Әлемдік әдеби эстетикалық ой-пікірлер өте бай, әрі сан алуан. Әдебиет әдістері туралы толғам жайлы сөздермен қоғамды қалыптастыру тарихын әдебиет пен өнер зерттейді. Халықтар көне заманнан біздің эрамыздан бұрынғы VІ ғасырдың яғни Пифогор тұсынан бастап жүйленді. Ал қазіргі деректер бұның тарихын одан әрі ізденуде тіпті жоғарыдан көрсетілген мерзімнен ондаған ғасыр бұрын Ніл мен Нигер қытайлары Африкадағы Тигер мен Эфай өзендерін мекендеген. Көне халықтары рухтың өмірімен өнерімен бастау алатын әлемдің эстетикалық сын тақырыптардың жолы осындай. Вавилонда көрмегені жоқ «Кісі туралы» дастан көне түркі елінде Ригведа және Махабхарата жырлары болған.
Осы шығармаларда да адалдық пен жауыздық әділетсіздік пен көркемсіздік т.б. туралы толғаулармен сыни көзқарастарды б.э.б. ІІІ-ІІ жылдарында пайда болғанын аңғарамыз. Эллада мекендейтін бірден аяғынан тік тұрып кеткен жоқ. Мыс: Пифагор зат атауларының мәнін санмен өлшеген музыкалық, математикалық санмен өлшеген. Ал Гераклид әдебиеттің негізін сан емес сапамен бағандаған. Әдебиеттің оның ойынша нақты затқа ғана тән аталудың материалдарын негізін қалаған Демакрит. Әр нәрсенің әдебиет мөлшерінде деп білген.
Мөлшерден не артық, не кем кетуге болмайды деп аңғарғанын өнерді өмірден, табиғаттан үйренген деп түсінген. Сократ сұлулықты тек ғана қажетке жаорауында яки жарамауында деп ұғады. Платон өзінің үлкен Эпилей диалогында осы пікірді одан әрі дамытады. Орамды нәрсе бұл пайдалы ал ішу, жеуді сұлулыққа жатқызбаған әдемілікке жатқызған емес. Өйткені Платон аскеттік өмірді насихаттаған. Аристотельдің поэтикасы өнер туралы поэтикалық, эстетикалық трактат.