Неогея және нотогея патшалықтары. Антропогендік факторлардың жер шары фаунасына әсері

Бұл патшалыққа Орталық және Оңтүстік Америка кіреді. Үлкен Антиль , Багам, Галапагос,Хуан –Фернандес және Кіші Антиль аралдары кіреді. Бұл жердің фаунасы ерекше. Қалталы жануарлар, құстар тұқымдасы, рептилиялар , амфибиялар және тұщы сұдың балықтары мекен етеді. Патшалықта 2 облысты бөледі. 1-Неотропикалық. 2- Кариб облысы.Неотропика аймағының табиғаты алуан түрлі.Таулы ,үстірті болып келеді. Кордильері.Гвиана және Бразилия қыраттары алып жатады. Өсімдіктері жергілікті жердің климатына байланысты. Жылдық жауын –шашынның мөлшері 2500-3000 мм, орташа температура 23-290 с. Гилей ормандары қалың. Экваториальді ылғалды ормандар африка ормандарына ұқсас болып келеді. Неотропика фаунасы ерекше.,эндемикті тұрлер басым. Сұтқоректілерден құамырсқажегіштер жалқаулар,броненоцтар мекендейді. Приматтардан жалпақ мұрынды маймылдар.тараған. Кеміргіштерден дикобраз, тиіндар, тышқан-дар.Тұяқтылардан- ламалар, америка бұғысы, пекарлар. Жыртқыштардан –енот, оцелот, ягуарунди, пума. Аюлар, қасқырлар мекендейді. Құстар әлемі алуан тұрлі. Тырна-лар, үйректер, кептерлер, жыртқыш құстар, жапалақтар, тотықұстар, тоқылдақтар мекендйді. Америка страусі-нанду мекен етеді.Тоты құстардан-амазона, ара түрлері бар.

Рептилиялардан тасбақалар,кесірткелер- игуан тұрлері, жыландардан артқы аяқ-тарының рудиментары бар вальковат түрлері кездеседі. Крокодилдер мен каймандар бар. Қосмекенділерден бақалар, пипалар, қалталы бақалар мекен етеді. Тұщ сұларда балықтар алуан тұрлі. Омыртқасыздардан насекомдар, көбелектер, аралар кездеседі.

Кариб облысына Үлкен және Кіші Антиль, Багам, Тринидад аралдары кіреді. Бұл нағыз аралдық облыс. Табиғи жағдайлары өте қолайлы. Аралдардың тең жартысы тропи-калық ормадармен берілген. Сұтқоректілер насекомжегіштермен берілген. Аратістер, жер-қазғыштар-мекендейді. Орнитофаунасы ғажайып. Тоди, трогондар, колибри тирандар мек-ендейді. Рептилиялардан қалтраундар, найзағайтектес жыландар мекен етеді. Насекомдар мен балықтар алуан тұрлі. Моллюскалар, көбелектер кездеседі.

Нотогея патшалығы Өңтұстік Американың –Патагония,Отты Жер аралдары және Австралия,Тасмания, Жаңа Зеландия аралдары кіреді. Нотогея нағыз-аралдық патшалық.

Нотогея патшалығында 3 облыс бар. 1-Австралия, 2- Жаңа Зеландия , 3-Патагония. Австра-лия облысына Тасмания аралы, Австралия материгі, Кенгуру ,Кинг, Флиндерс аралы кіреді. Австралияның табиғи жағдайы географиялық орнымен, рельефімен, климатымен бай-ланысты. Фаунасы австралиялық. Сүтқоректілер қалталы болып келеді.

Қалталылар 8-тұқымдасты құрайды. Құмырсқажегіштер, қалталы кроттар, коала, пос-сумдар, кенгуру мекен етеді. Қалталы қасқыр мен қалталы шайтандар кездеседі.

Ғажайып жануарлардан жабайы Динго иті мекендейді. Кеміргіштер алуан тұрлі. Құстар

әлеиі 50-тұқымдастарды біріктіреді. Эму страусы, казуарлар,қара аққу, австралия үндігі

мекенлейді. Австралия тотықұстары-какаду, розелла,лори –мекен етеді, Рептилиялар әпемі алуан тұрлі. Жыланбасты тасбақалар,геккондар,агамалар, молох кесірткелері бар.

Амфибиялардан-бақалар, құрбақалар, ұсақ квакшалар кездеседі. Насекомдар әлемі алуантұрлі, күндізгі кобелектер, шыбын-шіркейлер, термиттер өте көп және әртүрлі.

Жаңа Зеландия облысы Окленд, Кермадек және Чатен аралдарын қамтиды. Климаты жұмсақ жауын-шашын 800-1000мм. жауады. Орташа температура 12-130 . Фаунасы кедей. Маори атжалманы мекендейді. Ұшатын жарқанаттар және ірі мол мекен етеді. Құстар әлемі алуан түрлі тотықұстар, кептерлер, жыртқыш құстар мекендейді. Рептилиялардан гаттерия кесірткесі, геккондар мекендейді. Амфибиялардан құрбақалар және леопельмалар. Омырт- қасыздар фаунасы кедей. Потогония облысы Чили және Аргенитаның Оңтүстігін Отты жер аралын, Полкленд аралдары кіреді. Рельефі далалы пампасты. Фаунасы сүткоректілермен берілген. Потогония да кеміргіштер өте көп. Құстардан Дарвиннің Нандусы, аққу, үйректер мекен етеді. Рептилиялардан игуандар омыртқасыздар әлемі алуан түрлі шыбын-шіркейлер өте көп.

Адамзаттың табиғатқа әсерін анропогендік әсері деп атайды. Адамдар табиғатқа пайдалыда зиянды әсерін тигізіп келеді. Европада ақылды адамның пайда болуына 250 мың жыл толды. Соның ішінде адамдар табиғатқа көптеген зиян келтіріп үлгерді. Орман пілдері бегемоттар алып бұғы жер бетінен жойылып кетті. Капитализмнің дамуы табиғи ресурстарды аяусыз пайдалануға көшті. Соңғы 100 жыл ішінде 130 сүткоректілердің түрлері жойылды. 550 түр жойылу қалпында тұр. Жабайы тарпанаты жабайы Зубр, Гренландия киті жер бетінен жойылып кетті. Азия жерінде мелу бұғысы, азия жолбарысы екі өркешті түйе иИран бұғысы жойылып кетті. Африка материгінде тұяқты жануарлар жыртқыштар аяусыз жойылды. Шеттен келген келімсектер Африка табиғатын мүлдем өзгертіп жіберді. Австралия материгіде көптеген қалталы жануарлардан айырылды. Қалталы қасқыр, Жабайы Динго иті, Мангусту деген жануарлардың саны азайып кетті. Кейінгі жылдары жануарлар әлемін қорғау мақсатында арнайы қорықтар ұлттық парктер мемлекеттік парктер ашылды. Жануарлар санын көбейту мақсатында жерсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Бір материктен екінші материкке жануарларды қоныстандыруда. Қазақстан табиғатты қорғау мақсатында біренеше заңдар қабылдады. Арнайы “Қызыл кітап” ашылып, оған жойылып бара жатқан жануарлар есепке алып, жазылады. Қазақстанда 10 шақты қорықтар жұмыс істейді.