Стиль – гректің жазу құралы деген сөзінен шыққан термин. Ертедегі римдіктер бір ұшы сүйір,бір ұшы қалақша кішкене таяқшаны тақтаға сөз жазу үшін қолданып он стиль деп. атаған. Стиль тіл ғылымына лингвистикаға сөйенеді.,яғни тілі қолдану сипатына қарай стиль туып, қалыптасады. Стиль тіл біліміне қатысты бола отырып,өз Алдана мақсат – міндеті бар пән ретінде қарастырылады.
Тілі көркемдегіш,бейнелегіш,мәнерлі,әсерлі мән беретін құралдарын стилистика дейміз. Стиль – көркемдеп сөйлеудің,ойды айтудың мақсатына қарай әсерлі,мәнерлі жеткізудің тілдік амал тәсілдердің жиынтығы.Тілдік дыбыстардың,грамматикалық тұлғалардың,сөздердің,сөз тіркестерінің,сөйлемдердің қалыптасқан жүйесі. Стиль – творчестволық ерекшелікті білдіреді.
Әдетте сөйлеу тілінің стилі болады,және жаба тілінің стилі болады. Тись түрлері : 1. Әдеби стильү 2. Ғылыми стиль. 3. Публицистикалық стиль. 4. Ресми стиль болып бөлінеді.
Стиль туралы ғалымдар әр кезде пікірлер айтқан.Мысалы : Бюффон : „Стиль дегеніміз — адам”,дейді. Ал еретедегі ойшыл Платон болса: „Мінез қандай болс а стильде сондай” , деген.
Стиль бір ден қалыптаспаспайды. Он бастауы,даму,қалыптасуы сияқты кезеңдері болуы заңды.Стиль көбіне жазушы, журналистерде айқын көрінеді. Көркем шығарма мен публицистикадағы стильдің өзіндік айырмашылығы бар.
Публицистикалық стильге баспасөздің, радио телевидениенің,яғни бұқаралық апарат құралдарының тілдерін жатқызуға болады.Бірақ бұлардың өзінде стиль әрқайсысына тән белгілермен,сипатымен ерекшеленіп қолданылады.
Сон дай – ақ ұлттың тілінің өзіндік стиль өрнектері жүйеленеді.Ал алкен масштабта әдеби ағымдар мен әдістерде де стиль қалыптасады.Сонымен бірге әр жеке творчетво иесінің басқаға ұқсамайтын жеке стилі кездесуі мүмкін. Олардың өздерінің дара қолтаңбасы болады.
Қазақ тілінің қазіргі стильдік тармақтары ауызәдебиетінен басталып,әсіресе, ХІХ ғасырда қазақ баспасөзінің пайда болуына байланысты жаба түрдегі стиль дер,қоғамдық әртүрлі салалар бойынша дами бастады. Сол кезде қазақ тілінде мерзімді баспасөздің шығуы публицистикалық стильді өмірге әкелді.
Публицистиканыңстильін оның жанрларынан да көруге болады. Демен әр жанрдың өзіндік стилі бар. Мәселен почерк пен фельетонның стилі бірдей емес. Онда қолданатын сөздерде сөйлемдер де өзінше.Фельетонда сатиралық уытты сөздер мен тіл қолданылса,очеркте жағымды,ұнамды жайларға байланысты көркемсөз бен тіл қолданалыды.
Радиохабарлар стилінде сөйлеу тіліне сай екшелген,сұрыпталған ауезді,әуенді,сазды,интонациялы,мәнерлі,айшықты фразалар,сөз тіркестері пайдаланады.
Сонымен бірге фразалардың ұзын – қысқалығын байқап,сөздердің ре тімен құрастырылуы қажет.Лексиканы дұрыс пайдалану мен дұрыс бейнелеуге назар аударған жөн.Әрбір аудторияға тернинні түсінікті Турін ескеру мен фразалардың түсінуге қолайлылығы мен айтуға қолайлылығынескеру – стильді радиоға бейімдейді. Цифрларды түсіндіре білу қажет.
Радиостильге қатысы бар,көңіл күйге әсер ететін факторларқатарында айтылар сөздің көңіл – күйге әсер ететін бояуларын ,лиризді байқау керек. Сон дай – ақ,ауызша және жазбаша сөздің арақатнасын аңғару жөн. Сөз нешінші жата айтылмақ ? Монолог немесе диолог түріндегі сөздер ме ? Бұлардыфң да стильге әсер ететінін ұмытпау лазым.
Радиодағы стильдің өзіндік ерекшелігін айқындайтын тағы бір сипаттарға мыналарды жатқызуға болады; хабардың түрлері қалай берілуі тиіс?
Айталық, он жүргізілу бағыты қандай ? Мысалы үгіттік мақсатта ма,түсіндірушілік мақсатта ма, баяндау мақсатында ма,нұсқау мақсатында ма,хабарлау мақсатында ма? Бұлардың да бір – біріне ұқсамайтын ішкі стиль айырмашылықтары бар.Көркем радиохабарлар мен жаңалықтар немесе соңғы хабарлар,сон дай ақ саяси хабарлар стилі де бірдей болмайды.Мұны радиожурналистер жіті ажырата білуі тиіс.