- Basic тіліндегі программа нөмірленген қатарлардың тізбегінен тұрады. Әрбір қатарда бір немесе бірнеше операторлар болады. Олар бірінен бірі “ : “ қос нүкте арқылы ажыратылып жазылады.
Қатардың жалпы жазылу пішімі:
<Қатар нөмірі.> <оператор.> <ЕП>немес
<Қатар нөмірі> <1-оператор>:<2-оператор>…<ЕП>
<ЕП>-енгізу пернесі.
Оператор деп Basic тілінде жазылған компьютерге берілетін нұсқауды айтамыз. Ол компьютерге қандай әрекетті орындау керектігін көрсетеді.
Оператордың жалпы жазылу пішмі :
<аты.> <мазмұны>
Мұнда:
-<аты>-жазылуы қатаң белгіленген және компьютердің
нені орындайтындығын білдіретін ағылшын тілінде жазылған
арнайы сөз;
-<мазмұны>-бұл оператордыңорындалуы үшін қажетті деректер. Мысалы
LETA=В
аты мазмұны
Шын мәнінде компьютер тек машина тіліндегі программалардығана түсінеді жәнеорындайды. Ал ол Basic,Pascal т.б. программалау тілдерін түсінбейді. Бірақ осы аталған тілдердікомпьютерге машина тіліне аударып беретін программалар болады. Basic тілінің интерпретаторы деп атайды.
Интерпретатор пайдаланушығамына төмендегідеймүмкіндіктер жасйды:
-Basicтілінде жазылғанбастпқы программанықателіктерін хабарлай отырып ендіреді және жөндейді
-бастапқы программаның (немесе оның үзіндісінің) мәтінін
экранға немесе баспаға шығару құрылғысына шығарады.
-Basic тілінің опраторларын талдайды, тексереді және орындайды.
-бастапқы информацияларды сыртқы тасмалдушыларда
(магниттік дискілерде, т.б. )сақтайды.
Компьютер операторларды мынадай екі режімніңбірінде орындайды:
1.программалау режімі,
2.тікелей есптеу режімі.
Праграммалау режіміндепрограмманың әрбірқатарыаператорлардың орындалуы реттілігін көрсететін нөмірден басталады:
10 К=1 Операторлар<EП> пернесін басқаннан кейін
20 PRINTK бірден орындалады.
30 К=К+1
40 PRINT K Жүйеліккомандадеп әртүрлі әрекеттерді
орындау үшін интерпретаторғаберілетін нұсқауды айтамыз.Мұндайкомандалар нөмірсіз жазылады.
Қажетті программаны компьютерге теріп енгізбес бұрын, алдымен компьютредің оперативті жадынNEW командасы-
ның көмегімен тазартып алу керек.
Ол үшін мынандайкоманда береміз:NEW<EП> сонда компьютер жаңа проограмманы енгізугедайын тұрады, экранға интерпретавтордыңжұмысқа дайындық белгісі <OK> шығады. Осыдан кейінпрогамманың қатарларының нөмірлері мен операторларын пернетақтада тере отырып программаны енгізуге болады.
Basic тілінің интерпретаторында қатарнөмірлерін автоматты түрденөмірлеуге мүмкіндікберетін арнайы AUTOкомандасыбар. Оның жазылуыпішіні.
AUOT- N1, N2.
МұндаAUTO -команданың аты;N1, N2 -N1 нөмірінен бастап N2 қадаммен нөмірлеумысалы, AUTO 10,5 командасын егндірсек компьютер программа нөмірлерін 10 –қатарданбастапәрқатардыңарасына 5 қадамнан қалдырып нөмірлейбастайды.
Интерпретатор бұрынендіріліп қойылған программақатарларының нөмірлерін қайтаданөзгертіп нөмірлей алады, ол RENUMкомандасы арқылы жүзеге асырылады.
жазылу пішімі:RENUMN1,N2, N3.
Мұнда RENUM – команданың аты: N2 –нөмірден бастап, N3-қадаммен жаңа N-1 нөмірге алмкастырылады.
Программанытолық ендіріпболғанан кейін, оны орындау үшін жұмысқақосуға болады. Ол <RUN> командасы арқылы,жүзегеасырылады, нәтижеде программаныорындау жұмысы ең бастапқы нөмірден басталады. Егер де бұл коммандаRUNNпішінінде берілетін болса,онда программаны орындаужұмысы N-нөмірден басталады
<LIST>комадасын беруарқылы енгізенпрограмманыңмәтінін экранға шығаруғажәне қателіктерінің бар немесе жоқекендігінтексеруге болады.Команданың жазылупішімі:
LIST N1-N4 мұнда –LIST- команданыңаты:
N1 жәнеN4-экранға шығарылатынқатарлардыңбастапқы және соңғы нөмірлері. Мысалы, LIST10 — 40 командасын беру арқылы экранда нөмірлері10 –нан40-қа дейінгі қатарлардышғаруға блады.
- Түсінік беру операторы.
Basicтіліндеалгоритмнің аты REM деп аталатынтүсінік темеберу операторыарқылысйпатталады. Программаны толығымен құрып, компьютерге орындағаннан кейін,оның орындалу нәтижелерін экранға шығару қажет болады. Ол Basic тіліндеPRINT операторыныңкөмегімен жүзеге асырылады.
Мысалы; алг мысал (нақ а, в, пит к)алгоритмнің
берілгеніа, в тақырыбы
керек к
командалартобы денесі
соңы
Осы алгоритмніңBasicтіліндегі жазылуы:
- REMМысал.
20INPUTA!, B !
100PRINT K
110 END
REMоператоры программағатүсініктемеберуарқылы оныңкөрнектілігінарттыруүшінқолданылады. Түсінік-теме- бұл пернетақтаданенгізілгенкезкелгенсимволдар тізбегінентұрады
REM операторыпрограмманың орындалуына ешқандайәсеретпейді,өйткеніпрограмманытранеляциялаубарысындаескерілмейді.