ХІХ ғасырдағы сыншыл реализм

1.Бальзак (Balzac) Онре де (20.05.1799 Тур – 18.08.1850 Париж )

Тур қаласында Оноредо Бальзак Стендальдан 16 жас кіші еді. Ата – анасының еркімен

1819 жылы Парижде құқық мек тебін бітіріп, әрі Сорбоннада өз қалау ымен әдебиет курсын тыңдап, жазушы болуға бекінді. Оноредо Бальзак – жазушының классикалық типі. Алған қарыздарын төлеу керек екендігін естен шығармай, әрә шығармашылық ырғақтан адасып қалуданда қорықпастан ол тәулігіне 18 сағаттай еңбек етті, қаражұмыскердей тер төге, әрі жылдам жұмыс істеді. Өзін кофемен сергіте отырып, ол кіні- тнімен жаза берді. Ол ең алдымен бір бүтін дүние саналатын 90 – томдық «Адамдар әжуасының» авторы.

Оноредо Бальзак тың өзіде бұл туралы білетін еді және өзі ол туралы айтатын – ды. «Адамдар әжуасының» авторымен соның заманымен өмір шындығы арасында дау дамайды көлеңкелейтін әдебиеттанушылық еңбектер жетерлік еді. Шетелдік кейбір бальзактанушылардыңОноредо Бальзак өміріндегі көп кездесетін күйкі жайлармен анкдодтарға баса ден қоюын осылармен түсіндіруге болады.

  1. Оноредо Бальзак ХІХ ғ/ы Француз өте ірі есім. Реалистік романның алыбы. Бірақ оны танудың одүниеден өткеннен кейін біраз жылдардан соң ғана басталды.

Алғашқы шығармаларын Оноредо Бальзак әртүрлі бүркешік аттармен бастырады.

Оноредо Бальзак «Адам комедиясының» алғысөзінде эпопеяның құрылысын мазмұндаумен қатар, оны негіздей де білді:

1- ші бөлім – құлықтар этюдтар немесе адамгершілік этюдтары;

2- ші бөлім философиялық этюдтар

3-ші бөлім аналитикалық талдау этюдтарынан құралды.

  1. Оноредо Бальзак әлемі жасанды бірақ оқырмандар оған сөзссіз сенуге дайын Басты шарт, олар кейбір жекелеген шығармаларда ғана емес, бұл дүниені толықтай бір бүтін ретінде қамтығанда ғана тұтас «Адамдар әжуасының» оқырмандары бола алады. Себебі мұндағы тұтастық (бүтіндік) — реализмнің ғажап ерекшеліктері.

француз жазушысы. Париж заң мектебін бітірген (1819) әрі Сорбоннада әдебиет жөнінде лекция тыңдаған Алғашқы жарық көрген шығармасы «Кромвель» трагедиясы (1920) батырдың есімі «Шуандир» (1829) атты тарихи романмен белгілі болды. Бальзактың тоқсан шығармасы енген «Адам комедиясы» адамгершілік этюдтері, филос, аналит этюдтер болып үш топқа бөлінеді. «Адам комедиясы» француз қоғамын шынайы бейнелеген көркем ірі туындылар жинағы 1 адамгершілік этюдтер тобының негізгі шығармалары. -«Гобсен» (1830) «Отыздағы әйел» (1831) «Горио атай» (1934-1935) «Евгения Грилде»(1833) «Беатриса» «1839) «Кәрі қыз» (1836) «Бойдақтың өмірі» (1841) т.б. 2)Филос Этюдер тобының негізгі шығармалары «Жендет» (1830) «Шегірен былғары» (1830-1831) «Көп жасаудың құпиясы» (1930) «Қызыл қонақ үй» (1931) «Серафита» (1839) т. б. 3)Аналют этюдер тобының негізгі шығармалары неке физологиясы (1829) «Адам комедиясында» тұтас тарихи дәуірдің өте кең суреті жаңғырды. Бальзак шығармалары Х1Х-ғасырдағы Батыс Еуропа әдебиетінің шыңы болды. Оның суреткер ретінде қолданған көркемдік әдіс жиынтығы формада (гуманизм ағартушылық идеясы готикалық роман, романтикалық мектеп т. б. Көрініс берді Бальзак шығармаларын Ф. Жиро, В.Гюго, Ж.Санд. М.Әуезов шығармаларын жоғары бағалаған. «Шегірен былғары» романы «Горио атай» повесі (1984, 1985,1987) пьесалары қазақ тілінде аударылған.