18 ғасырдағы неміс әдебиеті

  1. 28 тамыз 1749 ж. Франкфурт на Майнеде туылды. Оның нағашы атасы қаладағы беделділердің бірі еді. Болашақ ақынның атасы, әкесі заң ғылым докторы болды. Гетенің жастығы өзінің туған қаласында Бұғылы беткейде өтті. Оның әкесі Иоганнды қатты қадағалап, жалдамалы мұғалімдер ұстады. Олардың үйінде тәртіп пен тыныштық мықты орнағанеді. Осындай жағдайда бала Гете тәрбиеленген еді. 16 жасында Леймуигке лекция тыңдауға барды. Универстетте шынайы ықыласпен оқуға беріле қойған жоқ. Көңілді, кейінді көп ойланбайтын бала Иоганн шынында да университетегі ғылым мәселесіне онша икеміде жоқ еді. Гердер Гетенің портретін: «Өте сүйікті, талантты жас азамат Гете , жеңілтекте еді» деп суреттеді.

Гете жазумен ерте шұғылдана бастады. Лейпцигте жазылған өлеңдері сол кездегі дәстүрлі, сәнді поэзия үлгісінде жазылды. Махаббат жайы жеңіл, күлкілі жағдайда суреттеледі. Ол адамда, ақын болып та қалыптаспай тұрған кездің өзінде өлеңдері шаттыққа, көңілді әзілдерде толатын.

2.1769 ж. Гете ауырып, университеттен кетуге мәжбүр болды. Бір жылға жуық төсек тартып жатып, Библияны оқып шықты. Оның ойында уақыт өте келе жаңа пікірлер келе бастайды.

Бірақ мұның бәрі уақытша жер тұғын. 1770ж. Страсбург қаласына сауығып барды. Енді оның өлеңдерінде терең сезім, терең ой пайда болды. Мецкер деген біреу «Гете студент кезінде Кукус тұрғыны баяндама жасады. Иусус дінді кешіп, көп көрген данышпандар мен данатайлардің тауып алған әшейін есімі деп қайта-қайта нақтылап айтты»-деп келтіреді. Гете Синпозаның философиясын оқып, соның жолын қууға кіріседі. Ол ақынның дүние танымына үлкен әсерін тигізді. Гете өзінің «Поэзия және шындық» автобиар еңбегінде: «Синпозаның этикасы мен үшін үлкен әлемді ашып береді», -дейді.

Гете әрбір гүлді жұлған сайын, ғажайып жағдайларға тап болуы аңсады. Үлкен мәселелермен қолы босамай, сьудент кезінде-ақ түрлі діндер мен олардың шығу тарихын оқып, зерттеп жүрді. Ганье деген жазушының «Мұхаммедтің өмірі» кітабын оқып шығып, сол туралы жазуға отырады. Бірақ бізге Мұхаммед туралы жазылған дырамасын лекция қалдырды. Жеке жеке шумақтар ғана дайндалып, солар бізге жетті Гетте Мұхаммедті философ деп көрсетіп, Спинозаның ойтолғағы драма бойында байқалып тұрады. Ал, «Ганимед» деген өлеңінде (1774ж.) әдемі жас бала Зевс ұрлап кеткен Ганимед туралы аңызды жырлайды. Адамның, құдай-табиғатпен құймасы туралы. Солардан пайда болғандығын айтады.