Сөйлейтін сөз ради ода негізгі қызмет атқарады. Ал „радио тілі” одан көрі кеңірек.Себебі, радио тілінің өз заңдылықтары болады. Он бәрі тәжірибеден,радио саласы бойынша қалыптасудан туады.Демек,радио тілін қарапайым тіл де түсінбеу керек, он өз Алдана ғылыми тіл де негізделген көптеген ерекшеліктері,сипати бар. Ол бір ғана ұғымға сыймайды. Сондықтан радио тілін Жан – жақты және жинақтап,кең ауқымда анықтау қажет. Сөз Бен тілі айырмашылығын білу керек. Тіл – сөзге қарағанда кең ұғым. Радио тілінің белгілі бір мақсаты,міндеті,жауапкершілігі болады.Қоғам мен адам алдында көтерер жү гі мен атқарар қызметі зор. Радиодағы сөйлеу,әңгімелесу тіл ден жаралып жатады.Ал жайшылықта айтыла салған сөз радио тілі дәрежесіне күтерілмеуі мүмкін.Ол үшін сөздің мән – маңызы болуы керек.
Ауызша сөздердің кәдімгі күнделкті нормасын сол өзгермеген құалпында ради ода қолдана беру жарамсыз.Яғни ауызша сөзді радиохабарларға үлгі ретінде қабылдап,көшірме жасаудың қажеті жоқ. Себебі,радио тілінің нормасын бұзады.
Қазіргі әдеби тіл дерде ауызша сөздер мен кітап сөздерінің жақындасуы байқалады. Мұның өзі радио тілінің күрделеніп келе жатқанын көрсетеді.
Әрине, радио өзіне қажетті мүмкіндіктерді жақсы пайдалану үшінауызша сөзді,он айтылу, дыбысталу жүйесін қолданатыны Белгілі.
Осыдан келіп ауызша сөзді радио сөзге айналдыра білу де өнер.Ол үшін фанетиканың,марфологияның,лексиканың,синтаксистің де қазақ тіліндгіз аңдылықтарынан хабар дар болуы керек.Сонда ғана радиода хабарлар дайындауда табысқа жетуге болады.
Сонымен радио сөзінің нормасын жасайтын лингвистикалық база – ауызша сөздің стилистикасы болып табылады. Бұған қоса аймар нәрсе,белгілі бір нормадағы ауызша сөз – радиосөздің негіді болып табылады. Ал осы радиосөздің жалпы жиынтығы : нормалалы,стилистикасы,заңдылықтары,жүйесі,қалыптасыу мен даму,т.б. көптеген компаненттері радио тілін құрайды.
Бұдан келіп шығаты қорытынды не ?
Демен, ради ода хабарларды оқып берудің қажеті жоқ. Тек ғана әдістемелік бюллетеньдерді немесе газеттің ресми информациясын ғана оқыған дұрыс. Ал басқа радиолекция,радиобаяндамаларды оқымау керек, аузша айтып беру керек.Бұл ретте көркем материалдарды да оқудың арнайы тәсілдерін таппаса, ойдағыдай болып шықпайды. Радиохабарларда қолданылатын сөз жазбаша сөз емес (мысалы, кітаптағы секілді),негізінен ауызша сөз екенін естен шығармау керек.Мұны айтқанда мынаған назар аударған жөн. Жазбаша сөз – ауызша хабарламаның үлгісі бола алмайды. Ауызша сөздің өз орны бар.Жазбаша сөздің де орны ерекше. Әр қасысы өзіне тән жағдайда ғана қолданылғаны орынды.
Ради ода ауызша сөздің әсері мол.Әсіресе,шеберлікпен сөйленген сөздер тыңдарманға әсер етпей қоймайды. Шешендік стильдің қажеттігі де осында Ал радиодағы сөз тыңдаушыға әсер етсе, онда сол хабарладың да жақсы дайындалғанын көқрсетеді. Хабар дайындағанда әр түрлі сала бойынша : өндіріс жұмысшысына немесе аул шаруашылық мамандарына арналуы мүмкін.Сондай –ақ дәрігер,мұғалім,өнер адамына арналуы мүмкін. Ал жас ерекшелігіне сай : зейнеткер,қызметкер,студент,мектеб оқушысы,балалар бақшасына арап дегендей… Осындай топтарға тіл,стиль ерекшелігін қолданып,хабарлар дайындау керек.