Сыртқы электрон қабаты : (п –1) dsns2 қосылыстардағы т.д. +2 ден +7 ге дейін. Марганец 0,09 % пиролюзит – MnO2. Ашық күлгін қатты морт металл. Tбалқу = 1245 0C
Химиялық қасиеттері:
Әжептеуір актив
Mn + H2SO4 = MnSO4 + H2
3Mn + 8HNO3 (сұйық)= 3Mn(NO3)2 + 2NO + 4H2O
концетрленген күкірт және азот қышқылдығында пассивтелгені үшін ерімейді.
Оксидтері MnO , Mn2O3, MnO2, Mn2O7, MnO Mn(OH)2, Mn2O3 Mn(OH)3 негізгі характерге ие. Mn(OH)2 + 2HCl = Mn Cl2 + 2H2O
MnCl2 MnSO4 Mn(NO3)2 — суда жақсы ериді. Сулы ерітінділері ашық қызғылт түске боялған болады. [Mn(H2O)6 ]2+ комплекс ионы сол түстің пайда болуына жауапты. Mn(II) тұздары әлсіз тотықсыздандарғыш қасиеттерді көрсетеді.
2Mn(NO3)2 + 5PbO2 + 6HNO3 = 2HMnO4 + 5Pb(NO3) 2 + H2O
MnO2 – қара қоңыр зат суда ерімейді.
MnO2 , Mn(OH)4 – амфотер зат.
MnO2 + H2SO4= Mn(SO4)2 + 2H2O
MnO2 + KOH = K2MnO3 + H2O
4HCl + MnO2 = MnCl2 + Cl2 + 2H2O тотықтырғыш зат.
2MnO2 + 3PBO2 + 6HNO3 = 2HМnO4 + 3Pb(NO3)2 + 2H2O тотықсыздандырушы.
Mn2O7 – қышқылдық оксид
Mn2O7 + H2O = 2HMnO4 күшті қышқыл.
Mn2O7 , HMnO4 күшті тотықтыру шылар
Тотықсыздандарушы + KMnO4қышқыл ортаMn2+ Mn(II)
нейтрал ортаMnO2 Mn(IV)
негіздік ортаMnO42- Mn(VI)
мысалдар :
5K2SO3 + 2KMnO4 + 3H2SO4= 2MnSO4 + 6K2SO4 + 3H2O
3K2SO3+ 2KMnO4+H2O=2MnO2+2K2SO4+2KOH
K2SO3+2KMnO4+2KOH = 2K2MnO4+K2SO4+H2O
Алынуы
MnSO3 cулы ерітіндісін электролиз жасау. Шойын құрамына кіреді. Болатты алуда оттегі және күкіртті байлау үшін қолданылады.
Mn+O2=MnO,Mn+S=MnS
Марганецтен негізінде көптеген балқытпалар алынады. Марганец (мыс және никель мен балқытпа ) марганецті бронза (мыс пен балқытпа ) феромарганец (темір мен балқытпа).
MnSO4 микроудобрения. MnO2 химиялық ток көзі, шиша өндірісінде. KМnO4 медицинада маталарды ағартуда, органикалық қосылыстар алуда қолданылады.
Технеций және рении
Технеций 1937 жылы ядролық реакцияда синтез жасау жолыменалынады. Жасанды радиоактив элемент. Рении 1925 жылы ашылды. Жер қыртысында сирек кездесетін элемент. 1*10-7 %.
Екеуіде ақ метал. Балқу темтературасы – 22000 С , рениидің балқу температурасы – 31900С
Химиялық активтігі аз, 4 және 7 валентті қосылыстары тұрақты. КTcO4 тотықтырушы.
2КTcO4 + 7Zn+16HCl=2TcO2*2H2O+7ZnCl2+2KCl+4H2O
рении (VII) қосылыстары әлсіз тотықтырушылар.
Алынуы:
2NH4 ReO4 + 4H2=2Re+N2+8H2O
Ренидің молибден және вольфраммен балқытпасы қиын балқушы отқа шыдамды. Рениден электрондық прибор және электролампалар бөліктерін жасайды. Рении және қосылыстары химиялық өнеркәсіпте катализатор есебінде қолданылады.