Біз Р мен С алмастыруларын қарап үйрендік. Р жұптық бұзылысы К+мезондардың 2мен 3 -ге (шашырау) ажырағанда күзетілген еді. Р жұптық бірер физикалық шаманың координаталар өстері айнаға қаратқандағы өзгерісін білдіреді
,,
Егер бірер аймақ Р инварианттық десек бұл реал аймақ және айнадан оның бейнесі бірдей ықтималдықпен жүзеге ауысуын білдіреді. Бірақ 60 Со кобальт ядросы-ыдырау мысалында Р инварианттылықтың бұзылуын көріп шықтық. Ал С түрлендіру болса бөлшекті антибөлшекке дейін түрлендіреді. Синварианттық бірер процес және ондағы барлық бөлшектерді антибөлшектер дейді. Түрлендірумен процес бірдей ықтималдықпен жүргізуін білдіреді. Бірақ нейтраль камезондар мысалында күшсіз өзара әсерлерінде Р және РС комбинацияланған инварианттықтың бұзылуын көріп шықтық. Дискрет түрлендірудің және бір түрі бұл Т-түрлендірулер.
Т-түрлендірулерде уақыт өсі -ға түрлендірулер. Бұл түрлендіруге инварианттық бірер процестің және оған болған кері процестің ықтималдықтары бір-біріне теңдігін білдіреді. өткен параграфта-дің-кеыдырау процесі СР комбинацияланған инварианттықтың бұзылуын білдіреді.Сонымен бірге бұл процес Т-инварианттықтың да бұзылуын білдіреді. Себебі негізінен 3
күйгеыдырайды және өз ықтималдығымен 2
күйге де ыдырайды. Егер енді кері процесті қарасақ яғни
бұл күйде -мезон күйінің толық жасау уақытын белгілей алмайды.
3
2
Яғни Т-инварианттылық бұзылады және операторлары белгілі қозғалысты көрсеткен сияқты операторы да t оргумент орнына –t қояды . яғни система бастапқы және соңғы күйлерін өзара алмастырылады. Сонымен бөлшектеримпульстер және спинпроекциялары да өз таңбаларын өзгертеді. Кестеде олардың қалай өзгеруінің өрнектері көрсетілген
| Шама | Операция | |
| Координаталар | ||
| Уақыт | ||
| Масса | ||
| Импульс | ||
| Импульс моменті | ||
| Күш | ||
| Энергия | ||
| Заряд | ||
| Электр өрісі | ||
| Магнит өрісі | ||
бұл кестені толтыруда мына өрнектер пайдаланылады.
Шредингер теңдеуінді t уақыт бойынша бірінші тәртіпті туынды қатынасады және Т-түрлендіру үшін оның таңбасы өзгереді. –t сол үшін бұл теңдеудің коваренттілігін сақтау үшін толқын функциясының уақыт оргументінің таңбасын өзгертумен бірге толқын функциясының өзі де комплекс қоспасымен алмастырылады.
Соның үшін бұл -операторына физикалық шаманы сәйкес қойып болмайды. Себебі уақыттың жұптық ұғ,ымы жоқ. Бұдан Т-варианттық қандайда бір сақталу заңдарына алып келмейді. Мұндай болсада тура және кері бағытты жүзеге келуші процестер ықтималдықтары арасындағы белгілі қатынасқа алып келеді. Сонымен микро әлемдегібарлық процестер уақыт бойынша қайталанушы болады.
- СРТ-теорема.
Бұл теореманы мынадай түрлендіру мүмкін . Егер бірер бір процеске бір мезетте СР және Т операторлары қолдасақ пайда болатын процес бастапқы процеспен бірдей ықтималдықта жүзеге келеді. Мұндай ерекше СР және Т түрленулерде Инварианттылық бұзылу мүмкін. Бірақ бір инварианттықтың бұзылуыбасқасының бұзылуы есебінен конденсацияланады. Бірақ 3 түрленуден кейін симметрия қайта тіктеледі. Қазіргі күнге дейін СРТ инварианттықтың бұзылған процесі күзетілген емес. Мұндай бекітім 1951-1955 жылы Г. Людерс және В. Поули дәлелдеген СРТ теоремасының мазмұны болып табылады.