Жай және құрама есептері

Осы уақытқа дейін «есеп» математиканың пәнінің ерекше түрі ретінде қарастырылып келген болатын. Сондай-ақ «есеп» ұғымының мәнді белгілерін анықтау жұмысы да жүргізіледі. Олар: есептің мәтінімен берілу, сол мәтініне өмірде кездесетін қандайда бір жағдайдың сипатталуы; Мәтінде көзделген мақсатты сұрақтың болуы; Мәтінде қойылып отырған сұрақтар жауап беру үшін, ең болмағанда бір амалдың орындалуына қажеттілігі. Бір амалмен шығарылатын есептердің мынандай түрлері қарастырылаған: қосындыны, бірнеше бірлік артық не бірнеше бірлік кем санды табуға, айырмалық және азайтқыштың бірін табуға берілген есептер. Олардың әр қайсына сәйкес амалды таңдап алу және негіздеп беру сияқты іс -әрекет орындау арқылы есепті шығару процесінің кезендері оқу, есепті шығару жоспарларын құрау, есеп шешуін жазу, жауабын бөліп көрсету және есептің шешуін тексеру сияқты іс-әрекеттер орындауға оқушылар машықтанған болады.

Екі амалмен шығаратын есептерді қарастыру бірнеше кезендерге бөлінеді: 1- сыныптан бастап жүргізіліп келе жатқан дайындық жұмыстарын қорытындылау және жанырлау; 2-сынып үлесіне тиетін дайындықты жүзеге асыру, бір амалмен шығарылатын есепті шығару процесінің іс-әрекетіне оқушыларды бинелеу, мәтінді оқу, шартты мен сұрағын талдай отырып, есептің шешу жоспарын құруға бейімдеу, сұраққа беру үшін екі амал орындаудың қажеттілігіне көз жеткізу; Есеп шешуін жаз және жауабын тексеру кезіндегі орындалатын іс-әрекетті бейімдеу: жалғаса қарастырылатын екі жай есептің шартты мен сұрағын салыстыру, екі жай есептің бір бірімен тай-ң кез келген нұсқасының есептің «жаңа түрін» анықтайтын назар аудару; екі амалмен шығаратын алғашқы есепті үстеу және сәйкес терминді енгізу; екі амаллмен шығарылатын есепке шығару барысында орын-н іс- әрекеттің үлгісін көрсету (мәтінді оқу; таңдауды шартынан сұрағына немесе сұрағынан немесе сұрағынан шартына қарай, жүргізіп, есептің шығару жоспарын құрау; есептің шешуін жазудың әр түрлі нұсқасын келтіру; есепті әр түрлі тәсілмен шығару; есептің шығару тексеру ж-н қарастыру және т.б.) екі амалмен шығ-н есептердің әр түрлі нұсқаларын (қосындыны және қалдықты табу «сонша» ұғымымен байланысты екі амалмен шығарылатын есептер)және сәйкес орны-н іс-әрекетінің үлгілерін көрсету: екі және бір амалмен шығарылатын есептерді салыстыра қарастыру (ұқсастығы, айырмашылығы, ерекшелігі және т.б)Екі амалмен шығ/н есептермент байланысты шығар-қ тұрғыдағы жұмыстар (есепті түрлендіру, өзгерту, әр түрлі тәсілмен шығару және т.б.)