім беруі үйғарылады.
Ерлі-зайыптылардың біреуі ерлі-зайыптылардың ортак мүлкіне билік ету жөніде жасасқан мәмілесін сот басқа жүбайдың келісімі болмауын дәлел етіп, тек оның талап етумен ғана және басқа тараптың мәміле жөнінде білгендігі немесе осы мәмілені жасасуға басқа жүбайдың күні бүрын білуі тиіс екендігі дәлелденген жағдайларда ғана жарамсыз деп тануы мүмкін.
Ерлі-зайыптылардың бірі жылжымайтын мүлік иелік ету бойын-ша мәмілепі және нотариалды куәландыруды жонс (немесе) заңмен белгіленген тәртіптс тіркеуді талап ететін мемілені жасауы үшін басқа жүбайының нотариалды куәландырылған келісімін алуы керек.
Көрсетілген мәмілені жасасуға потариаты куәландырғаи келісімі алыибаған жүбай, осы мәміленің жасалғапдығы туралы озі білген нсмесе білуге тиіс болған күннеп бастап бір жыл ішінде мәмілені сот тортібімен жарамсыз дсп танылуын талап етуге күқылы (33-бап).
Ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкін болу және осы мүліктегі үлестсрді анықтаудың кезіндс ерлі-зайыптылардың әрқайсыпың үлесі, егер олардың арасындағы келісімшарт бойынша басқаша карастырылмағаи болса, тец болып саналады.
Сот, кәмелетке толмаған балалардың мүдделерін негізге ала отырып және (немесе), егер басқа жүбайы дәлелді себепсіз табыс таппаған болса немссс жүбайлардың ортақ мүлкін отбасының мүдделеріне нүқсан келтіре отырып шығындаса, жүбайлардың бірінің мүдделерін ескере отырып, жүбайлардың ортақ мүлкіидегі бастапқы үлестер теңдігінен бас тартуға қүқылы.
Ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкін бөлу кезіндегі жұбайлардың ортақ қарыздары олардың арасында оларға тиесілі берілген үлестеріне үйлесімді түрде сәйкес бөлінеді (37-бап).